İran-Türkiye havada savaş!

Bu ifadeyi sıcak çatışma anlamında kullanmadım. Çok şükür, komşumuz İran ile, Rusya-Türkiye arasında olduğu gibi yüksek tansiyonlu bir durum yok. Ticaretin her alanında, özellikle de sivil havacılık sektöründe muazzam bir rakip çıkıyor karşımıza.

Onu vurgulamak istedim. İran, uluslararası ambargolar nedeniyle yolcu uçağı filosunu yenileyemiyordu. Uçaklarının yaş ortalaması 20 dolayında. Türk Hava Yolları’nda ise 7. Ambargoların kademeli hafifletilmesiyle İran dünya pazarlarına hücum etmeye başladı; küresel ekonominin önde gelen ülkeleri de zaten İran’a saldırmak için bekliyordu.


* * *

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin İtalya temaslarında milyarlarca dolarlık anlaşma imzalandı. Ruhani, çıktığı Avrupa turunun son ayağında Fransa’da Cumhurbaşkanı François Hollande ile dev bir işbirliğinin ilk adımlarını attı.

İran; ağırlıklı olarak Almanya ve Fransa tarafından üretilen, ancak bir Avrupa konsorsiyumu olan Airbus firmasından 118 uçak satın alacak. Bunlardan 12’si A380 tipinde, iki katlı, süper jumbo. İran’ın Airbus’a ödeyeceği rakam 25 milyar dolar.

* * *

İran’ın dünya pazarlarına açılmasıyla bu ülkeye gidip gelecek yolcu sayısında da patlama bekleniyor. Şu ana kadar İran’a uçuşlar, büyük oranda, Türk Hava Yolları aracılığıyla Türkiye üzerinden gerçekleşiyordu. İran vatandaşları ABD, İngiltere ve Kanada gibi ülkelerden vize almak için de Türkiye’ye geliyordu. Uçuşlarını da İstanbul üzerinden yapıyorlardı.

Bu iştah kabartan pazara şimdi Air France-KLM ikilisi giriyor. Uzun süre önce durdurdukları uçuşları yeniden başlatıyorlar. İran Havayolları’nın halen Londra, Paris ve Amsterdam’a haftada 3 uçuşu var. Bu seferlerin sayısı artacak.

Çok önemli bir gelişme de ABD uçuşlarıyla ilgili. Tahran-ABD arasında 30 yıl önce durdurulan tarifeli seferlerin yeniden başlaması planlanıyor. ABD’de 1 milyon İranlının yaşadığı düşünülürse pazarın büyüklüğü daha iyi anlaşılabilir. İran’da 7 noktaya uçan THY zorlu rekabet koşullarına rağmen mükemmel uçuş şebekesinin avantajıyla bölgenin en önemli oyuncusu olmaya devam edecek.