Giriş
Soru: 15 Mart 1957 doğumluyum. 1 Haziran 1999’da Bağ-Kur’lu oldum. 3990 gün prim ödedim. Bağ-Kur’um devam ediyor. Emekli olabilmem için 58 yaşını doldurmam gerektiğini söylediler. 23 Mayıs 2002’de çıkan emeklilik yasasından istifade ederek emekli olabilir miyim? Kalp ameliyatı geçirdiğim için çalışamaz durumdayım. Mesut SEZEN Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için 15 tam yıl prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1410 gün daha prim ödeyerek, ödemenizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 15 Mart 2015’te emekli olabilirsiniz. Sorunuzda bahsettiğiniz 23 Mayıs 2002 tarih ve 4759 sayılı Yasa, 8 Eylül 1999’da yürürlüğe konan ve kadına 58, erkeğe 60 yaş şartı getirerek (SSK’lılarda primi gün sayısını 5000 günden 7000 güne çıkaran) emekli olmayı zorlaştıran 4447 sayılı Kanun’un Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilen kademeli geçiş hükümlerini düzenleyen bir yasa olup, erken emekli olmanızla ilgisi bulunmuyor. Şayet, yüzde 60 işgücü kaybı raporu alabilirseniz, 10 yıl sigorta ve 1800 gün prim şartlarına tabi olarak, malulen emekli olabilirsiniz.
Geliri olmayan ev hanımı tek dairesi için Emlak Vergisi ödemez
Soru: Geçenlerde geliri olmayan hanımların Emlak Vergisi ödemediğine ilişkin bir yazınızı okudum. Dairemizin tapusu eşimle müşterek. Yarısı memur olan eşimin üstüne, yarısı da benim üstüme. Çalışmadığımdan hiçbir gelirim yok, ev hanımıyım. Bu hak benim için de geçerli mi? Geçerli ise Emlak Vergisi ödememek için ne yapmam gerekiyor? Zekiye Cevap: Türkiye sınırları içinde 200 metrekareyi aşmayan tek meskeni olan, şehitlerin dul ve yetimleri, gaziler, engelliler, hiçbir geliri olmayanlar, emekli aylığından başka geliri olmayanların Emlak Vergisi oranı Bakanlar Kurulu’nca sıfıra indirildiğinden, Emlak Vergisi ödemiyorlar. Hiçbir geliriniz olmadığından, sıfır oranlı Emlak Vergisi uygulamasından yararlanır ve eşinizle ortak olduğunuz dairenin hissenize düşen kısmı için Emlak Vergisi ödemezsiniz. Emlak Vergisi ödememek için, bağlı bulunduğunuz belediyeye alacağınız, ‘Hiçbir geliri olmayanların tek meskenlerine ait taahhüt belgesi’ formunu doldurarak başvuru yapmanız gerekiyor.
İstediğiniz zaman emekli olabilirsiniz
Soru: 6 Nisan 1963 doğumluyum. 20 Haziran 1981’de SSK’lı oldum. 1993’e kadar 2743 gün prim ödedim. Haziran 1993’te Emekli Sandığı’na tabi olarak kamuda göreve başladım. 18 ay askerliğimi borçlanarak ödedim. Emekliliğim dolmuş mudur? Dolmamış ise ne kadar günüm kalmıştır? İbrahim AY/İzmit Cevap: Askerlik borçlanmanız ve SSK prim ödemeleriniz Emekli Sandığı’na tabi olan hizmet sürenizle birleştiğinde, 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 47 yaş şartlarına tabi oluyorsunuz. Aranan şartları sağladığınızdan, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.
