Bilal Emin Turan 1 saatte tazminat
HABERİ PAYLAŞ

1 saatte tazminat

Haberin Devamı

Zorunlu arabuluculuk tasarısı Meclis'te kabul edildi. Artık işçi ve işveren arasındaki anlaşmazlıklarda, mahkemeye gitmeden önce arabulucu devreye girecek... Hatta birçok anlaşmazlık 1 saat içinde çözüme kavuşturulacak.

Davalar uzuyordu

Ücret, ihbar ve kıdem tazminatı, izin, fazla mesai, işe iade konuları, işçi ve işveren arasında anlaşmazlığa neden olabiliyor. Bu konuda İş Mahkemeleri'nde olan ve çözüm bekleyen 100 binlerce dava dosyası var.

Davalar yoğunluktan dolayı 2-3 yıldan önce sonuçlanmıyor. Uzayan davaların mağduru ise işçi oluyor. Hem hakkını alamıyor hem de mahkeme için masraf ediyor. Yani paraya en çok ihtiyacı olduğu dönemde davalarla uğraşıyor.

Adliyelerde görevli

İşçi ve işveren arasındaki anlaşmazlıkların ve zaman kaybının önüne geçmek için 'arabuluculuk' sistemi gündeme alınmıştı. Bu sistem aslında 2012 yılından beri faaliyette ve arabulucular Adliyelerde belli bir ücret karşılığında hizmet veriyor.

Son 5 yılda adeta deneme sürecinden geçen arabuluculuk, anlaşmazlıkları hızla çözmesiyle dikkat çekti. Öyle ki; devlet tarafından yetkilendirilen arabulucular her 100 olayın 95'ini 1 gün içinde çözdü.


Çalışanlar bilmeli

Arabulucuların her iki tarafı da memnun eden hızlı çözümü hükümetin de gözünden kaçmadı ve bu konuda bir düzenleme yapma kararı alındı. Bu düzenlemenin detayları geçtiğimiz günlerde Meclis'e sevk edilen ve Meclis Genel Kurulu'nda da kabul edilen 'İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı'nda yer aldı.

Yakında yürürlüğe girecek yasayı, 14 milyon sigortalı çalışan artık bilmek zorunda.


Zorunlu hale geldi

Zorunda diyoruz çünkü, yasal düzenleme işçi-patron anlaşmazlığında İş Mahkemesi'ne gitmeden önce 'arabulucu'ya danışmayı zorunlu kılıyor. Bu zorunluluk negatif bir algı yaratabilir. Ancak, iki tarafın hızla çözüm istediği bir durum için faydalı olacağı söyleniyor.

Kaldı ki; işçi, zorunlu olarak arabulucuya gitse de anlaşmak zorunda değil. Anlaşamadığı noktada yine mahkeme yolu açık.


Peki yasa başka neler sağlıyor?

Arabulucuya gitmeden önce mahkemeye başvuranın davası reddedilecek. Arabulucu, uyuşmazlığı en fazla 3 haftada çözecek. Zorunlu hallerde 1 hafta daha ek süre verilecek. Yeni sistem hak kaybı endişesini beraberinde getirse de bunun da önüne geçecek bir uygulama olacak.

İşçi, İş Kanunu'ndan doğan haklarını tam bilmiyorsa, arabulucu hakemliğinde işverenle yapılacak görüşmeye kendi avukatını götürebilecek. Görüşmelerde kişi ve kurumların gizliliği esas olacak.

Alınan karar kesin

Arabulucu ile birlikte alınan karar mahkeme kararı gibi olacak. Hatta, karşılıklı mutabakat sağlanıp imzalar atıldıktan sonra kararın 'temyizi' dahi imkansız olacak. Bir başka ifadeyle arabuluculuk yoluyla alınan karar kesin olacak.

Bu yolla, işçinin işverene karşı tekrar tekrar dava açması ve tazminat istemesi önlenmiş olacak.

Ortada hakaret varsa...

İşçi ve işverenin birbirine hakaretinden kaynaklanan ya da işçinin iş yerindeki malzemelere zarar vermesinden doğan tazminat talebi için de önce arabulucuya başvurmak gerekecek. İş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi veya manevi tazminat davaları için arabulucu şartı yok.

