Ekonominin barometresi niteliğindeki alışveriş merkezlerinde (AVM) hareketlilik tarihi zirvelerinde seyrediyor. Türkiye’nin en büyük AVM yatırımcısı olan Rönesans Holding’in Başkanı Erman Ilıcak, “Rönesans Gayrimenkul’ün sahip olduğu AVM’ler geçen yıl yaklaşık 100 milyon ziyaretçi ağırladı. AVM’lerimizdeki doluluk yüzde 97.3’e ulaştı” dedi.
Portföyünde bulundurduğu 12 alışveriş merkezi (AVM) ile Türkiye’nin adet ve brüt kiralanabilir alan (640 bin metrekare) bazında en büyük alışveriş merkezi yatırımcısı olan Rönesans Gayrimenkul Yatırım AŞ halka açılıyor. Optimum, Hilltown ve Piazza gibi zincir AVM markalarının işletmecisi olan Rönesans Gayrimenkul’ün arzı için Ak Yatırım ve Deniz Yatırım’ın konsorsiyum liderliğinde bugün başlayan talep toplama işlemi 19 Nisan Cuma günü saat 17.00’a kadar devam edecek. Halka arzın büyüklüğü toplam 4.5 milyar TL, halka açıklık oranı ise yüzde 10.08 olacak. Hisse fiyatı da 135 lira olarak belirlendi.
ZİYARETÇİ SAYISI 100 MİLYON
Halka arzın detaylarını konuşmak için bir araya geldiğimiz Rönesans Gayrimenkul’ün çatı şirketi Rönesans Holding’in Başkanı Erman Ilıcak, sektörle ilgili de önemli tespitlerde bulundu. Rönesans Gayrimenkul Yatırım AŞ’nin sahip olduğu AVM’lerin geçen yıl yaklaşık 100 milyon ziyaretçi aldığını (2022’de 93 milyondu) belirten Ilıcak, “AVM doluluk oranımız yüzde 97.3’e ulaştı. Pandemiden sonra özellikle 2022 yılı itibarıyla hem sektör yeniden ivme kazandı hem de enflasyona karşı koruma sağlayan baz kira gelirleri arttı ve 2023 yılında 5.7 milyar liraya ulaştı. Şirketin yıllık kira geliri döviz bazında 120 milyon Euro civarında seyrediyor” dedi.
PERAKENDE HAREKETLİ
Gayrimenkul Yatırım Yönetim Kurulu Üyesi Sercan Yüksel de şirketin AVM’lerinin İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Samsun, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa’da olduğunu belirterek, “AVM’lerimiz bazı illerde sosyal ve ekonomik hayata katkıda kritik rol oynuyor. Pandemi sonrası çok ciddi şekilde fiziki alışverişe dönüş oldu. Ayrıca perakendede hareketlilik sürüyor” bilgilerini paylaştı.
85.5 MİLYARLIK PORTFÖY
Kredi kartı faizleri son dönemde hızla yükselince bu anlamda ekstreye yansıtılan faiz tutarları dikkat çekmeye başladı. Özellikle elektrik, su, doğalgaz, telefon ve internet faturalarını karta tanımlı şekilde otomatik ödeme talimatıyla gerçekleştirenler bu duruma tepkili. Fatura başına ne kadar faiz alınıyor? Faiz dışında kesinti var mı? Bu masraflardan kurtulmak için ne yapmalı? İşte yanıtları...
MERKEZ’İN HAMLELERİ ETKİLİ
Bankacılık ücret ve komisyonları yıllardır tüketicinin şikayet ettiği konuların başında yer alıyor. Kart aidatları bu anlamda başı çekse de son günlerde otomatik ödeme tutarlarına ve ödeme süresine göre değişen faizler de can sıkıyor. Daha önce çok gündeme gelmeyen, gelse de kesintinin azlığı nedeniyle dikkate alınmayan bu masraflar özellikle Merkez Bankası’nın son 8-9 aydaki faiz artırımlarına paralel artan kart faizleriyle ciddi anlamda hissedilmeye başladı.