Aylığınız kızınızın aylığı kesildiğinde yükselir
Soru: Eşim vefat etti. SSK maaşı bana ve çocuklara bağlandı. Oğlum 25 yaşına girince aylığı kesildi. 23 yaşındaki kızım ve ben aylık almaya devam ediyoruz. Duyumlarıma göre, oğlumun kesilen aylığının benim aylığıma ilave edilmesi gerekiyormuş. Bu ne kadar doğru? Kızım evleninceye kadar mı aylık alacak? Kızımınki de bana ilave olmayacak mı? Ayşe AKTAŞ Cevap: Eşinizin vefat ettiği tarihi ve sigortalı olup olmadığınızı, emekli aylığı alıp almadığınızı bildirmemişsiniz. Sorunuzu eşinizin 1 Ekim 2008’den sonra vefat ettiğini ve sigortalı çalışmadığınız ve kendi çalışmalarınızdan dolayı emekli aylığı almadığınız varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Oğlunuzun aylığı sizin aylığınıza ilave edilmez. Ancak kızınız evlenir veya sigortalı bir işte çalışmaya başlarsa, yetim aylığı kesilir. Bu durumda aylık bağlama oranınız yüzde 50’den yüzde 75’e yükseleceğinden, kızınıza ödenen aylığı da almış olursunuz.
Toplu para ödenerek gün kazanıp emekli olunamıyor
Soru: 1 Ocak 1970 doğumlu bayan sigortalıyım. 15 Aralık 1989’da sigortalı oldum. 1755 gün prim ödedim. 46 yaşımda emekli olabilmem için, 3600 gün üzerinden aradaki farkı topluca yatırarak emekli olabilir miyim? Yüksel ÇETİN Cevap: İki şekilde emekli olabilirsiniz: 1) 20 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 46 yaş şartlarına tabi olarak. 3620 gün prim ödeyerek, 1755 gün olan ödemenizi 5375 güne tamamlayacağınız tarihte. 2) 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olarak. 1845 gün daha prim ödeyerek, 1755 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2028’de. Sosyal güvenlik sistemimizde toplu prim ödeyerek gün kazanılamadığından her iki seçenekte de toplu para ödeyerek gün kazanmanız mümkün değil.
Yaş düzeltmesi dikkate alınmaz
Soru: Nüfusta doğum tarihim 15 Mart 1970 olarak kayıtlı. Ama gerçekte 1968 doğumluyum. 1 Ekim 1985’te SSK’lı oldum. 5772 gün prim ödedim. Yaşımı büyütürsem emekli olacağım tarih öne çekilir mi? Mustafa BAL Cevap: Emeklilik işlemlerine, ilk defa sigortalı olunan tarihte nüfusta kayıtlı olan doğum tarihi dikkate alınır. Sigorta başlangıç tarihinden sonraki yaş düzeltmeleri emeklilik işlemlerinde dikkate alınmaz. Yaşınızı mahkeme kararıyla büyütseniz bile erken emekli olamazsınız. 25 yıl sigorta süresi, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 15 Mart 2018’de emekli olabilirsiniz.
Malul çocuk annesinin primi artırılır yaşı düşürülür
Soru: 1964 doğumluyum. İşitme engelli bir çocuk annesiyim. 3 Nisan 2008’de SSK’lı oldum. SSK’ya 5 gün prim ödedim. Sigortamı bir işe girip veya isteğe bağlı olarak devam ettirmek istiyorum. Hangi tarihte emekli olurum? Fatma AYDIN Cevap: İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kur’a sayılıyor. Bağ-Kur’da yaş haddinden emekli olmak için 15 tam yıl prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. İsteğe bağlı prim ödeyerek 5 gün olan ödemenizi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunan kadın sigortalının, 1 Ekim 2008’den itibaren ödenen prim gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayısına eklenmekte, emekli olmak için aranan yaş haddinden düşülmektedir. Şayet çocuğunuz başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede engelliyse, 12 yıl prim ödediğinizde çocuğunuzdan dolayı 3 yıl prim gün sayınız artırılacak ve ödemeniz 15 tam yıla yükseltilecek. 58 yaşta 3 yıl düşürülerek emekli olacağınız yaş 55’e düşecek. Bu durumda ara vermeden prim ödeyerek 2022’de emekli olmanız mümkün.
