Giriş
Soru: 1997’de SSK’lı oldum. Şu anda Bağ-Kur’lu olarak çalışıyorum. Emeklilik yaş hesabımı yaparken sigortalı olarak ilk işe başlama tarihini baz alıyorum. 1991’de vekil öğretmenlik yaptım ve hizmet belgesi tarafıma verildi. Emekli Sandığı sicil numaram var. Fakat Emekli Sandığı’na hiç kesinti yapılmamış. Bu konuda ne yapmam gerekir? Metin YILDIRIM Cevap: Emekli keseneklerine ilişkin kayıtlarınız Emekli Sandığı’nda değil, Milli Eğitim Bakanlığı’nda olması gerekir. Ancak, kayıtlar sağlıklı tutulmadığından maalesef vekil öğretmenlik yapanların çoğu sizin gibi sorun yaşıyor. Yapacağınız iş, elinizdeki hizmet belgesi ve Emekli Sandığı sicil numaranızla Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Sigortalı Tescil ve Hizmet Dairesi Başkanlığı Ankara adresine yazılı olarak başvurarak, hizmetlerinizin birleştirilmesini talep edin. Kurum, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan hizmet sürenizi getirtir. Şayet hizmet sürenizi çıkarttırmazsa, elinizdeki belgelerle iş mahkemesinde hizmet tespit davası açmanız halinde, yargı yoluyla çalışma sürelerinizi kazanmamanız için ortada hiçbir neden yok.
Prim yeterli 49 yaşı bekleyeceksiniz
Soru: 8 Şubat 1967 doğumluyum. Askere gitmeden önce 6 Ocak 1986’da SSK’lı oldum. 7360 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Orhan YALÇIN Cevap: 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 8 Şubat 2016’da emekli olabilirsiniz.
Dedeniz prim ödemesini 15 yıla tamamlayacağı tarihte emekli olabilir
Soru: Dedem 1952 doğumlu. Temmuz 1999’dan beri çiftçi Bağ-Kur’una ödeme yapıyor. Askerliğini öderse ne zaman emekli olabilir? Ödemeye devam edecekse ne kadar daha sürecek? Ayhan AKSU Cevap: Dedeniz askerlik süresini borçlanırsa, başlangıç tarihi askerlik süresi (20 ay kabul edilmiştir) kadar geri gider ve yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl prim ile 58 yaş şartlarına tabi olur. Ara vermeden prim öderse, prim ödemesini 15 yıla (5400 güne) tamamlayacağı 1 Kasım 2012’de emekli olabilir.
Ücretinizin 7 katı kadar kıdem tazminatı alırsınız
Soru: 2003’te asgari ücretle işe girdim. 15 Şubat 2010 itibarıyla emekli olacağım. Kıdem tazminatım ne kadar olur? Efecan DENİZ Cevap: Çalışılan her yıl için en son alınan brüt ücret tutarı kadar kıdem tazminatı ödenir. Asgari ücretin 7 katı kadar kıdem tazminatı alırsınız. (yaklaşık 5 bin lira).
Sosyal Güvenlik Kurumu ile görüşüp aylığın kesilme nedenini öğrenin
Soru: Annem ile babam ayrıldı. Annem bir yıl kadar maaş aldı. Fakat maaşı ocak ayında kesildi. Annem İstanbul’da bizimle yaşıyor, Babam ise Bolu’da ama ikisinin de ikameti Bolu’da. Kesinti nedeni bu olabilir mi? Buna İstanbul’dan itiraz edebilir miyiz? Tuncay ERDOĞAN Cevap: Annenizin nereden, ne maaşı aldığını belirtmemişsiniz. Şayet anneniz boşandıktan sonra anne veya babasından yetim aylığı bağlatmışsa ve almakta olduğu yetim aylığı kesilmişse, yetim aylığının hatalı bağlandığı tespit edilmiştir. Örneğin, anneniz sigortalı çalışıyor veya kendi çalışmalarından dolayı SSK veya Bağ-Kur’dan emekli aylığı alıyorsa, SSK ve Bağ-Kur’dan yetim aylığı alamaz. Ancak yanlışlıkla aylık bağlamışlarsa, yanlışlığı tespit ettiklerinde kesmişlerdir. Yetim aylığı bağlattığınız Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü’yle görüşerek, aylık kesilme nedenini öğrenip ona göre işlem yapın (gerekirse tekrar bize yazın). Ancak anneniz boşandığından dolayı babanızdan nafaka alıyorsa ve ‘maaşı kesildi’ ifadenizle nafakasının kesildiğini belirtiyorsanız, babanız nafakayı yatırmamıştır. Bu hukuki bir durum. Avukatınızla görüşüp, gerekli takibatı yaptırabilirsiniz.