İKİ FARKLI YÖNTEM SÖZ KONUSU
Fatura ödeme talimatı, tüketicinin faturasını zamanında ödemesini sağlayan çok kıymetli bir hizmet. Ayrıca şubelere veya hizmet alınan kurumlara gitme derdinden kurtarıyor. Ödeme süresi kaçan faturalar nedeniyle oluşabilecek mağduriyetleri de (elektrik, doğalgaz kesintisi gibi) önlüyor. Bankalar aracılığıyla iki farklı yöntemle otomatik ödeme talimatı verilebiliyor. İlki ‘vadesiz hesaba tanımlı’ talimat, ikincisi ise ‘kredi kartına tanımlı’ talimat.
MALİYETLERDEN KURTULMAK İÇİN NE YAPMALI?
* Faiz ve vergi masraflarıyla karşılaşmamak için ödeme yöntemini kredi kartından vadesiz hesaba çevirebilirsiniz.
Arçelik, global operasyonlarını ‘Beko’ markası altında topladı. Whirlpool ile kurduğu Beko Europe şirketiyle Avrupa’nın en büyük beyaz eşya şirketi oldu. 69 yıllık köklü geçmişe sahip olan şirket, Arçelik Pazarlama AŞ altında Türkiye’de faaliyetlerini sürdürmeye devam edecek. Koç Holding Dayanıklı Tüketim Grubu Başkanı Fatih Kemal Ebiçlioğlu ile Arçelik CEO’su Hakan Bulgurlu bu önemli adımı değerlendirirken ‘bundan sonraki hedeflerinin dünya liderliği’ olduğunu vurguladı.
Koç Holding çatısı altında faaliyet gösteren, Türkiye’nin en köklü markalarından Arçelik, globalleşme stratejisi doğrultusunda tarihi bir adım attı. Buna göre; şirket küresel operasyonlarını Beko markası adı altında topladı. Whirlpool’un Avrupa’daki 39 iştiraki ve İtalya, Polonya, İngiltere ve Slovakya’daki 9 fabrikasını devralan Beko, bölgedeki mevcut 30 iştiraki ve 2 fabrikasını da eklediği yeni bir şirket kurdu. Hollanda merkezli ‘Beko Europe’ adlı şirketin yüzde 75 hisse ile kontrolü Arçelik tarafında, yüzde 25 hisse Whirlpool’da olacak. Whirlpool’un Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki faaliyetleri ile Birleşik Arap Emirlikleri ve Fas’ta bulunan bağlı ortaklıklarının yüzde 100 hissesi de ayrıca Beko’ya devredildi.
57 ÜLKEDE 55 BİN ÇALIŞANI VAR
Beko Europe’un toplam konsolide cirosunun 5.5 milyar Euro’yu bulması öngörülüyor. Beko Europe ayrıca Arçelik’in ve Whirlpool’un markaları, ürün portföyleri ve satış kanallarının birleşimiyle oluşan sinerjiden fayda sağlayacak. Gelinen noktada Arçelik, Türkiye’de Arçelik-Beko, İtalya’da Indesit, Güney Afrika’da Defy olmak üzere faaliyet gösterdiği bölgelerdeki tüm markalarını koruyarak yolculuğuna devam edecek. Stratejik hamle kapsamında logosu da yenilenen Beko, yeni dönemde 57 ülkede 121 iştiraki, 22 markası ve 55 bin çalışanı ile faaliyet gösterecek.
‘ÜLKEM VARSA BEN DE VARIM’ ŞIARIYLA
1 Nisan itibarıyla ABD’nin pazar lideri Whirlpool’un Avrupa operasyonlarını devralarak grubun 8 milyar Euro’luk cirosunu 11 milyar Euro’ya taşıdıklarını belirten Koç Holding Dayanıklı Tüketim Grubu Başkanı Fatih Kemal Ebiçlioğlu, böylece Avrupa’da açık ara birinci olduklarını, şimdi hedefin ilk 3’te yer aldıkları dünya pazarında 1 numaraya çıkmak olduğunu söyledi. Koç Holding’in Kurucusu Vehbi Koç’un “Ülkem varsa ben de varım” sözünün kendileri için rehber olduğunu vurgulayan Ebiçlioğlu, Arçelik’ten bahsederken de Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi Koç’un, “Koç’un başında bir taç var ise, taçtaki pırlanta da Arçelik’tir” sözlerini hatırlattı. Ebiçlioğlu; “Arçelik bizim gözbebeğimiz. Liderlik yolunda büyümek için hızlı adımlar atacağız. Bu yolculuk bitmeyecek. Bunun için kaynağımız hazır, nitelikli insan kaynağımız hazır, biz hazırız” dedi.