Yasayla, kıdem ve ihbar tazminatında dava açmak için 10 yıl olan zaman aşımı süresi 5 yıla inecek. İzin parası için de zaman aşımı 5 yıl.


Saati 240 lira

Yeni yasa, arabulucunun alacağı ücreti de belirliyor. Buna göre ücret, 3 saate kadar her saat için 120 lira, üç saatin üzerindeki her saat için 90 lira olacak. Bu ücreti içi ve işveren ayrı ayrı ödeyecek.

Yani 1 saatlik arabuluculuk ücreti aslında 240 lira olacak. İşveren, işçinin durumunu da gözeterek 'Hepsini ben öderim' de diyebilecek. Tarafların anlaşamaması halinde, iki saatlik ücret tutarı Hazine'den ödenecek.


Binlerce kişiye iş

Yasa çıkınca 500 bin dosya arabuluculuk bürolarına gönderilecek. Zorunlu arabuluculukla yeni bir meslek de ortaya çıkmış olacak. Bu kapsamda Türkiye'de en az 15 bin arabulucuya gereksinim duyulurken, açılacak yeni bürolarla birlikte 50 bin kişiye yeni istihdam alanı yaratılacak.

Şu anda 'Arabuluculuk Sicili'ne kayıtlı 5 bine yakın arabulucu bulunuyor.

'Kaybeden yok kazan-kazan'

Yeni sistemle ilgili bilgi veren Avukat Arabulucu Burcu Mete şunları söyledi: "Her süreçte olduğu gibi iş mahkemeleri sürecinde de davanın bir kazananı ve bir de kaybedeni vardır. Ancak ilgili anlaşmazlık yargıya taşınmadan önce arabuluculuk sürecinde çözülürse her iki tarafın da sadece karşılıklı iletişim kurarak maksimum kazanç elde edeceği bir sonuca varılacaktır.

Arabuluculukta kaybeden olmayacak anlaşmazlık hem işçi hem de işverenin kazanacağı bir yöntemle çözülmüş olacaktır. Bu sebeple arabuluculuğun kaybedeni yoktur ve kazan-kazan ilkesi geçerlidir.”


Ortalaması 458 gün

Arabuluculuk hizmetiyle zaman ve paradan tasarruf edileceğine dikkat çeken Avukat Burcu Mete, "Türkiye’de iş davalarının sonuçlanma süreci ortalama 454 gün.

İş Mahkemeleri Kanunu ile getirilen bu düzenleme sayesinde mahkemelerde birikmiş dosya sayısı zaman içinde azalacak ve davalar daha kısa sürede sonuçlanacak" diye konuştu.


Başka neler var?

* İşe iade talebiyle ilgili arabulucuya başvuru 1 ay içinde yapılacak.
* İş sözleşmesi feshinin geçerli sebebe dayandığını işveren ispatlamak zorunda.
* Kıdem, ihbar ve kötü niyet tazminatındaki zaman aşımı süresi 10 yıldan 5 yıla inecek.
* Gazeteci ve gemi adamı işçi kabul edilecek ve kıdem tazminatına hak kazanacak.
* İş kazası ve meslek hastalığı kaynaklı maddi ve manevi tazminat için arabulucu şartı olmayacak.
* Arabulucuya başvurmadan açılan dava reddedilecek.
* Arabulucu, anlaşmazlığı en fazla 4 haftada çözecek.
* Arabulucuya başvurudan itibaren zaman aşımı süresi dondurulacak.
* Sigortayla ilgili anlaşmazlıklarda önce SGK'ya başvuru yapılacak.


Arabulucu Kimdir?

Arabulucu olabilmek için TC. Vatandaşı, Hukuk Fakültesi mezunu ve mesleğinde en az 5 yıllık kıdeme sahip olmak gerekiyor. Sonrasında arabuluculuk eğitimini tamamlayarak Adalet Bakanlığı tarafından yapılan yazılı ve uygulamalı sınavda başarılı olan kişiler Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığı tarafından tutulan arabulucular siciline kayıtlı olmak şartıyla arabuluculuk faaliyetini yürütebilir.

Sıradaki haber yükleniyor...
holder