Giriş
Soru: Oğlum 22 Haziran 1989 doğumlu. Babasından SSK ve iş kazasından dolayı aylık alıyor. Yaz tatilinde sigortalı bir işe girerse babadan almış olduğu SSK ve ölüm aylığı kesilir mi? Kesilirse oğlumun almış olduğu bu aylıklar bana döner mi? Almış olduğu aylıkların toplamı 350 lira. Ne kadarı bana döner? Ne kadar kesinti olur? 3 ay sonra çalıştığı sigortalı işten çıktığı zaman, babadan almış olduğu SSK ve ölüm aylığı tekrar oğluma bağlanır mı? Nermin YILDIRIM Cevap: Oğlunuz sigortalı çalışmaya başladığında babasından dolayı almakta olduğu ölüm aylığı ve gelirini kestirmesi gerekir. Oğlunuzun aylığı kesildiğinde sizden başka aylık alan yoksa ve sigortalı çalışmıyor, kendi çalışmanızdan dolayı gelir ve aylık almıyorsanız aylık bağlama oranınız yüzde 50’den yüzde 75’e yükselir.
[[HAFTAYA]]
Bir anlamda oğlunuzun aldığı aylık size geçer. Oğlunuz işinden ayrıldığında üniversitedeki eğitimini devam ettirmesi şartıyla, 25 yaşını dolduracağı tarihe kadar babasından dolayı yetim aylığı alabilir.
Hizmetlerinizi emekli olana kadar istediğiniz zaman birleştirebilirsiniz
Soru: 6, 7 yıldır Emekli Sandığı’na bağlıydım. SGK’ya geçiş hakkım doğdu. Emekli Sandığı’ndaki primleri SGK’ya aktarabileceğimi söylediler. Fakat konu hakkında pek aydınlatmadılar. Söyledikleri SGK’dan emekli olduğum zaman, Emekli Sandığı’ndaki birikmiş primlerimi aktarabilirmişim. Ne yapmalıyım? Eşref ÇOBAN/İZMİR Cevap: Değişik sosyal güvenlik kurumlarında olan sigorta süreleri, 2829 sayılı Yasa’ya göre birleştirilerek emekli olunuyor. Hizmet birleştirmesi yoluyla Emekli Sandığı hizmetlerinizi 4/A’ya (SSK) aktarabilirsiniz. Acil olarak yapacağınız bir işlem bulunmuyor. Emekli olana kadar hizmet birleşmesi yapmanız mümkün. Ancak, emeklilik işlemlerinin uzaması için, emeklilik talebinden 6 ay önce hizmetlerin birleştirilmesi yönünde başvuru yapılmasında yarar var. Siz de emekli olacağınız tarihten 6 ay öncesine kadar, istediğiniz zaman Emekli Sandığı hizmetlerinizi 4/A’ya (SSK) aktararak birleştirebilirsiniz.
Anneniz emekli olduğundan babasından yetim aylığı alamaz
Soru: Annem Bağ-Kur emeklisi. Babam Emekli Sandığı emeklisi. Babam vefat etti ve annem hem kendi maaşını hem de babamın maaşını alıyor. Annem SSK emeklisi olan ve vefat eden babasından maaş da alabilir mi? Mustafa ÇAKAR Cevap: SSK, kendi çalışmalarından dolayı sosyal güvenlik kurumlarından emekli olanlara anne ve babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Anneniz kendi çalışmalarından dolayı emekli olup, Bağ-Kur’dan emekli aylığı aldığından babasından dolayı SSK’dan yetim aylığı alamaz.
Prim yeterli ancak 49 yaşın da dolması gerek
Soru: 1966 doğumluyum. Aralık 1987’den beri SSK’lıyım. SSK’lı olmadan önce askerliğimi yaptım. Askerlik borçlanmamı da ödedim. Askerlik borçlanmamla birlikte 25 yılımı doldurmuş bulunmaktayım. 8000 günün üstünde primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Mustafa ÇAKAR Cevap: Başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerliğinizi borçlanmanız, sigorta başlangıç tarihinizi askerlik süreniz (18 ay kabul edilmiştir) kadar geri götürerek 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 2015’te 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Askerliğinizin 75 gününü borçlanıp Mayıs 2012’de emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Mayıs 1963 doğumluyum. 6 Şubat 1987’de SSK’lı oldum. 6800 gün primim var. Askerliğimi 20 ay, 610 gün olarak yaptım. Askerlik borçlanmamı yaparsam hangi gün ve tarihte emekli olurum? Ali Ersin BOYACI Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerliğinizin tamamını borçlanmanıza gerek yok. 75 gününü borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 75 gün geri gider ve 25 yıl sigorta, 5300 gün prim, 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 1 Mayıs 2012’de emekli olabilirsiniz.
160 gün askerlik borçlanması yaş şartını 49’dan 48’e düşürür
Soru: 4 Ocak 1964 doğumluyum. 1 Mayıs 1987’de SSK’lı oldum. 8100 gün primim var. Askerlik borçlanması yapmadım. Ne zaman emekli olabilirim? Askerlik borçlanmasını yapsam daha da erken emekli olabilir miyim? Okan ÖZDEMİR Cevap: 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 4 Ocak 2014’te emekli olabilirsiniz. Askerlik yaptığınız tarihi ve askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. Şayet sigorta başlangıç tarihinden önce askerlik yapmışsanız, 160 gününü borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 160 gün geri gider ve 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. 48 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Destek primi emekli aylığınızı artırmaz
Soru: SSK emeklisiyim. Ancak yabancı bir şirkette çalışıyorum. 3000 lira olan maaşımdan 230 lira prim ve 515 lira vergi kesiliyor. Bu durumda herhangi bir ödeme yapmam gerekiyor mu? Diğer çalışanlar gibi aynı haklara sahip olabiliyor muyum? Bu kesintiler benim emekli maaşımı artırır mı? İşten çıkarılırsam tazminat alabilir miyim? Mesai ücreti talep edebilir miyim? Mehmet YILDIRIM Cevap: Emekli aylığını kestirmeden çalışanlar, sosyal güvenlik destek primi ödemek zorunda. Emeklinin ücretinden yüzde 7.5 oranında destek primi kesilir. İşven de emekli için, işveren hissesi olarak yüzde 22.5 destek primi öder. Ayrıca işin tehlike sınıf ve derecesine göre; yüzde 1 ile 6.5 arasında değişen oranda, iş kazası ve meslek hastalığı primi öder. Ücretinizden destek primi kesildiğinden başkaca ödeme yapmanıza gerek yok. Maalesef destek priminin size hiçbir yararı yok. Emekli aylığınızı artırmaz. İşten çıkartıldığınızda alacağınız kıdem tazminatının, destek primiyle bir ilişkisi bulunmuyor. İşinize haksız yere son verilirse kıdem tazminatı alabilirsiniz.
