Hakkınızı ileride değil, şimdi aramalısınız

Soru: 1 Ocak 2007’den beri özel bir işyerinde çalışmaktaydım. Günde 12 saat çalışıyoruz. Yani her gün 4 saat fazla mesai yapıyoruz. Her ay fazla mesai yapmadım diye evrak imzalattırıyorlar. Bu evrakı imzalamamız ileride haklarımızı almaya mani olur mu? FETHİ

Cevap: Fazla çalışma yaptığınıza göre; mesai yapmadığınıza dair evrak imzalamamanız gerekir. Fazla çalışma ücretlerinizi talep etmeniz, ödemediklerinde ise ya şikâyet hakkınızı kullanarak ya da dava açarak yargı yoluyla hakkınızı almaya çalışmanız gerekir. Sonuç olarak hakkınızı ileride değil şimdi kullanmalısınız. Aksi halde, fazla çalışma ücretinizi alamazsınız.

[[HAFTAYA]]

Memurluktan ayrılıp doğum yapan borçlanamaz

Soru: 1960 doğumluyum. 1978’de SSK’lı oldum. 1980’de devlet memuru oldum. 1984’te ayrıldım. 1985’te evlendim. 1985, 1988 ve 1990’da doğum yaptım. Doğumdan sonra isteğe bağlı prim ödedim. Doğum borçlanma müracaatı yaptım. Reddedildi. Bu doğru mu? Nazan İNCE

Cevap: Doğum borçlanması yapamazsınız. Doğum borçlanması, sigortalı çalışırken doğum yapan ve doğum sonrasında çocuğuna bakmak için sigortalı çalışmayan kadınlara, mahrum kaldıkları sigorta süresini telafi etmek için tanınmış bir haktır. Sigortalı çalışırken işten ayrıldıktan sonra doğum yapmış olsanız doğum borçlanması yapabilecektiniz. Ancak memurluktan ayrıldıktan sonra doğum yaptığınızdan borçlanma yapamazsınız. Son 2520 gün prim ödemeniz içinde SSK’ya ödediğiniz prim sayısı, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur’dan fazla olması halinde, SSK’dan emekli olabilirsiniz. Yani 3600 gün prim ve 50 yaş şartıyla. Anayasa Mahkemesi; sizin gibi memurluk hizmetine ilişkin sürelere emekli ikramiyesi ödenmesine mani olan yasa hükmünü iki kez iptal etmesine karşın, tekrar yasa çıkardı ve emekli ikramiyesi, işçilere ödenen kıdem tazminatı alma koşullarına bağlandı. Bu düzenlemeye göre; maalesef 5 yıllık memurluk hizmetine ilişkin emekli ikramiyesi de alamazsınız.

Herkes gibi emekli olma şansınız var

Soru: 21 Aralık 1980 doğumluyum. 25 Ekim 2000’de SSK’lı oldum. 665 gün primim var. Emekli olma şansım var mı? VUSLAT

Cevap: Herkes gibi emekli olma şansınız var. 7000 gün prim ve 58 yaş şartına tabisiniz. 6335 gün prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla 21 Şubat 2038’de emekli olabilirsiniz. Priminizin son 1260 gününü sigortalı çalışarak ödemek şartıyla, kalan primlerinizi isteğe bağlı ödeyebilirsiniz.

Dul ve yetim aylığında intibak, sigorta durumuna bağlı

Soru: Babam 1973’te vefat etti. Anneme dul maaşı bağlandı. Ancak anneme intibak zammı yapılmadı. Dullar intibak zammından yararlandırılmıyor mu? M.Seval DEMİRKUŞAK

Cevap: Dul ve yetimler de intibak kapsamında. Ancak aylıklarında artış olup olmayacağı, aylık aldığı kişinin (vefat eden kişinin) sigorta durumuna bağlı. Prim ödemesi az, düşük kazanç üstünden prim ödemiş kişiden dolayı aylık alan dul ve yetimlerin aylığında artış olmazken, prim sayısı fazla olan ve yüksek kazanç tutarı üstünden prim ödemiş kişiden dolayı aylık alanlarda intibak artışı olmakta. Babanızın sigorta durumu intibakla aylık artışı yaratmadığından, maalesef aylığınızda intibak artışı yok.

Aranan yaşa girmekle değil yaşı doldurmakla emekli olunur

Soru: 1 Mayıs 1956 doğumluyum. 10 Mart 1998’de SSK’lı oldum. 3602 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Ümraniye SGK Müdürlüğü 2 Mayıs 2013’te, Kadıköy SGK Müdürlüğü 2 Mayıs 2014’te emekli olabileceğimi söyledi. Bize göre; 58’den gün almamız yeterli. Fakat Kadıköy SGK “58’i bitir, emekli ol” diyor. Hangisi doğru? Elmas YILDIRIM

Cevap: Şayet prim ödemelerinizin tamamını (veya son 1260 gününü) SSK’ya ödemişseniz, SSK şartlarıyla emekli olacaksınız. SSK’da yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 1 Mayıs 2014’te emekli olabilirsiniz. Dolayısıyla Kadıköy Merkez Müdürlüğü’nün verdiği bilgi doğru. Ümraniye de aynı bilgiyi vermiştir. Muhtemelen ortada yanlış bir anlatım veya anlaşılma olabilir. Çünkü yasanın ilgili maddesi ‘...58 yaşı doldurmuş olmaları şartıyla yaşlılık aylığından yararlanabilirler’ hükmünü içermektedir. Yasanın bu hükmünden de açıkça anlaşılacağı üzere, emekli olmak için 58 yaşa girmek değil, 58 yaşı doldurmuş olmak gerekiyor.

Haksız yere işten çıkartılır veya haklı bir nedenle işten ayrılırsanız tazminat alırsınız

Soru: 7 Nisan 2007’den beri destek primine tabi olarak çalışan bir emekliyim. Bazı sağlık sorunlarım var. Kıdem tazminatımı alıp ayrılmak istiyorum. Nasıl tazminat alabilirim? Orhan KILINÇ

Cevap: Destek primine tabi olarak çalışan emekli kendi isteğiyle ayrıldığında kıdem tazminatı alamaz. Kıdem tazminatı alabilmek için ya işveren haksız yere işten çıkartacak ya da kendi haklı bir nedenle iş akdini feshederek ayrılacak. Rahatsızlığınız işyerindeki ortamdan veya yaptığınız işten kaynaklanıyorsa, iş akdinizi sağlık nedeniyle fesheder ve kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz.

Vergi indirimi alıp emekli olabilirsiniz

Soru: 1 Kasım 1963 doğumluyum. 1 Şubat 1980’de SSK’lı oldum. 4600 gün primim var. Vergi indirimi alıp emekli olabilir miyim? Yasin ÇOŞKUN

Cevap: Vergi indirim hakkı alırsanız, 6 Ağustos 2003 itibarıyla 12 yıldan fazla süredir sigortalı olan engellilere tanınan 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim şartlarına tabi olarak istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.