Yedek subay okulundaki süre borçlanılabiliyor
Soru: 22 Haziran 1960 doğumluyum. 15 Temmuz 1987’de SSK’lı oldum. 5600 gün prim ödedim. İnternette emekli olacağım tarih 2012 olarak görünüyor. 12 ay yedek subaylık ve 4 ay yedek subay okulumu borçlanarak emekli olabilir miyim? Bülent İNCE Cevap: Askerlik yaptığınız tarihi belirtmemişsiniz. Şayet sigorta başlangıç tarihiniz olan 15 Temmuz 1987’den sonra askerlik yapmışsanız, askerlik sürenizi borçlanmanıza gerek yok. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabi olarak, 25 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 15 Temmuz 2012’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi 15 Ekim 1984’ten önceki bir tarihte yapmışsanız borçlanma yapmanıza gerek yok, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi 15 Ekim 1984’ten sonra yapmışsanız, yedek subay okulunda geçen 4 aylık süreyi borçlanmanız halinde, askere başladığınız tarihten itibaren 25 yılı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. (örneğin 1 Nisan 1985’te askere gitmişseniz 1 Nisan 2010’da, 1 Temmuz 1986’da askere gitmişseniz 1 Temmuz 2011’de).
Hissedarların aldığı kira değil kiracının ödediği kira önemli
Soru: Kardeşimle yüzde 50 hisseli miras kalan bir dairemiz var. Daireyi aylık 950 liraya kiraya verdik. Her birimize aylık 425 lira kira düşüyor. Kiraları ayrı ayrı beyan ederek vergisini de ödüyoruz. Kişi başına 500 liranın altında kira aldığımızdan kirayı elden alıyoruz. Elden kira almamız doğru mu? Herhangi bir ceza yer miyiz? Cemal AYDOĞDU Cevap: 1 Kasım 2008’den itibaren 500 lira ve üzerindeki konut kiraları ile tutarı ne olursa olsun, işyeri kiralarının bankacılık kanalıyla ödenmesi zorunlu hale getirildi. Konut kiralarının bankaya yatırılma zorunluluğundaki 500 liralık had, kişilerle değil konutlarla ilgilidir. Konuttan 500 lira ve üstünde kira alınıyorsa, kiranın bankaya yatırılması zorunlu. Bu konutun 10 hissedarı olsa ve aylık 500 lira kiranın 10’a bölünerek kişi başına 50 lira aylık kira alınsa bile, kiranın bankaya yatırılması gerekiyor. Kardeşinizle ortak olduğunuz ve kişi başına aylık 425 lira kira aldığınız dairenin aylık kirası 500 liranın üstünde olduğundan (950 lira) kiranın bankaya yatırılması zorunlu.
Miras ve bağış yoluyla edinilen gayrimenkul satışı Gelir Vergisi’ne tabi değil
Soru: İki yıl önce miras kalan ve veraset beyannamesinde değeri 180 bin lira gösterilen bir daire 2010 yılı içinde mirasçı tarafında 520 bin liraya satılırsa, Gelir Vergisi ödenmesi gerekiyor mu? Veraset ve İntikal Vergisi yönünden bir sakınca arz eder mi? M.AKCAN Cevap: Miras veya bağış yoluyla intikal eden gayrimenkullerin satışından elde edilen kazançlar, tutarı ne olursa olsun Gelir Vergisi’ne tabi değil. İki yıl önce miras yoluyla edindiğiniz dairenizi hangi yıl kaç liraya satarsanız satın, satış kazancı hesaplamanız ve Gelir Vergisi ödemeniz söz konusu değil. Ayrıca satış değerini Veraset ve İntikal Vergisi beyanınızla ilişkilendirilerek, Veraset Ve İntikal Vergisi salınması gibi bir durum da olmaz.
