Giriş
Soru: 5 Haziran 1974 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Ocak 1994 olup 5232 gün prim ödemem var. SSK emeklisi olan babamdan yetim aylığı alıyorum (6 bin 300 TL). Ben emekli olduğumda babamın aylığının yarısını alabileceğimi söylediler. 1260 gün isteğe bağlı prim yatırsam, Bağkur’dan emekli olursam babamın maaşını tam alabilir miyim? ÖZLEM
Cevap: SSK, sigortalı çalışan veya emekli olan kız çocuğuna ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Emekli olduğunuzda maalesef babanızdan yetim aylığı alamazsınız. Emekli olunca babanızdan aldığınız aylığın yarısını alacağınız da doğru değil. İsteğe bağlı prim ödeyerek aranan şartları sağlayıp Bağkur’dan emekli olsanız da durum değişmez. Bağkur’dan da emekli olsanız, babanızdan aylık alamazsınız.
İŞVERENLE GÖRÜŞÜP BELGELERDEN BİRER ÖRNEK ALIP SGK’YA İBRAZ EDİN
SORU: Babam 1994-1995-1996’da bir restoranda 3 yıl çalışmış. İşveren ‘sigortan yatırılıyor’ demiş. SGK’dan baktığımız zaman girişi yapılmış görünüyor. E-Devlet’te de görünüyor. Fakat günleri görünmüyor. Bunun için ne yapmamız lazım? O zaman yanında çalıştığı işvereniyle de görüşüyoruz, kabul ediyor ‘nasıl görünmez’ diyor. Ekip arkadaşlarından iki üç kişi daha var. Bunlardan sadece birinin günleri görünüyor. Diğerleri sadece girişi yapılmış ama devamı yok. Yani prim görünmüyor. Bu konuda ne yapabiliriz? Yunus AYDOĞDU
CEVAP: Babanızın çalışma süresinin görünmemesinin iki nedeni olabilir. 1) İşveren babanızın giriş bildirgesini SGK’ya göndermesine karşın, çalışma sürelerini bildirmemiştir. Bu durumda babanız işten ayrıldığı tarihten itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde, hizmet tespit davası açmadığı için hakkı zamanaşımına uğramış. Ancak çalışma süresinin bildirilmediğini yeni öğrendiğine mahkeme hakimini ikna edebilir ve çalışma süresini belge veya şahitle kanıtlayabilirse, belki bildirilmeyen çalışma süresini kazanabilir. Ancak dava sürecinin zor, uzun ve garantisi olmayan bir yol olduğunun bilinmesinde yarar var. 2) İşveren çalışma süresini bildirmiş ancak kurumun bir hata veya yanlışından veya gönderilen 4 aylık bordrolardaki bir eksiklikten dolayı, çalışma süresi babanızın dosyasına işlenmemiş olabilir. İşveren babanızın günleri için; “…. nasıl görünmez….” dediğine göre, çalışma sürelerini bildirmiş olabilir. Bu durumda söz konusu dönemde kuruma gönderilen aylık bildirge ve dört ayık bordroların işvence onaylanacak ve imzalanacak birer örneğini, SGK’ya ibraz etmeniz halinde, babanızın görünmeyen günleri dosyasına işlenecektir.
ASKERLİK BORÇLANMASI VE 610 GÜN PRİM ÖDEMEYLE EMEKLİSİNİZ
Soru: 56 yaşındayım. Sigorta girişim 1996’da olup 4600 gün prim ödemem var. Bir de askerlik borçlanması yaparsam ne zaman emekli olurum? Kadri KURUMAZ
Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önce 18 ay askerlik yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. Süre ve prim şartları aranacak. Süre şartınızı da sağladığınızdan, 610 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
ANNEM MALULEN EMEKLİ OLABİLİR Mİ?
SORU: 1955 doğumlu annemin 300 gün prim ödemesi var. Kendisi yüzde 60 engelli. İki çocuk var. İki çocuğu borçlansa malulen 1800 gününde emekli olma durumu var mı? Selçuk ALTINDAĞ
CEVAP: Anneniz ilk defa sigortalı olduğu tarihte malul derecesinde engelli değilse malul haklarından yararlanır. Anneniz malulen emekli olmak için 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ve en az yüzde 60 işgücü kaybı şartlarına tabi. Primini 1800 güne tamamlaması ve tam teşekküllü hastanenin sağlık kurulundan alacağı rapor ve eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu’nun, annenizin malul olduğuna karar vermesi halinde malulen emekli olabilir. Annenizin doğumları sigorta başlangıç tarihinden sonra ve doğumları arasında iki yıllık süre varsa ve bu sürelerde prim ödemesi yoksa iki doğumunu borçlanıp 1440 gün kazanabilir. Borçlandıktan sonra 60 gün de prim ödeyerek toplam primini 1800 güne tamamlayabilir. Annenizin sigorta başlangıç tarihini, çocuklarının doğum tarihlerini, doğum sonrasındaki iki yıllık sürelerde prim ödeyip ödemediğini ve sigorta başlangıç tarihinde malul derecesinde yüzde 60 engelli olup olmadığını bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz.
