Giriş
Soru: 15 aydır isteğe bağlı ödüyordum. Ancak geçen ay isteğe bağlı ödemelerimin son bir yılı (1 Ekim 2008’den itibaren) isteğe bağlı Bağ-Kur olarak sayıldı. Prim ödememi tamamlayıp, kısmı yaşlılık aylığı ile SSK’dan emekli olacaktım. Emeklilik hayallerim suya düştü. Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan yardımcı olmuyorlar. Bu konuda düzenleme yapılacak mı? Mağdur olanların hakkı korunacak mı? Acil yardım bekliyorum. Sezer ARSLAN/SAKARYA
Cevap: Maalesef hak hukuk göz ardı edilerek, yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008’den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri 4/b sigortasına (eski adıyla Bağ-Kur) sayıldı. Oysa yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 itibarıyla SSK’ya isteğe bağlı prim ödeyenlerin SSK’ya prim ödeyebilmeleri, bu tarihten itibaren ilk defa isteğe bağlı prim ödeyecek olanların Bağ-Kur’a alınması daha hukuki olurdu. İsteğe bağlı sigortalıya yapılan, maçın 60’ıncı dakikasında kural değiştirilmesine benziyor. Bugün sokakta oynayan çocuğa sorsanız maçın 60’ıncı dakikasında kural değiştirilemeyeceğini hiç düşünmeden söyler. Maalesef, sokaktaki çocuğun dahi düşündüğünü, bazen kanun koyucular düşünemiyor. Henüz bu konuda bir değişiklik yok. Ancak, zaman içinde uygulamanın yargı kararlarıyla yönlendirileceğini düşünüyoruz. Sigorta başlangıç, doğum tarihiniz ile prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. Şayet, 1 Ekim 2008 itibarıyla 3600 günü doldurmaya 1230 günden (41 ay) az süre kalmışsa, düzenlemeden olumsuz etkilenmezseniz. Daha kapsamlı bilgi verdiğinizde durumunuza bakarız.
Başlangıç tarihiniz SSK'dan emekli olmanızı avantajlı kılıyor
Soru: 21 Ocak 1963 doğumlu bir kadınım. 22 Nisan 1980’de SSK’lı olarak işe başlayıp 1984’te evlilik nedeniyle işten ayrıldım. Bu süre zarfında 1352 gün SSK prim ödemem var. 1984’ten sonra hiçbir ödeme yapmadım. 14 Aralık 2007’den bu yana isteğe bağlı olarak Bağ-Kur primi ödüyorum. Bu şartlar altında, ne zaman ve hangi kurumdan emekli olabilirim? Yasemin KUMARCI
Cevap: Sigorta başlangıç tarihiniz SSK’dan emekli olmanızı avantajlı kılıyor. SSK’da 20 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 15 yıl sigortalılık süresi, Bağ-Kur’da 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarıyla emekli olabilirsiniz. Ancak, son yedi yılda fazla prim ödenen kurumdan emekli olunduğundan, bu şartlarla emekli olabilmeniz için, isteğe bağlı sigortalı olduğunuz tarihten itibaren Bağ-Kur’a 41 ay (1230 gün) prim ödedikten sonra, isteğe bağlıdan çıkıp (14 Mayıs 2011’de) sigortalı bir işte çalışarak 1018 gün prim ödediğiniz tarihte (ara vermeden prim ödemeye devam ederseniz Mart 2014 sonunda) emekli olabilirsiniz.
Varlık Barışı, beyan etmediği gelir ve iradı olan için ilaç gibi
Soru: Vergi mükellefiyetim yok. Ancak, geçmişte bazı faiz ve kira gelirlerim olmuştu. Bunların bir kısmının beyan edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Ancak çevrede kimse beyan etmediği için, ben de beyan etmedim. Şimdi beyan etmediğimden dolayı ciddi rahatsızlık duymaktayım. Bu işten en az hasarla nasıl kurtulabilirim? A.Z.
