Giriş
Soru: 1 Ocak 2009’da 3 yıl yurtdışı borçlanması yaparak Bağ-Kur’dan emekli oldum. 15 ay sonra aylığım kesildi. Mahkemeye verdim, davayı kazandım. Bu süre zarfında sağlık güvencemi de kestiler. Davayı temyiz mahkemesine gönderdiler. Temyiz süresi uzun sürdüğünden aylığımı ve sağlık güvencemi bağlatmak için ne yapmam gerekiyor? Aslan GÜNDOĞDU Cevap: 8 Mayıs 2008’de yürürlüğe konan kanuna göre yurtdışı borçlanmasıyla emekli olanlar, (1 gün yurtdışı borçlanması olsa bile) destek primi uygulaması dışında tutuldu. Emekliler emekli aylığını kestirmeden destek primi ödeyerek çalışırken, aynı şartları yerine getirerek emekli olmasına karşın, yurtdışı çalışma süresini borçlananların emekli aylığı kestirmeden çalışmaları yasaklandı. Aylığını kestirmeden çalıştığı tespit edilenlerin sizde olduğu gibi emekli aylıkları kesildi.
[[HAFTAYA]]
Ödenen aylıklar faiziyle geri istendi. Ancak haksız ve adaletsiz olan bu uygulamaya, 19 Haziran 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5997 sayılı yasa ile son verildi. Bu tarihten itibaren yurtdışı çalışma sürelerini borçlanarak emekli olanlar da emekli aylıklarını kestirmeden destek primi ödeyerek çalışabiliyor. Ancak, 8 Eylül 2008 ile 19 Haziran 2010 arasındaki süre sorunlu olarak kaldı. Halbuki 5997 sayılı Yasa ile yapılan düzenlemenin yürürlük tarihi 8 Mayıs 2008 olarak tespit edilse, tüm sorunlar çözülmüş olacaktı. Bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne başvurarak 19 Haziran 2010’dan itibaren aylığınızı bağlatabilir ve sağlık yardımı da almaya başlayabilirsiniz.
Takside bağlanmış olan vergi borçları da aftan yararlanacak
Soru: 2009 yılında otomobilime konulan haciz ile şirketimin vergi borcu olduğunu öğrendim. Vergi borcumu Aralık 2009 itibarıyla taksitlendirdim. Taksit ödemelerine devam ediyorum. Aftan yararlanma şansım var mı? Ne yapmalıyım?Meryem Cevap: Sizin gibi vergi borcu 6183 sayılı yasa hükmünce taksitlendirilen ve taksitlerini düzenli olarak ödeyenler de aftan yararlanıyor. Af kanunundan şu şekilde yararlanacaksınız: - Aftan yararlanmak için, kanun yayımlandıktan sonra 2 ay içinde yazılı başvuruda bulunmalısınız. - Tecil şartlarına uygun olarak ödediğiniz taksit tutarları için tecil hükümleri geçerli sayılacak. - Kalan taksit tutarlarınız vadesinde ödenmemiş borç kabul edilecek. - Vadesinde ödenmemiş kabul edilecek kalan taksitlerinize ilişkin vergi borcu aslını ve bu borca vade tarihinden kanunun yayımlandığı tarihe kadar enflasyon oranında hesaplanacak olan gecikme bedelini 3 ay içinde ödemeniz halinde; - 2 ayda bir olmak üzere 12 ayda 6 taksitte yüzde 5, 18 ayda 9 taksitte yüzde 7, 24 ayda 12 taksitte yüzde 12 ve 36 ayda 18 taksitte yüzde 15 oranında faiz uygulanacak. Taksit seçeneğinize göre hesaplanacak faizle birlikte borcunuzu ödemeniz halinde, varsa vergi aslına bağlı cezaların tamamının, asla bağlı olmayan cezaların yüzde 50’sinin ve yüksek oranlı gecikme zammının tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Yani silinecek.
Primi 25 yıla tamamlayıp 50 yaşı doldurmanız gerek
Soru: 14 Aralık 1964 doğumluyum. 1 Temmuz 1987 ile 31 Ekim 1999 arasında SSK’lı olarak çalıştım. 31 Ekim 2000’den 27 Aralık 2010’a kadar Bağ-Kur’lu olarak ticaret yaptım. 18 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olabilirim? Ahmet ERÜST Cevap: Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, 4/b sigortasında (Bağ-Kur) emekli olmak için 25 tam yıl prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra, ara vermeden 1 Ocak 2012’ye kadar prim ödeyerek toplam ödemenizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla, 14 Aralık 2014’te emekli olabilirsiniz.
Doğum borçlanması için doğum sonrasında iki yıl prim ödenmemiş olması lazım
Soru: 18 yaşından beri sigortalıyım. 3 doğum yaptım. Şimdi 37 yaşındayım, ne zaman emekli olabilirim? Kıdem tazminatımı ne zaman alabilirim? Gamze ŞİŞMANOĞLU Cevap: İlk sigorta başlangıç tarihiniz, 23 Mayıs 1990 ve öncesi bir tarihse, 20 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 46 yaş şartlarına tabi olarak, sonrası bir tarihse, 5450 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi olarak emekli olacaksınız. Toplam ödemenizi 5375 güne (5450 gün) tamamlamanız şartıyla, 46 (veya 47) yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Doğum tarihinden sonra iki yıl prim ödemediğiniz iki doğumunuz varsa, borçlanarak 1440 gün kazanmanız mümkün. 15 yıl sigortanız olduğundan ve 3600 gün prim ödemeniz varsa bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden alacağınız ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısını işverene ibraz ederek, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.
Memur emeklisinin de aylığı haczedilemez
Soru: Memur emeklilerinin de nafaka ve prim borçları dışında kalan aylıklarına haciz konabilir mi? Konulmuş ise nasıl kaldırılır? Yusuf TASLAK/Amasya Cevap: Memur emeklilerinin aylıklarına da nafaka ve prim borçları dışındaki borçlar için, emeklinin muvafakati olmadan haciz konamaz. Muvafakatiniz olmadan emekli aylığınıza haciz konmuşsa, haczin kaldırılması için bulunduğunuz yerdeki icra hakimliğine ‘haczedilemezlik şikayeti’nde bulunun.
25 yıl prim ödeyip 55 yaşını doldurmanız gerek
Soru: Mayıs 1977 doğumluyum. 1992’de SSK’lı oldum. 1400 gün primim mevcut. 2000 yılında memur oldum. 2004 ve 2006’da iki doğum yaptım. Doğum borçlanması yaparak ne zaman emekli olabilirim? Ö. Çocuk Cevap: Doğum borçlanması sigortalı çalışanlara tanınmış bir hak. Memurlar ve Bağ-Kur’lular doğum borçlanması yapamıyor. Memur olduğunuz dönemde doğum yaptığınızdan borçlanma yapamazsınız. 25 yıl fiili hizmet süresi ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Eylül 2021’e kadar çalışarak toplam hizmet sürenizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız Mayıs 2032’de emekli olabilirsiniz.