BORSADA İSMİNİ KORUYACAK
Yaklaşık 1.4 trilyon liralık para vatandaşın vadesiz hesabında park etmiş durumda. Oysa günlük faiz kazancı önemli fırsat sunuyor. Özellikle 9 günlük bayram tatilinde bu parayı fonlara ya da günlük vadeli mevduata yatırarak kazanç sağlamak mümkün. İşte paranıza da bayramı yaşatacak alternatifler...
Ramazan Bayramı ve hafta sonlarıyla birlikte toplam 9 günlük bir tatil dönemi oluşacak. Bir başka deyişle tatil, 6 Nisan Cumartesi günü başlayıp 15 Nisan Pazartesi günü sona erecek. Bankada parası olanlar için bu 9 gün hiç de azımsanacak bir süre değil. Mevduat faizlerinin yüzde 50-55 bandına yükseldiği, günlük yüzde 0.15’e ulaşan getiri alternatiflerinin olduğu böylesi bir dönemde hesaplarda 1 kuruş dahi boşta bırakılmamalı. Fakat vadesiz hesapta önemli tutarda paranın park etmiş olduğu anlaşılıyor.
SERMAYENİZ ARALIKSIZ ÇALIŞSIN
Merkez Bankası’nın 22 Mart tarihli verilerine göre; vadesiz hesaplarda yaklaşık 1.4 trilyon lira bulunuyor. Bu paralar genelde 3-4 gün sonra ödenecek kira, ay ortasında kapatılacak kredi kartı borcu veya fatura için tutuluyor. Ne amaçla olursa olsun birikimleri gecelik değerlendirmek mümkün. 9 günlük bayram tatili bu anlamda avantaja çevrilebilir. ‘1000 liranın faizi ne olacak?’ demeyin. Eski alışkanlıklardan kurtulun. Küçük tutarlara dudak bükmeyin. Damlaya damlaya göl olur.
HANGİ SEÇENEKLER VAR?
Çalışansanız maaşınız yattıysa, emekliyseniz ikramiyenizi aldıysanız, esnafsanız ve hesabınıza ödeme geldiyse hemen bu paraları küçük büyük demeden işletmeye başlayabilirsiniz. Bu anlamda kısa süreli vadeli mevduat hesapları elbette bir alternatif. Ancak yıllık vadeli mevduat faizlerinin yüzde 50’nin üzerine çıktığı bir dönemde 9 günlük bir hesap açılması halinde ödenecek faiz yüzde 25-30 arasında olacaktır. Örneğin; yüzde 27 faizle 10 bin lirayı 9 günlük yatıranlar net 63 lira kazanıyor. Bugün bir Fast ücretinin en az 4-5 lira olduğunu düşünürsek az da sayılmaz. Fakat aynı tutara daha çok kazanmak mümkün. Onun da yolu günlük fonlardan geçiyor.
VERGİDE İNCE DETAY
Vadeli mevduat, faizden kazanç sağlamanın en klasik yöntemi. Ancak şu günlerde ‘ters repo’ yatırım ağırlığı yüksek fonların günlük getirisi iştah kabartıyor. Vade derdi ve vergi yok. Üstelik faiz artışları anında bu fon getirilerine yansıyor. Peki ters repo nedir? Nasıl yatırım yapılır? İşte merak ettikleriniz...
MERKEZ’İN KARARIYLA YÜKSELDİ
Merkez Bankası, geçen hafta sürpriz bir kararla politika faizini 5 puan artırarak yüzde 45’ten yüzde 50’ye çıkarmıştı. Banka bununla da yetinmeyip ‘gecelik borçlanma ve borç verme oranlarının (faiz koridoru)’ politika faizine kıyasla artı-eksi 3 puanlık marjla belirlenmesine karar vermişti. Bir başka deyişle Merkez, ihtiyaç halinde faizi yüzde 53’e çekebilecekti. Bu çifte kararla mevduat faizlerinde ibre yukarı döndü ve yüzde 55-57 seviyeleri telaffuz edilmeye başladı.