Cevap: Toplumda Varlık Barışı olarak tanımlanan, 5811 sayılı ‘Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun’ size ilaç gibi gelir. Tüm sıkıntılarınızdan kurtulmanızı sağlar. Yapacağınız iş, Varlık Barışı kapsamında en geç yıl sonuna kadar bir miktar varlık (para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracı, gayrimenkul) beyan ederek, beyan ettiğiniz varlığın yüzde 5’ini ödemekten ibaret. Varlığı, banka veya aracı kuruma bildirebileceğiniz gibi, vergi dairesine de beyan edebilirsiniz. İleride 2004-2007 yılları için hakkınızda bir vergi incelemesi yapılarak matrah farkı (beyan etmediğiniz gelir ve irat) bulunduğunda, beyan ettiğiniz varlık tutarını bu matrah farkından düşerek vergi, ceza ve gecikme faizi ödemekten kurtulacaksınız. Bir anlamda 2004-2007 yıllarını sigortalamış olacaksınız. 2004 öncesi zaman aşımında uğradığından, sadece 2008 yılı riskli kalmaktadır. 2008’de beyan etmediğiniz bir gelir varsa, onu da pişmanlık dilekçesiyle beyan etmeniz halinde, vergi için bir miktar pişmanlık zammı ödersiniz. Böylece tüm sıkıntılardan kurtulursunuz.
Apartmanda çalışan kapıcıdan vergi kesilmez iş hanında çalışandan kesilir
Soru: Bir iş hanında kapıcı olarak çalışmaktayım. Yöneticiler maaşımı Gelir Vergisi’ne tabi tutarak vergi kesiyorlar. Oysa başka bir binada kapıcılık yapan hemşerimin maaşını yöneticileri Gelir Vergisi’ne tabi tutmadan tam veriyormuş. Bunun hangisi doğru? Yöneticilerin maaşımdan kestikleri vergileri geri almak için ne yapmalıyım? Hüsnü SALAN
Cevap: Sizin yöneticilerin yaptığı işlem de, hemşerinizin çalıştığı binanın yöneticilerinin yaptığı işlem de doğru. Çünkü, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/6’ncı maddesi hükmünce apartmanlarda çalışanların ücretleri Gelir Vergisi’nden müstesna tutulduğundan, apartman kapıcılarına ödenen ücretlerden Gelir Vergisi kesintisi yapılmamaktadır. Buna karşın iş merkezi, iş hanı vb. ticari mahallerde çalışanların ücretlerine bu tür bir istisna tanınmadığından, iş hanında çalışan kapıcıların ücretlerinden Gelir Vergisi kesintisi yapılmaktadır. Bu, tamamen yasadan kaynaklanan bir durumdur. Yöneticilerin vergilendirme konusunda herhangi bir hak ve yetkisi bulunmamaktadır. Ücretinizden vergi kesilmesini istemiyorsanız bir apartmanda çalışmaya bakın.
Fiili hizmet sürenizi 25 yıla tamamlayıp 56 yaşı bekleyeceksiniz
Soru: 11 Şubat 1972 doğumluyum. Ekim 1988’de sigortalı oldum. Toplam 1045 gün prim ödedim. Kasım 2000’den beri memur olarak Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) görev yapıyorum. Bir de 1992 ile 1994 arasında yaptığım askerliğimi 19 ay üzerinden borçlandım ve ödedim. Bu durumda ne zaman emekli olabilirim? Günay YILDIRIM
Cevap: Emekli olmak için, 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 16 Nisan 2021’e kadar çalışarak fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 11 Şubat 2028’de emekli olabilirsiniz.
Kariyer uzmanlığına atanırsanız maaşınız düşmez
Soru: Lisans mezunu teknik hizmetler sınıfında çalışan bir memurum. Kurumumuzda uzmanlık sınavı açıldı. Şayet Genel İdari Hizmetleri (GİH) sınıfında uzman olursam maaşımda bir gerileme olur mu? Argun ÇELİK
Cevap: Genel İdare Hizmetleri sınıfında sınavla atanacağınız uzmanlık kadrosu, kariyer uzmanlığı ise örneğin sanayi uzmanı veya devlet personel uzmanı vb. ise maaşınızda düşme olmaz. Ancak, kariyer dışı uzmanlığa atanmanız halinde, örneğin mali hizmetler uzmanlığına vb. atanmanız halinde, maaşınızda düşme olur. Ancak, daha sağlıklı bilgi verebilmemiz için, hangi kurumda çalıştığınızı, maaş kadro dereceniz, ek gösterge alıp almadığınız, teknik hizmetler sınıfındaki unvanınız, bitirdiğiniz okul ve sınava gireceğiniz uzmanlık unvanını bildirmeniz gerekmektedir.
