Giriş
Soru: Prim borçlarımı yeniden yapılandırarak takside bağlatmasına rağmen ekonomik krizden dolayı, taksitleri ödeyemeyen bir Bağ-Kur emekli adayıyım. Yapılandırma tekrar gündeme gelebilir mi? N.GÜNERSU Cevap: Vergi ve sosyal güvenlik primleri gibi ödenmeyen kamu alacaklarının tutarı 100 milyar lirayı aşmış bulunuyor. Kamu alacakların ödenmemesinin en önemli nedeni, sorunuzda da belirttiğiniz gibi ekonomik kriz. Borçluların iyi niyetli olduğuna hiç şüphe yok. Çünkü kayıt altındaki kişiler, vergi, prim gibi borçlarını ödeyemeyeceklerini bilseler de beyanlarını, bildirimlerini kanuni süresi içinde yaparak borçları tahakkuk ettirmişler. Bu yönüyle vergi ve prim borçluları her türlü yardım ve desteği hak ediyorlar. Kayıt dışılığı tercih etselerdi ne vergi ne de prim borçları olacaktı. Yüzde 60’lara yaklaşan kayıt dışı ekonominin oranı biraz daha artacaktı. Tek suçları kayıt altında çalışmaları. Vergi ve prim borçlularına bugünkü ekonomik kriz koşullarında yardımcı olunmayacak da hangi gün yardımcı olunacak? Vergi ve prim borçlularına yeni bir ödeme kolaylığı getirilerek, borçların ceza ve gecikme zamlarından fedakarlık yapılarak, borç asıllarını, makul oranda tecil faizi ile çok seçenekli olarak 60 aya kadar varan taksitle ödeme imkanı getirilmesi, hem tahsil edilemeyen kamu alacaklarının tahsilini sağlayarak Hazine’yi rahatlatacak hem de borçtan kurtulacak kişi ve kurumları rahatlatacaktır. Çoğu sosyal problem, günün moda deyimi olan ‘açılım’la aşılmaya çalışılırken, vergi ve prim borçluları da haklı olarak, borçlarını ödeyebilmek için yeni bir açılım bekliyor. Umarız yetkililer borçluların feryadını duyar da daha fazla gecikmeden yeni bir borç yapılandırma düzenlemesi yapar. Siz de prim borcunuzu ödeyerek emekli olursunuz.
İstediğiniz zaman emekli olabilirsiniz
Soru: 20 Mayıs 1953 doğumluyum. Kendime ait bir dükkanım vardı. Vergilerimi ödedim. Ama Bağ-Kur’a kaydımı yaptırmamıştım. 2000’de Bağ-Kur’a kaydoldum. 1993’ten 2000 yılına kadar primlerimi ödedim ve 2758 gün oldu. Bundan sonrasını vergi mükellefi olarak ödedim. 2004’te dükkanı kapattım ve isteğe bağlıya geçtim. Şuan 5425 günüm var. Ne zaman emekli maaşımı alabilirim? Emine Gül KURU Cevap: Sorunuzdan sigorta başlangıç tarihiniz anlaşılamıyor. Başlangıcınızı 1993 kabul ederek sorunuzu cevaplandırıyoruz. Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl (5400 gün) prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Aranan şartları sağladığınızdan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.
Birden fazla dairede hissesi olan emekli Emlak Vergisi ödemek zorunda
Soru: Emekli aylığından başka geliri olmayan biriyim. Eşimle ortak malik olduğum ve ikamet ettiğimiz tek dairem var. Verasetten bir dairenin de üçte birinin sahibiyim. Bir dairenin yarısı, bir dairenin de üçte birinin sahibi olarak toplam bir dairem bile yok. Emlak Vergisi muafiyetinden yararlanabilir miyim? Tahsin Cevap: Emekli aylığından başka geliri olmayan ve Türkiye sınırları içinde brüt alanı 200 metrekareyi aşmayan tek meskene sahip emeklilerin bina vergisi oranı, Bakanlar Kurulu’nca sıfıra indirildiğinden, Emlak Vergisi ödemiyorlar. Hisseli de olsa birden fazla (iki) daireye sahip olduğunuz için, sıfır oranlı Emlak Vergisi uygulamasından yararlanamazsınız. Maalesef hisse ile sahip olduğunuz her iki daire için de Emlak Vergisi ödemek zorundasınız.
