İsmin hal ekleri nelerdir? Hal durum ekleri özellikleri nelerdir?

Türk dilinde çok önemli olan eklerden biri hal ekidir. Bu ekler sözcükleri yönelme, bulunma ya da belirtme şeklinde tanımlayan eklerdir.

İSMİN HAL EKLERİ NELERDİR?

İsmin hal durum ekleri; yalın, yönelme, belirtme, ayrılma, bulunma, eşitlik, ilgi ve vasıta hali şeklinde 8 adet birbirinden farklı bölümlere ayrılmaktadır.

Yalın Hal: eki yoktur. İsimlerin de hiçbir hal eki almamış olan halleridir. Çoğul, bildirme ve iyelik eki alırlar. Yalın halde sayılırlar. Yalın halde olan isimler cümle genelinde belirtisiz nesne ya da yüklem görevindedirler.

HAL DURUM EKLERİ ÖZELLİKLERİ

• Belirtme Hali: -ı -i -u -ü eklerini almaktadırlar. Genelde belirtili nesnedirler. Belirtili nesneyi de bulmak için de yükleme neyi? kimi?” soruları yöneltilir.
• Yönelme Hali: -a ve -e ekleri ile yapılır. İsmin de e halidir. Yüklemin yönelim yaptığı yeri nesneyi vaya kavramı gösterir. Dolaylı tümleç de yükleme sorulan neye, kime, nereye gibi sorularının cevabı olmaktadır.
• Bulunma Hali: -da ve -de ekiyle yapılır. Ayrıca; büyük ünlü uyumuna bağlı olarak da -ta ve -te şekli de olur. Eylemin yapıldığı yer, nesne veya soyut kavram bildirir. Kimde, nede ya da nerede sorularına cevap verip, dolaylı tümleç olur.
• Ayrılma Hali: -dan/-den ekleri ile yapılır. Ünlü uyumuna ya da ünsüz sertleşmesi kuralına bağlı olarak da -tan ve -ten şekli de bulunur. Çıkma, ayrılma ya da uzaklaşma bildirir. Nereden, kimden, neden gibi sorulara cevap verir.
• Eşitlik Hali: -ca ve -ce ekleri ile yapılır. -ça ve -çe şekli de vardır. Cümlede zarf tümleci ya da yüklem olarak kullanılır.
• Vasıta Hali: -ile edatı kullanılarak yapılmakta ve -i düşürülerek kullanılmaktadır. Bu halde olan kelimeler cümle içinde zarf tümleci, edat tümleci ya da yüklem olurlar
• İlgi Hali: -(n)İn ve -den ekleri ile yapılır veya yalın haldedir.