KAZANCA ÇOK HIZLI YANSIYOR
Yüksek mevduat faizinden yararlanmak için öncelikle mevcut vadenin sona ermesi veya yeni hesap açılması gerekiyor. Ancak günlük TL yatırım fonlarında böyle bir durum söz konusu değil. Günlük faiz işlediği için güncellenen faizler anında fonlara yansıyor. Bu noktada son günlerde özellikle ‘ters repo’ ağırlıklı fonlar dikkat çekiyor. Ters repo içerikli fonların günlük getirisi yüzde 0.15’e dayandı. Yıllık bileşik getiri yüzde 65-66. Yani yüzde 50-55’lik vadeli faizin üzerinde bir oran oluşuyor.
1 GÜNLÜK YATIRIM VE ‘ANINDA NAKİT’ DEMEK
Bir dönem dillerden düşmeyen ‘gecelik repo’ işte bu dönemde yine adından sıkça söz ettirecek gibi. Biz de yatırım mantığıyla ilgili merak edilenleri Ata Yatırım Genel Müdür Yardımcısı (Hazine) GMY Etem Öztekin’e sorduk.
Yenilenebilir enerjinin önemli aktörlerinden olan IC Enterra Yenilenebilir Enerji’nin halka arzına ilişkin talep toplama işlemleri bugün itibarıyla başladı. 9 hidroelektrik santral (HES) yatırımıyla dikkat çeken şirket, rüzgar ve güneş santrallerine odaklandı. Bunun yanında yenilenebilir enerji depolama sistemleri de şirketin radarında.
Yenilenebilir enerji yatırımları son dönemde hızla artıyor. Bu, daha yaşanabilir bir dünya için kaçınılmaz bir dönüşüm. Yeşil enerji yerli kaynaklarla üretim anlamına da geliyor. Akarsular, güneş, rüzgar… Türkiye bu anlamda büyük potansiyele sahip. 100 milyar dolara dayanan enerji kaynaklı döviz açığı ancak yenilenebilir enerji yatırımlarıyla azaltılabilir. Ayrıca ticarette karbon nötr hedeflerini de unutmamak gerekiyor. Söz konusu taahhütlerin yerine getirilmesi için yatırımların daha da artması şart. Son dönemde bu anlamda önemli yatırımlara sahip şirketlerden biri IC Enterra Yenilenebilir Enerji. Şirket, 9 HES santraliyle yılda 1.2 milyar kilovatsaat (kWh) elektrik üretiyor.
3.7 MİLYAR LİRALIK HEDEF
Rüzgar ve güneş enerjisi santrali ile enerji depolama yatırımlarına da hazırlanan IC Enterra, kısa süre önce Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) halka arz için onay aldı. Halka arza ilişkin talep toplama işlemleri ise bugün (27 Mart) başladı ve 29 Mart Cuma günü saat 17:00’a kadar devam edecek. Hisse fiyatının 10 lira olarak belirlendiği arzdan, 3.7 milyar liralık gelir hedefleniyor. Halka açıklık oranının ise yüzde 20.03 olacağı öngörülüyor. Şirketin hedefleri neler? Kaynak nasıl kullanılacak? Yenilenebilir enerji yatırımları neden önemli? Merak edilen tüm bu ayrıntıları IC Enterra Yenilenebilir Enerji Genel Müdürü Taşkın Kızılok’a sorduk. İşte tüm detaylar…
935 BİN HANENİN TÜKETİMİNE DENK
IC Enterra ve hissedarlık yapısı hakkında neler söylersiniz?
IC Enterra, IC Holding’e bağlı yenilenebilir enerji şirketi. IC Grubu’nun yarım asrı aşan enerji, inşaat, altyapı, ulaştırma, turizm ve sanayi tecrübesi bulunuyor. Son yıllarda enerjide yaşanan dönüşümle birlikte sürdürülebilir bir büyümeye katkı sunmayı hedefleyen IC Grubu, yenilenebilir enerji alanındaki yatırımlarını ve projelerini IC Enterra Yenilenebilir Enerji çatısı altında topladı. IC Enterra, IC Holding’in enerji sektöründeki 25 yılı bulan deneyimiyle faaliyet gösteriyor. vMevcut yatırımlarınızla ne kadarlık üretim yapıyorsunuz? Trabzon, Erzincan, Tokat, Mersin, Giresun’da elektrik üretimine devam eden 9 hidroelektrik santralimizin (HES) toplam kurulu gücü 388 megavat (MW). 2023’te HES’lerimiz aracılığıyla ürettiğimiz elektrik ise 1.2 milyar kilovatsaati (kWh) buldu. Bu 935 bin hanenin yıllık tüketimine denk.
