Umutla geri döndüler, mağarada yaşıyorlar

Mardin'de 20 yıl önce kan davası ve güvenlik gerekçesiyle boşaltılan Dargeçit İlçesi’ne bağlı Bayson (Dinare) köyüne geri dönüş yapan vatandaşlar, ilkel şartlarda yaşam mücadelesi veriyor. Devlet yetkililerinin tavsiyesi üzerine köylerine dönenler, bir yıl boyunca çadır ve mağarada yaşadı. Elektrik tesisatı ile su şebekesinin olmadığı köyde, insanlar kuyulardan ipe bağlı kovalarla çektikleri suyu içiyor.

GECE KURTLAR İSTİLA EDİYOR

Okul ve sağlık ocağının bulunmadığı köyde, çocuklar eşek sırtında okula gidiyor. Gece karanlık çöktüğünde kurtların istilasına uğrayan köylülerin yardım taleplerine ise kaymakamlık ve valilik hala bir yanıt vermedi.

Cehennem Deresi olarak bilinen bölgede bulunan Bayson Köyü, 1990’lı yıllarda kan davası ve güvenlik nedeniyle boşaltıldı. Köyde yaklaşık bin kişiden oluşan 150 aile İstanbul, Nusaybin ve Dargeçit başta olmak üzere, çevre il ve ilçelere göç etmek zorunda kaldı. Göç ettikleri yerlerde işsizlik ve ekonomik sorunlarla karşı karşıya kalan ailelerden 22’si, geçen yıl hükümetin geri dönüş projesi kapsamında büyük bir umutla köylerine döndü. Köylüler, valiliğin geri dönüş yapmaları durumunda ekonomik destek ve altyapı sorunlarının giderecekleri yönündeki sözlerin ise yerine getirilmediğini ileri sürdü.

YAĞMUR SUYU İÇİYORLAR

Şu an 90 kişiden oluşan 22 aile, çadır ve mağara tabir edilen oyuklarda yaşıyor. Elektrikli cihazların kullanılamadığı köyde, akşamları aydınlatma ise gaz lambası ve mumla yapılıyor. İçme suyu şebekesi olmayan ve köyün yakınındaki su pınarı da kuruyan köylüler, su ihtiyaçlarını ise yağmur suyu birikintilerinden ve kuyulardan sağlıyor.

Kendilerine verilen hiçbir sözün yerine getirilmediğini belirten köy sakinlerinden Beşir Can şunları söyledi:

'ÇAĞRIYA UYDUK GELDİK AMA...'
“Devletin çağrısına uyduk geri geldik ama karşılaştığımız manzara ve sorunlar bizi canımızdan bezdirdi. Tüm imkansızlıklara rağmen bir yıldan beri köyümüzdeyiz. Bir yıl geçti ama hala bir evimiz yok. Bize kömüze dönmemiz halinde köy yolunun yapılacağını, elektrik çekileceğini, su probleminin çözüleceğini, tarlamıza ekmek için tohum verileceği, evlerin onarımı için çimento, kum ve briket yardımı yapılacağı ve evimizde beslememiz için hayvan yardımı yapılacağı söylendi. Bunların hiç biri yerine getirilmedi. Bugüne kadar hep tarlalardan bir patika yol yaparak gidip geldik. Köyde ilk önce çadır kurduk, çadırlarımız yağmur ve rüzgara dayanamayıp çökünce, mecburen mağaraya geçtik. Akşamları gaz lambası altında yaşamımızı sürdürüyoruz. İçecek suyumuz yok, oyuklarda biriken yağmur suyunu içiyoruz. Elektrik yok, yol yok, su yok, geçimimizi sağlayacağımız olanak yok. Okula gitmesi gereken çocuklarımızı okula götüremiyoruz.”

‘TEKRAR GÖÇ EDERİZ’

Köylülerden Mehmet Emin Aslan da, köyün boşaltıldığı dönemde evlerin yıkıldığını, elektrik ve içme suyu şebekesinin tamamen tahrip edildiğini anlattı. Köye geri dönüş yaptıktan sonra hiç kimseden destek göremedikleri için adeta bütün köyün açlığa mahkum edildiğini ifade eden Aslan, sorunun çözümü için valilik ve özel idareye yaptıkları başvuruların ise sonuçsuz kaldığını kaydetti. Durumun devam etmesi halinde köyü tekrar boşaltmak zorunda kalacaklarına işaret eden 7 çocuk babası Aslan şöyle konuştu:

“2 çocuğum üniversiteye, 5’i ilköğretim ve liseye gidiyor. Nusaybin İlçesi’nde akrabalarım var, çocuklarım okula gitmek için onların yanında kalıyor. Köyde kalan çocukların durumu ise çok perişan. 10 kilometre uzaklıktaki bir köyün okuluna eşeklerin sırtında gidiyorlar. Yağmur yağınca çamur deryası içinde kalıyoruz. Devlet yetkilisi gelsin, eğer bir saat kalabilecekse o zaman biz hayatımızdan şikayetçi olmayız. 6 metrekarelik çadırı, banyo, mutfak, oturma ve yatak odası olarak kullanıyoruz.”

Köyde yaşayan lise öğrencisi Abdulgafur Demir ise, karanlık çökmesiyle birlikte aç kurtların köye indiğini ve bu yüzden dışarı bile çıkmadıklarını söyledi.

Nezir Güneş/MARDİN, (DHA)