1125 gün prim ödeyip 54 yaşını beklemeniz gerek
Soru: 21 Şubat 1970 doğumluyum. 1 Mayıs 1995’te SSK’lı oldum. Askerlik borçlanması ile 4550 gün primim var. Askerliği satın aldığım için, ne zaman emekli olabilirim? Ümit Yaşar ERGEN/Edirne Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik borçlanmasıyla, sigorta başlangıç tarihiniz askerlik süreniz (18 ay kabul edilmiştir) kadar geri giderek 25 yıl sigorta, 5675 gün prim ve 54 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 1125 gün daha prim ödeyerek, prim ödemenizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla, 21 Şubat 2024’te emekli olabilirsiniz.
Kıdem tazminatı hesaplanırken tüm çalışma süreleri dikkate alınır
Soru: 14 Ağustos 1963 doğumluyum. 1 Mayıs 1985’te SSK’lı oldum. 1 Eylül 1986’da çalışmaya ara verdim. 1 Eylül 1996’da isteğe bağlı sigortalı oldum. 3 Mayıs 1999’da yeniden sigortalı olarak çalışmaya başladım. Asgari ücretliyim. 1’inci derece engelli olarak vergiden muafım. 1 Mart 2010 itibarıyla emekli olmak istiyorum. Ne kadar emekli maaşı alırım? Bir kamu kurumunda taşeron firma personeliyim. Belli dönemlerde işe girdi çıktı yaptıkları için tazminat hakkımız olmadığı söyleniyor. Bu konuyu aydınlatırsanız sevinirim. Neriman Demir YETER Cevap: 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim şartlarına tabisiniz. Aranan şartları sağladığınızdan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Muhtemelen prime esas kazancın alt sınırı (asgari ücret) üstünden prim ödediğinizden, taban aylık üzerinden aylık bağlanacaktır. Yaklaşık 600 lira aylık alırsınız. Emeklik nedeniyle işten ayrıldığınızda, girdi çıktı yapılarak çalışılsa da aynı işyerindeki tüm çalışma süreleriniz dikkate alınarak kıdem tazminatı hesaplanması gerekir. İşveren aynı işyerindeki tüm çalışma sürelerinizi dikkate alarak kıdem tazminatı ödemezse, iş mahkemesinda dava açarak kıdem tazminatınızı yargı yoluyla almanız mümkün.
Duruma göre eşe yüzde 75 oranında aylık bağlanabilir
Soru: 1 Temmuz 1941 doğumluyum. SSK’dan emekliyim. Eşim 12 Mart 1960 doğumlu. Vefatım halinde 875 lira maaştan eşim ne kadar maaş alabilir? Uğur ALEMDAR Cevap: Eşinizin aylık bağlama oranı yüzde 50’dir. Ancak, eşinizden başka aylık bağlanacak çocuk yoksa ve eşiniz sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışmıyor ve kendi sigortalılığı nedeniyle bu kurumlardan gelir ve aylık almıyorsa, eşinizin aylık bağlama oranı yüzde 75’tir.
Ocak 2011’de emekli olabilirsiniz
Soru: 20 Ocak 1963 doğumluyum. 1 Ocak 1986’da Bağ-Kur’lu oldum. Askerliğimi borçlanmadım. Askerliğimi borçlanırsam ne kadarını ödemem lazım? Ne zaman emekli olabilirim? Kadir AKKUL Cevap: Askerlik yaptığınız tarihi belirtmemişsiniz. Sorunuzdan sigorta başlangıç tarihinden önce askerlik yaptığınız anlaşılıyor. Askerlik sürenizin 8 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 8 ay geri gider ve 25 yıl prim ile 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. 1 Mayıs 2010’a kadar ara vermeden prim ödeyerek borçlanma dahil prim ödemenizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla, 20 Ocak 2011’de emekli olabilirsiniz.
