Giriş
Soru: Bazı gazetelerde ve internette, kamudaki çalışmaları karşılığında emekli ikramiyesi alamayanlara (SSK ve Bağ-Kur’dan emekli olduğundan) emekli ikramiyesi ödeneceğine dair kanun çıktığı belirtildi. Oysa yazılarınızda bu durumda olanların emekli ikramiyesi alamayacağını yazıyorsunuz. Verilen haberdeki gibi yeni kanun mu çıktı? 18 yıllık memuriyeti için emekli ikramiyesi alamayan babam ikramiye alabilecek mi? Cenk Cevap: ‘500 bin memura ikramiye Müjdesi’ başlığı ile manşetten verilen haber ve kaynak gösterilen tüm haberler baştan sona yanlış. Maalesef babanızın emekli ikramiyesi almasını sağlayan yeni bir yasa yok. Anayasa Mahkemesi, babanız gibi memurluktan ayrılarak SSK, Bağ-Kur veya son yedi yıl hesabıyla Emekli Sandığı’ndan emekli olanlara memuriyet süreleri için emekli ikramiyesi ödenmesine mani olan 2829 sayılı Kanun’un 12’nci maddesinde yer alan ‘...son defa Emekli Sandığı’na tabi görevlerden emekliye ayrılan ve...’ ibaresini iptal etti. Ancak 19 Haziran 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5997 sayılı Yasa’nın 14’üncü maddesi ile bu kez iptal edilen ibare Emekli Sandığı Kanunu’nun 89’uncu maddesine kondu. Bu şekilde eski uygulamanın eksiksiz devamı sağlandı. Çünkü, Anayasa’nın iptal kararına kadar 2829 sayılı Yasa’nın 12’nci maddesindeki ibareye göre ödenmeyen emekli ikramiyesi, bu kez Emekli Sandığı Kanunu’nun 89’uncu maddesindeki ibareye göre ödenmiyor. Sonuç olarak, babanız emekli ikramiyesini alamaz. Ancak, babanız Emekli Sandığı’ndan emekli ikramiyesini talep eder, ret yazısı geldiğinde 60 gün içinde idare mahkemesine emekli ikramiyesi ödenmemesinin Anayasa’ya aykırılığı iddiası ile dava açar, mahkeme bu iddiayı yerinde görerek Anaysa Mahkemesi’ne götürürse, yeni hükümde Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmesi halinde (edileceği görüşündeyiz) babanız emekli ikramiyesini alabilir. Ancak zor, uzun bir mahkeme süreci. Ayrıca garantisi de yok.
Askerlik sürenizin 8 ayını borçlanıp 20 Ocak 2011’de emekli olabilirsiniz
Soru: 20 Ocak 1963 doğumluyum. 1 Ocak 1986’da Bağ-Kur’lu oldum. 1983-1985 yılları arasında 20 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanmasının ne kadarını borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim? Serdar AKKUL Cevap: Askerlik sürenizin 8 ayını borçlanmanız halinde, 25 yıl prim ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Askerlik borçlanmasından sonra faaliyetinize son verip, Bağ-Kur’u kapatarak prim ödemeseniz dahi, 20 Ocak 2011’de emekli olabilirsiniz.
Yaş düzeltmeniz yoksa yanlışlık düzeltilir
Soru: 1983’te SSK’ya girişimde nüfus cüzdanımdaki doğum tarihim 1966 idi. Dolayısıyla girişim bu tarihte yapıldı. Bir süre sonra nüfus cüzdanım kayboldu. Yenisini çıkardığımda doğum tarihimin 2 Mart 1965 olduğunu gördüm. Bir yanlışlık vardır diye kütüğüme tekrar sordurdum. Doğum tarihimin kütükte 2 Mart 1965 olduğunu öğrendim. SSK’da 1966 görünüyor, bunu nasıl düzeltebilirim? Şerif TEMÜR Cevap: Emeklilik işlemlerine, ilk defa sigortalı olunduğu tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı olan doğum tarihi esastır. İlk defa sigortalı olunduğu tarihten itibaren yaş düzeltmeleri emeklilik işlemlerinde dikkate alınmaz. İlk defa sigortalı olduğunuz 1983‘ten sonra yaş düzeltmesi yapmamışsanız, ortada bir yanlışlık var demektir. Nüfus kütüğünden alacağınız belge ile sosyal güvenlik kurumu il müdürlüğüne başvurarak yanlışlığın düzeltilmesini talep edin.
Yurt dışı seyahat harcamaları gider yazılabilir
Soru: Şirketimizin yönetim kurulu başkanı şirket işleriyle ilgili olarak temas ve incelemelerde bulunmak üzere, yurtdışı gezisine çıkacak. Yönetim kurulu başkanımızın yurtdışı seyahat harcamalarını gider yazabilir miyiz? Durmuş Cevap: Şirketinizin yönetim kurulu başkanının, şirket faaliyetleriyle ilgili olarak, temas ve incelemelerde bulunmak üzere, yapacağı yurtdışı seyahatindeki harcamalarını ve yol masraflarını, işin ehemmiyetiyle ve genişliğiyle mütenasip olması, seyahatin maksadına uygun süreyle sınırlı olması ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre, şirket adına düzenlenen fatura gibi belgelerle belgelendirmesi şartıyla, defterlerinize gider yazarak ticari kazancınızdan indirmeniz mümkündür.
SSK süreleriniz için emekli ikramiyesi ödenmez, askerlik süreniz için ödenir
Soru: 1 Ekim 1996’da SSK’lı oldum. 1853 gün prim ödedim. 21 Mayıs 1997-21 Kasım 1998 arası 18 ay askerlik hizmetim var. 20 Kasım 2009’da memuriyete başladım. 1) Hizmet birleştirmesi yaptığım takdirde, ne zaman emekli olabilirim? 2) SSK’lı olarak ve askerde geçen sürelerimi saydırmam, kademe ve dereceme ne denli etki eder? 3) Bu sürelerin tazminatta para olarak bana dönüşü var mı? Yoksa sadece süre olarak mı etkisi var? Özkan DALDAL Cevap: 1) 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik borçlanması, fiili hizmet sürenizi 540 gün artırır. Ancak emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Askerliğinizi borçlanıp, ara vermeden çalışarak fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlayacağınız Nisan 2003’te, 60 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 2) Hizmet birleşmesi yaptığınızdan, SSK ve askerlik süreniz olan yaklaşık 6 yıl 8 ay, emekliliğine esas derece ve kademeye esas intibakınız yapılır. İntibak farkı sizden tahsil edilir. Emekliliğe esas dereceniz iki derece artar. Kademe ilerlemenize esas fiili hizmet süreniz de 8 ay artar (4 aylık fiili hizmet sürenizle birlikte bir kademe ilerlersiniz). 3) Birleştireceğiniz SSK süreleriniz için emekli ikramiyesi ödenmez. Ancak, memurken borçlanacağınız askerlik süreniz ve memuriyette geçen fiili hizmet süreleriniz için emekli ikramiyesi ödenir.
Yıllık ücretli izin süreleri iş sözleşmesiyle artırılır
Soru: 5 yıldan beri bir şirkette çalışıyorum. Yıllık 14 gün izin veriyorlar. Yıllık ücretli izin süreleri artırılabilir mi? Birgül Cevap: 4857 sayılı Yasa’nın 53’üncü maddesi ile belirlenen ücretli izin süreleri, iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir. İşvereniniz isterse iş sözleşmenizde değişiklik yapar ve izin sürenizi artırır.
