Giriş
Soru: 1 Mart 1965 doğumluyum. 2 Aralık 1987’den beri SSK’lıyım. 8830 gün primim var. Askerliğimi 2 Aralık 1985-3 Haziran 1987 arasında yaptım. 1996’da borçlanarak yatırdım. Hangi tarihte emekli olabilirim? Volkan Ali KAYSERİ
Cevap: Askerlik borçlanması, başlangıç tarihinizi 18 ay geri götürerek, 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 1 Mart 2014’te emekli olabilirsiniz.
KAPICI DAİRESİNİN KİRASI KARŞILIĞINDA KAPICI ÇALIŞTIRILAMAZ
Soru: 10 daireli apartmanımıza emekli bir kapıcı bulduk. Apartmanımızın kapıcı dairesinde kiracı olarak ikamet edecek. Kendisiyle bir kira kontratı yaptık. Ancak kendisinden kira tahsil etmeyeceğiz. Kirayı kapıcılık hizmeti ile karşılayacak. 1) Bu kişiyi SGK’ya (Sosyal Güvenlik Kurumu) bildirecek miyiz? 2) Aylık ücret bordrosu tanzim edecek miyiz? 3) Kira bedeli için kat malikleri vergi dairesine beyanname verecek mi? Taner ZENGİN
Cevap: Sorunuzu ikiye ayırarak cevap verebiliriz:
[[HAFTAYA]]
1) Kira karşılığı kapıcı çalıştırıp, çalıştıramayacağınız: Öncelikle kira karşılığında kapıcı çalıştıramayacağınızı belirtelim. 4857 sayılı İş Kanunu’nda kapıcılarla ilgili ayrıntılı düzenlemeler yapılmıştır. İş Kanunu, kapıcı dairesinde oturan kapıcıdan görev süresince kira istenemeyeceğini hüküm altına almıştır. Kapıcı dairesini çalışan kapıcıya kiraya veremezsiniz. Kira karşılığı kapıcı çalıştıramazsınız. Çalıştıracağınız kapıcıya daire vermek zorunda değilsiniz. Part-time kapıcı çalıştırabilirsiniz. Emekli bir kişiyi de sosyal güvenlik destek primine tabi tutarak çalıştırabilirsiniz. Emekli kişinin kuruma bildirilmesi, ücret bordrosu düzenlenmesi ve her ay sosyal güvenlik destek primi (yüzde 7.5 kapıcı, yüzde 22.5 apartman, ayrıca apartman yüzde 1-6.5 arasında değişen oranda iş kazası ve meslek hastalığı primi) öder.
2) Kapıcı dairesini kiraya verip veremeyeceğiniz ve kira gelirinin beyan durumu Kapıcı dairesi, apartman yöneticiliğine ait olmayıp, kat maliklerinin hisseleri oranında ortak oldukları ortak alandır. Kat malikleri kurulunun oy birliği ile alacağı kararla, kapıcı dairesi kiraya verilebilir. Kapıcı dairesinden elde edeceğiniz kira bedelini kat maliklerine hisseleri oranında paylaştırmanız gerekir. Kat maliklerinden, konut kira geliri istisna tutarını (2012 yılı için 3000 lira) aşan tutarda (diğer gelirleri de dikkate alınarak) kira geliri elde edenler, kira beyanında bulunacak.
Başlangıçtan sonrakiaskerliğin borçlanılmasıemekli olmaşartlarını değiştirmez
Soru: 3 Mayıs 1979 doğumluyum. 1997’de SSK’lı oldum. Askerden önce sigorta girişim var. Emeklilik şartlarım nedir? Abdullah TURAN
Cevap: Başlangıçtan sonra yapılan askerlik borçlanması emekli olma şartlarını değiştirmez. Sadece prim sayısını artırır. 1997’deki başlangıç tarihinize (gün, ay, yıl) göre; 56 veya 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olacağınızdan ve priminizi (5825 gün veya 5900 gün) yaşı doldurana kadar tamamlayabileceğinizden askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.
Sigortası yapılmayan 5 yıl içinde dava açmazsa hakkını kaybeder
Soru: 1968 doğumluyum. 7 Nisan 1993’te SSK’lı oldum. Ancak 1987’de çalıştığım yerde sigorta yapılmadı. Aynı yerde ve aynı tarihte çalıştığım arkadaşların bazılarına sigorta yapılmıştı. Mahkemeye başvurarak orada çalıştığımı ispat ederek, sigorta başlangıç tarihimi geri çekebilir miyim? Mehmet Ali ULUDÜZ
Cevap: Sigortası yapılmayanlar, işten ayrıldığı tarihten itibaren en geç 5 yıl içinde dava açmazlarsa, hakları zamanaşımına uğruyor. 5 yıl içinde dava açmadığınızdan, hakkınız zamanaşımına uğramış. Dava açabilirsiniz. Ancak, davayı kazanamazsınız.
Yetimaylığıalırkenevleneceğinizden çeyiz yardımı alabilirsiniz
Soru: Babamdan yetim aylığı alıyordum. Özel bir şirkette çalışmaya başladıktan sonra aylığım kesildi. Haziran 2012’de tekrar bağlanması için başvuruda bulundum ve aylığım tekrar bağlandı. Kasım’da evleniyorum. Çeyiz parası başvurusunda bulunursam, çeyiz parasını alabilir miyim? Beyhan OKUR
Cevap: Anne veya babasından yetim aylığı almaktayken evlenen kız çocukları, çeyiz yardımı alabilir. Evlendikten sonra evlilik cüzdanınızla Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurarak çeyiz yardımı alabilirsiniz.
Anayasa Mahkemesi isteğe bağlı prim ödeyenlerin umutlarını söndürdü
Soru: 15 yıldır SSK’ya isteğe bağlı prim ödüyorum. Haberim olmadan ödediğim primleri Bağ-Kur’a saymışlar. Bağ-Kur’dan emekli olacağım söylendi. Bu konuda dava açabilir miyim? AYSUN
Cevap: 1 Ekim 2008’den itibaren SSK’da isteğe bağlı prim ödeme kaldırıldı. Sizin gibi SSK’ya isteğe bağlı prim ödeyenlerin 1 Ekim 2008’den sonra ödedikleri primler, Bağ-Kur’a sayıldı. Bir sigortalı yapılan düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesi ile iptali için dava açmıştı. İsteğe bağlı sigortalılar, Anayasa Mahkemesi’nin vereceği kararı merakla bekliyordu. Çoğu sigortalı mahkemeden yasanın iptal edileceği umudundaydı. Maalesef çıkan karar beklentileri karşılamadı. 13 Ekim 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Anayasa Mahkemesi’nin kararı ile yapılan düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olmadığına karar verildi ve maalesef iptal kararı reddedildi. Bu kararla maalesef yargı yolu tıkanmış oldu. 1 Ekim 2008’den sonra ödediğiniz primler Bağ-Kur’a sayılıyor. Son yedi yılda Bağ-Kur’a fazla prim ödediğinizden bugün için Bağ-Kur şartlarıyla emekli olmak durumundasınız. SSK şartlarıyla emekli olabilmeniz için sigortalı çalışarak en az 1260 gün (3.5 yıl) prim ödemeniz gerekiyor.
