Giriş
Soru: Bir okurunuza verdiğiniz cevapta, doğum öncesinde herhangi bir prim ödemesi yoksa, iş mahkemesine başvurması halinde yargı yoluyla borçlanma yapabileceğini belirtmişsiniz. Ben 2010/106 sayılı genelgeyi okuduğumda, doğum öncesinde herhangi bir prim ödemesi yoksa, bu borçlanmayı kesinlikle yapamayacağımı görüyorum. Hatta örnek 1’de, çok net açıklanmış. Bu konuyu biraz açar mısınız? Yasada bu konuda bir boşluk mu var? Mürsel KARABAL Cevap: Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 16 Eylül 2010 tarih ve 2010/106 sayılı genelgesinden anladığınız doğru. Genelge sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlar için borçlanma yapılabileceğini, belirttiğiniz örnekte de olduğu gibi sigorta başlangıç tarihinden önce doğumlar için borçlanma yapamayacağınızı açıklıyor.
[[HAFTAYA]]
İşte sorun da tam bu açıklamadan kaynaklanıyor. SGK, genelge ile doğum borçlanması için kanunda olmayan şartı getirebilir mi? Getiremez mi? Sorunun cevabı çok basit. Türkiye hukuk devletidir. Anayasa tarafından güvence altına alınmış olan sosyal güvenlik hakları, ancak Anayasa’ya aykırı olmamak şartıyla kanunla değiştirilebilir. Kanunla yeni şart getirilebilir. Kanunla yapılması gereken düzenlemenin genelgeyle yapılması TBMM’nin yasama yetkisinin SGK tarafından kullanılması anlamına gelir. Ki, bu hukuk devletinde yasama hakkının meclisten başka kişi ve kurum tarafından kullanılması mümkün değildir. Sonuç olarak genelgeyle doğum borçlanması için kanunda olmayan şart getirilemez. Sigorta başlangıç tarihinden önce yapılan doğumların borçlanılmayacağına dair yasada bir hüküm olmadığından sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumları için borçlanma talebi genelgeye dayanarak reddedilen sigortalıların İş Mahkemesi’ne dava açması halinde, borçlanma hakkını mahkeme kararıyla alacağı kanısındayız.
Eski yasaya tabi olarak 3600 gün prim ödemelisiniz
Soru: 25 Haziran 1968 doğumluyum. 2 Şubat 1981’de SSK’lı oldum. 231 gün prim ödedim. Ne zaman ve nasıl emekli olabilirim? Ayşe YÜRÜDÜ Cevap: 8 Eylül 1999 itibarıyla 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğunuz için bu tarihte uygulamaya konan ve emekli olmak için aranan prim sayısını artıran ve ayrıca emekli olmak için yaş şartı getiren yasaya tabi olmadan eski yasa şartlarıyla emekli olacaksınız. Eski yasaya göre; en erken, yaş haddinden emekli olabilirsiniz. Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 3369 gün daha prim ödeyerek, ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Primi 5150 güne, yaşı 47’ye tamamlamalısınız
Soru: 11 Ağustos 1967 doğumluyum. 1 Şubat 1983’te SSK’lı oldum. 3052 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olacağım? Taner TOK Cevap: 25 yıl sigorta, 5150 gün prim ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. 2098 gün daha prim ödeyerek, ödemenizi 5150 güne tamamlamanız şartıyla, 11 Ağustos 2014’te emekli olabilirsiniz.
5450 gün prim ödeyip 51 yaşı doldurmanız gerek
Soru: 14 Ocak 1970 doğumluyum. 19 Haziran 1988’de SSK’lı oldum. Emeklilik tarihim nedir? Mehmet ETİK Cevap: 25 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 5450 gün prim ödemeniz şartıyla 14 Ocak 2021’de emekli olabilirsiniz.
Askerlik sürenizi borçlanıp 731 gün de prim ödemeniz gerek
Soru: 1 Nisan 1969 doğumluyum. 1983 Ocak’ta SSK’lı oldum. 3869 gün primim var. 550 gün olan askerlik süremi borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim? Hamdi BACAK Cevap: 25 yıl sigorta, 5150 gün prim ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, prim sayınız 4419 güne yükselir. Borçlanmadan sonra 731 gün daha prim ödeyerek, 47 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2016’da emekli olabilirsiniz.
Yarım inşaatın Veraset Vergisi Emlak Vergisi değeri üstünden hesaplanır
Soru: Merhum babam arsasını müteahhite daire karşılığı vermişti. Babamın vefat tarihi itibarıyla müteahhit, binanın kaba inşaatını tamamladı. İnce işleri duruyor. Yaklaşık bir yıl sonra inşaatın biteceği söyleniyor. Bu inşaattan alacağımız 4 daire, 1 dükkân var. Bu 4 daire ve 1 dükkânı, Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesine hangi değer üstünden yazarak beyan edeceğiz? Cezmi Cevap: 1 Ocak 1983’ten bu yana veraset yolu ile intikal eden gayrimenkuller, Veraset ve İntikal Vergisi hesabına esas olmak üzere, Emlak Vergisi değeri üstünden beyan edilmektedir. Vefat eden babanız tarafından müteahhite kat karşılığı verilen arsa üzerine inşa edilmekte olan binadan, müteahhitçe babanıza verilecek olan 4 daire, 1 dükkan, sözleşme gereğince tam ve bitmiş olarak teslim edilecektir. Bu nedenle devam eden inşaattaki daire ve dükkânları bitmiş halindeki Emlak Vergisi değerini hesaplayacak ve Veraset ve İntikal Vergisi beyannamenize bu değeri yazarak beyan edeceksiniz. Dolayısıyla Veraset ve İntikal Vergisi hesabına Emlak Vergisi değeri esas olacaktır.
Doğum borçlanması prim eksiğinizi tamamlar, emekli olacağınız tarihi değiştirmez
Soru: 3 Mart 1970 doğumluyum. 15 Eylül 1989’dan beri SSK’lıyım. 4500 gün prim ödedim. 17 Mart 1990 ve 3 Şubat 2006 doğumlu iki çocuğum var. Doğum borçlanmasından yaralanabilir miyim? Böyle bir hakkım varsa ne zaman emekli olabilirim? Eğer böyle bir şey yoksa emekli olabileceğim tarihi öğrenebilir miyim? Ayşe GÜNAY Cevap: 20 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. 875 gün daha prim ödeyerek, ödemenizi 5375 güne tamamlamanız şartıyla 3 Mart 2016’da emekli olabilirsiniz. Doğumlarınız sonrasında (her birinde en fazla 720 gün olmak şartıyla) 875 gün prim ödenmemiş gününüz varsa, doğum borçlanması yaparak eksik gününüzü tamamlayabilirsiniz. Ancak doğum borçlanması, emekli olacağınız tarihi değiştirmez. Sadece prim sayınızı artırır. Emekli olacağınız 2016 yılına kadar, 875 gün prim eksiğinizi nasıl olsa tamamlayacağınızdan doğum borçlanması yapmanıza gerek yok. Ancak, takdir sizin.
