Yeryüzünün laboratuvarı: Buzul kıta

Küresel iklim değişikliği etkilerinin artmasıyla bilimsel çalışmaların hızlandığı Güney Kutbu’na giden İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi öğretim görevlisi Prof. Dr. Bayram Öztürk, Japon Kutup Araştırmaları Enstitüsü’nden 70 bilim adamıyla birlikte çalışmalarını sürdürüyor. Japon Deniz Kuvvetleri’ne bağlı Shirase gemisinde kıta çevresinde dolaşan Öztürk, Güney Okyanusu’nun 220 metre ile 2500 metre derinliklerindeki soğuk su akıntılarını inceliyor.

‘KITA ÇOK İYİ KORUNUYOR’

Milliyet gazetesinden Gökhan Karakaş'ın haberine göre, bilim ekibiyle birlikte daha sonra deniz koruma alanlarını ve buzul kıtadaki kirlenmenin nedenlerini araştıracaklarını belirten Öztürk, “Kıta çok iyi korunuyor. Buzul kıtada 2048’e kadar hiçbir maden araştırması yapılamıyor. Antarktika’ya içinde olduğumuz yaz aylarında 3 bin kadar araştırmacı ile 30 bin turist geliyor. Burada bulunmayan bitki ve hayvanlar kıtaya getirilemiyor. Penguenlere de 5 metreden fazla yaklaşılamıyor. Bütün aşırılıkları barındıran kıta barış ve bilim kıtası. Burası bilim insanları için bulunmaz bir cennet” değerlendirmesini yaptı.

Buzul kıtada radyo dalgalarını analiz etmek, deniz canlılarını ve iklim değişikliğini araştırmak ve karşılaştırmalı insan biyolojisi araştırmaları yapmanın mümkün olduğunu kaydeden Öztürk, “Yani kıta yeryüzünün laboratuvarı. Dünyadaki tatlı suyun yüzde 90’ının Antarktika’daki buzulun içinde” dedi.

Buzul kıtaya ilk giden Türk bilim insanı Atok Karaali, 1959-1965 arasında ABD’nin bilim üssünde çalışmalarda bulunmuştu. 1968’de ise Antarktika Yer İsimleri Danışma Kurulu; Marie Byrd Land’deki Matikonis Tepesi’nin 5 deniz mili (9 km) doğusundaki küçük kayalıklara iyonosfer fizikçisi Atok Karaali’nin adını verdi. Karaali Kayalıkları böylece kıtada ilk Türk isimli yer oldu. Daha sonra ise Koç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ümran İnan’ın adı da başarılarından dolayı Antarktika’da bir alana verildi.