Giriş
Soru: 1 Aralık 1964 doğumluyum. 25 Nisan 1981’de işçi ailesi olarak Almanya’ya gittim. Almanya’da 9 ay Alman meslek okuluna gittim. Daha sonra orada kısa süre işçi olarak çalıştım. 31 Temmuz 1983’te yurda döndüm. Askerliğim gelmişti. Ameliyat geçirdiğim için askerliğe elverişsiz raporu verdiler. Askerlik yapmadım. 28 Mayıs 1984’te bakkal açtım. 21 Aralık 1994’te bitti. 10 yıl 6 ay 23 gün Bağ-Kur’lu oldum. Bağ-Kur’a toplam 3803 gün prim ödedim. Daha sonra SSK’ya geçtim. 30 Eylül 2008’den itibaren SSK’ya da 580 gün prim ödemem var. Emeklilik için nasıl bir yol izlemeliyim? Mehmet UZUN Cevap: Almanya’da hangi tarihte ve kaç ay çalıştığınızı belirtmemişsiniz. Oysa bu bilgiler hangi şartlarda ve nasıl emekli olacağınız hususunda belirleyici rol oynadığından önemli. Almanya’da 18 yaşınızı doldurduğunuz tarihten sonra en az 185 gün ve daha fazla süre çalışmanız varsa, bu süreleri borçlanmanız ve 680 gün daha sigortalı bir işte çalışarak Bağ-Kur’dan sonra başlattığınız SSK sigortanıza prim ödemenizi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da emekli olmak için 25 yıl sigorta süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi olursunuz. 680 gün prim ödeyerek 580 gün olan prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Şayet Almanya’da 185 gün ve daha fazla prim ödemeniz yoksa, 842 gün daha sigortalı çalışarak, toplam prim ödemenizi 5300 güne tamamlamanız şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Aralık 2013’te emekli olabilirsiniz.
Kıdem tazminatı için dava açmaktan başka yolunuz yok
Soru: 2002’de işe başladım. 18 Ağustos 2008’de kendi işimi kurmak için ayrıldım. 6000 gün primim vardı. İşveren bana ‘tazminat hakkın yok’ dedi. Ama yazılarınızdan tazminat hakkım olduğunu öğrendim. Aralık 2009’da Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurdum. İşten ayrılmadan önce ‘tazminat alabilir’ yazısını almam gerektiğini söylediler. Bu yasadan haberim olmadığını söylediğimde ise geriye doğru yazı alamayacağım belirtildi. Kıdem tazminatımı almam için ne yapmam lazım? Hesabıma göre 13 bin lira tutuyor. Şaban ADALI Cevap: 15 yıl sigorta ve 3600 gün primi olan, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısı alarak işverene ibraz edip kıdem tazminatını alır ve işinden ayrılabilir. SGK’dan yazı almadan ayrıldığınızdan kendi isteğinizle işten ayrılmış görünüyorsunuz. Kendi isteği ile ayrılan da kıdem tazminatı alamıyor. Bu durumda kıdem tazminatı için iş mahkemesine dava açmaktan başka çareniz kalmıyor. İş mahkemesinde, belge ve şahitlerle işverene talep etmenize karşın tazminat hakkınızın olmadığı gerekçesi ile tazminatınızın ödenmediğini kanıtlarsanız, kıdem tazminatınızı yargı yoluyla alabilirsiniz.
15 yıl çalışanın izin hakkı 26 gündür
Soru: Aynı işletmede 15 yıl çalışanın yıllık ücretli izin hakkı 20 gün mü yoksa 26 gün müdür? Musa ERDOĞAN Cevap: 15 yıl (15 yıl dahil) ve daha fazla çalışma süresi olanların 26 gün yıllık ücretli izin hakkı vardır. Aynı işyerinde 15 yıl çalışan 26 gün yıllık ücretli izin kullanır.
52 yaşı beklerseniz askerlik borçlanmasına gerek yok
Soru: 14 Mayıs 1967 doğumluyum. 1985’te SSK’lı oldum. 150 gün primim var. 1987-1989 arası askerliğimi yaptım. Şubat 1991’den beri Bağ-Kur’a devam ediyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Askerliği borçlanmama gerek var mı? Emin ÖMÜR Cevap: 25 tam yıl prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 1 Eylül 2015’e kadar prim ödeyerek ödemenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 14 Mayıs 2019’da emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizi (18 ay kabul edilmiştir) borçlanıp, 1 Mart 2014’e kadar prim ödeyerek ödemenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 14 Mayıs 2018’de emekli olmanız da mümkün.
Staj sigortasının emekliliğinize hiçbir faydası olmaz
Soru: 3 Ocak 1974 doğumluyum. 12 Haziran 1992’de meslek lisesinden dolayı sigorta numarası alarak staj gördüm. Mayıs 1994’te askerliğimi 18 ay olarak yaptım. Eylül 1996’da aynı sigorta numarası ile primim yatmaya başladı. 4404 gün prim ödedim. 1- Ne zaman emekli olabilirim? 2- Askerliğin kaç ayını yatırırsam emeklilik yaşını geriye çekebilirim? 3- Staj gördüğüm tarih emekliliğime etki eder mi? Bana ne gibi bir faydası var? Hüseyin YILDIZ Cevap:1) Emeklilik açısından başlangıç tarihiniz, adınıza ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim yatırılan Eylül 1996’dır. Bu tarihe göre 25 yıl sigorta, 5825 gün prim ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 1421 gün daha prim ödeyerek, ödemenizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 3 Ocak 2030’da emekli olabilirsiniz. 2) Askerlik sürenizin tamamını borçlanmanıza gerek yok. 280 günü borçlanmanız halinde 5750 gün prim ödemiş olmak şartıyla, 3 Ocak 2029’da emekli olabilirsiniz. 3) Staj sigortası, kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden emekliliğinize hiçbir faydası olmaz.
7000 gün prim ve 60 yaş şartlarını sağlamanız gerekiyor
Soru: 18 Haziran 1983 doğumluyum. 19 Eylül 1999’da SSK’lı oldum. Askerliğimi 2004’te 15 ay yaptım. 1655 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Emrullah KURTUL Cevap: 7000 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 5345 gün daha prim ödeyerek, 1655 gün olan prim ödemenizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 18 Haziran 2043’te emekli olabilirsiniz.
Anneniz 781 gün daha prim ödediğinde emekli olabilir
Soru: Annem 1956 doğumlu. 1 Mart 1980’de SSKlı oldu. 1800 gün primi var. 1 Eylül 1983 ile 30 Haziran 1986 arasında 1029 gün Bağ-Kur’a prim ödedi. Şu anda SSK’lı olarak çalışıyor. En erken ne zaman emekli olabilir? Ne yapmalı ve nereye başvurmalı? Tamer ŞAVER Cevap: Anneniz 8 Eylül 1999 itibarıyla 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan, bu tarihte uygulamaya konan ve emekliliği zorlaştırdığından kamuoyunda ‘mezarda emeklilik’ yasası olarak adlandırılan 4447 sayılı yasaya tabi olmadan, eski yasa şartlarıyla emekli olacak. Anneniz eski yasaya göre en erken, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarını yerine getirerek emekli olabilir. 781 gün daha prim ödeyerek, 2819 gün olan prim ödemesini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.