Konut fiyatlarının yarısının arsa maliyeti olduğunu söyleyen Artaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, “Bugün Hazine arazilerinin çoğu işgal altında. Bu araziler işgalden kurtulur ve imara açılırsa konut fiyatları da ucuzlar” dedi. Çetinsaya, İstanbul’daki kentsel dönüşüm için de atıl durumdaki 100 bin konuta dikkat çekti.
6 Şubat deprem felaketinin üzerinden henüz 1 yıl geçti. Zamanı belli olmasa da her geçen gün yaklaşan bir İstanbul depremi, dönüşümün büyük bir hızla gerçekleşmesini elzem kılıyor ama inşaat maliyetleri buna çok müsaade etmiyor. Bugün bir metrekare inşaatın ülke genelindeki ortalama maliyeti 30 bin lira. Yani 100 metrekare daire için en az 3 milyon liralık maliyet söz konusu. İstanbul’da ise metrekare fiyatı 45 bin lirayı aşıyor.
YÜZDE 50’NİN ALTINA İNMİYOR
Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde gayrimenkul, AVM ve sanayi yatırımları olan Artaş Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, İstanbul özelinde, arsa bedelinin inşaat maliyetinin yüzde 50’sini bulması sebebiyle büyük bir sıkıntı yaşandığını söyledi. 10 milyon liralık bir evin 5 milyon lirasının arsa bedeli olduğunu belirten Çetinsaya, arsa bedeli düştükçe inşaat maliyetinin de gerileyeceğini ve konutun daha ulaşılabilir olacağını ifade etti.
ARSA MAFYALARI KAPATMIŞ
Çetinsaya, şu noktaların altını çizdi: “Evet, İstanbul’a 600 bin konut yapılması şart. Bu çok doğru bir karar. Keşke İstanbul’un Hazine arazileri arsa mafyalarına kaptırılmasaydı. Hazine arazileri hasılat paylaşımı yoluyla zaman zaman imara açılıyor ama İstanbul’un en değerli yerleri devlet arazisi olmasına rağmen hepsi işgal altında. İstinye Park’ın altındaki mahalle bile Hazine arazisi. Elektrik, su gitmiş. Bedel ödemeden çıkaramıyorsunuz. Bu nedenle kentsel dönüşüm çıkmaza giriyor.”
Son dönemde açıklanan veriler harcamaların hızla arttığını gözler önüne seriyor. Kredi kartı kullanımı ve hacmi rekordan rekora koşuyor. Alışveriş çılgınlığının önüne geçilemiyor. Büyüme verilerinde bile hanehalkı harcamalarının ağırlığının hayli fazla olduğunu görüyoruz. Çoğu ihtiyaçtan dolayı yapılan harcamaların önemli bir bölümünün de ‘isteklerden’ kaynaklandığını söylemek mümkün.
DENGELERİ ALTÜST EDİYOR
Yani duygulara, o anki ruh haline göre plansız harcamalar yapılıyor. Bu da bireylerin bütçe dengesini altüst ediyor. Peki engel tanımayan gereksiz harcamaların önüne nasıl geçilebilir? Bu işi yoluna koymaya yarayacak psikolojik taktikler var mı? Otokontrol nasıl sağlanır? Nereden başlamalı? Tüm bu konuların ayrıntılarını Psikolojik Danışman Dr. Feyza Çelen’le konuştuk.
BORÇ SARMALININ SONU HÜSRAN
Harcama kontrolü için etkili bir psikolojik telkin var mı?
Kendimizi her konuda ikna edebilmemiz önemli bir beceri. İrademizin varlığını ancak bir şeylerden vazgeçerken, ‘hayır’ derken, bekleme evrelerinde daha çok hissederiz. Harcama kontrolü, bu becerimiz ne kadar gelişmişse o kadar mümkün. Dönem itibarıyla durmak, düşünmek ve yeni bir yol alabilmek gerekiyor. En ciddi sorunun bir borcu öderken başka bir kredi ile kapatmak, birkaç kredi kartı ile ayı döndürmeye çalışmak olduğunu hatırlatmak isterim. Alınan borçların, zamanında ödenememesi ile ilgili durumların olumsuz sonuçlarını görüyoruz.
ANAHTAR SORULAR
Giriş
