Giriş
Soru: Anaysa Mahkemesi’nin yüzde 35 oranını iptal etmesi üzerine, şirket çalışanlarının ücretlerinden yüzde 35 yerine, yüzde 27 oranında Gelir Vergisi kesintisi yaptık. Ancak, 1 Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6009 sayılı Kanun ile yapılan ve 1 Ocak 2010’dan itibaren yürürlüğe konan değişiklikle, 76 bin 250 liranın üstündeki ücretlere yüzde 35 oranının uygulaması öngörüldü. Bu durumda eksik kestiğimiz vergi için cezalı duruma mı düştük? Eksik kestiğimiz vergileri cezasız ödememek için ne yapmamız gerekiyor? Esasında yeni düzenlemede Anayasa Mahkemesi kararının iptal gerekçelerini karşılamıyor. Çünkü yeni düzenlemeyle, sanki Anayasa Mahkemesi 50 bin lira ile 76 bin 250 lira arasındaki ücretlere yüzde 35 oranının uygulanamayacağı, 76 bin 250 liradan fazla ücret alanlara yüzde 35 oranın uygulanabileceği yönünde karar vermiş gibi değişiklik yapıldı. Oysa ücretlilere yüzde 35 oranının ücretlilere uygulanması Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edilmişti. Sevda ALGÜL Cevap: Sorunuzdaki eleştiriye katılmamak mümkün değil. Anayasa Mahkemesi ücretlilere, yüzde 35 oranı uygulanamayacağına dair iptal kararı üstüne, ücret geliri elde edenlere yüzde 27 oranının uygulanması yönünde bir düzenleme yapılması iptal kararı gerekçelerini tam olarak karşılardı. Bu düzenlemenin de Anayasa Mahkemesi’ne taşınması halinde muhtemelen iptal edilecektir. Sorunuzun cevabını 4 Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 274 sayılı Gelir Vergisi genel tebliğinde bulmanız mümkün. Maliye Bakanlığı’nca söz konusu tebliğde yapılan açıklamaya göre, 2010 yılında 76 bin 250 lirayı aşan ücretlerden yüzde 35 oranı yerine yüzde 27 oranı uygulayarak eksik kesmiş olduğunuz Gelir Vergisi’ni, ilgili personele 1 Ağustos 2010’dan itibaren yapacağınız ilk ücret ödemesinden keserek, bu ödemenin ait olduğu döneme ilişkin muhtasar beyannamenin verilme ve ödeme süresi için topluca, ayrı bir muhtasar beyanname ile beyan ederek ödeyeceksiniz. Bu beyanname için ayrıca Damga Vergisi ödemeyeceksiniz. Ayrıca söz konusu fark vergiler için, vergi cezası ve gecikme zammı ödemeniz de söz konusu değil. Ancak söz konusu eksik vergileri belirtilen sürede tamamlamazsanız, vergi ziyaı doğmuş olacak. Ve sonraki beyanlarınıza vergi ziyaı cezası uygulanacak.
Mayıs 2014’e kadar primi 3600 güne tamamlarsanız 59 yaşa tabi olursunuz
Soru: 15 Ağustos 1956 doğumluyum. Ocak 1988’de SSK’lı oldum. 2370 gün prim ödedim. 20 ay askerlik sürem var. Yaştan ne zaman emekli olabilirim? Mehmet Ali ERGÜL Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 59 yaş şartlarına tabisiniz. En geç, 1230 gün daha prim ödeyerek (askerlik sürenizi borçlanırsanız 600 gün az prim ödersiniz) 23 Mayıs 2014’e kadar ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla 15 Ağustos 2015’te emekli olabilirsiniz.
Gayrimenkul alımı yetim aylığı kesilmesini gerektirmez
Soru: Eşimden ayrıyım. Babamdan yetim aylığı alıyorum. Kardeşlerim bana oturmam için küçük bir büro katı alıyorlar. Üzerime büro katı aldığım zaman, babamdan kalan yetim haklarımı kaybediyor muyum? M.M. Cevap: Evlenmediğiniz ve sigortalı bir işte çalışmadığınız sürece yetim aylığınız kesilmez. Hatta yetim aylığınızı Emekli Sandığı’ndan alıyorsanız, sigortalı bir işte çalışsanız, 4/b’li (Bağ-Kur) olarak kendi nam ve hesabınıza faaliyette bulunsanız dahi yetim aylığınız kesilmez. Adınıza daire veya işyeri alınması yetim aylığının kesilmesini gerektirmez. Büro katı alabilirsiniz.
Doğum borçlanması yapabilirsiniz
Soru: 8 Ocak 1959 doğumluyum. Kısmi emeklilikten faydalanarak emekli olmak istiyorum. 1- 1988’den Haziran 1991 sonuna kadar 3.5 yıl devlet memuru olarak çalıştım. 2- Hiç ara vermeden 1 yıl sigortalı olarak çalıştım. 3- 1 yıl sonunda çocuğumun olmasından dolayı işten ayrılmak zorunda kaldım. 1.5 yıl sonra ikinci çocuğuma hamile kaldığımdan dolayı bir daha sigortalı çalışamadım. 4- Şimdi yeni çıkan yasayla iki çocuk için devlet dört yıl prim yatırılsa 3.5 yıl devlet memurluğu, 1 yıl sigortalı ve 4 yıl da devletin tanıdığı yasadan faydalandığımda 8.5 yıl oluyor. Kalan 1.5 yılı isteğe bağlı olarak ödersem emekli olabilir miyim? Başkaca bana yol göstereceğiniz durumlar varsa yardımcı olursanız sevinirim. Hoşgün SOLMAZ Cevap: SSK’da yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1980 gün daha prim ödeyerek, 1620 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 8 Ocak 2017’de emekli olabilirsiniz. Doğum yaparak işten ayrıldığınız için, ilk doğum için ikinci doğum tarihine kadar olan 1.5 yıl ile ikinci doğum için 2 yıl borçlanma yaparak iki doğum için 1260 gün kazanmanız mümkün. Borçlanma, prim ödemenizi 2880 güne yükselteceğinden, 720 gün daha prim ödeyerek ödemenizi 3600 güne tamamlamanız mümkün. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kur’a sayılıyor. Ancak, 1260 günden az prim ödeyeceğinizden, prim eksiğinizi (720 gün) isteğe bağlı olarak ödemeniz sorun teşkil etmez.
Deneme süresi dahil bir yıl sonunda izne hak kazanılır
Soru: İlk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayan biri yıllık ücretli izne ne zaman hak kazanır? İznini ne zaman kullanabilir? Hayrullah Cevap: İlk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayan biri, çalışmaya başladığı tarihten itibaren deneme süresi de dahil olmak üzere en az bir yıl çalışma süresi sonunda yıllık ücretli izne hak kazanır. Yıllık ücretli iznini takip eden yıl içinde işverenin uygun göreceği tarihte kullanabilir.
Emekli olabilmeniz için en az 3600 gün prim ödemeniz gerekiyor
Soru: 1967 doğumluyum. 1984’te SSK’lı oldum. 436 gün prim ödedim. O günden sonra hiç çalışmadım. Emekli olma koşullarım nedir? Sultan Z. Cevap: İki şekilde emekli olabilirsiniz: 1) 20 yıl sigorta, 5000 gün prim ve 41 yaş şartlarına tabi olarak. Bu seçenekte, 4564 gün daha prim ödeyerek, 436 gün olan prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte. 2) 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olarak. Bu seçenekte ise 3160 gün daha prim ödeyerek, 436 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2025’te 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte.
