Giriş
Soru: Motorlu Taşıtlar Vergisi kasko bedeline göre daha az ödenebiliyormuş. Geçen yıl sonu 1998 model Honda marka, motor silindir hacmi 2000 cc olan bir otomobil aldım. İlk defa bu yıl vergi ödeyeceğim. Ben de daha az vergi ödeyebilir miyim? Bunun için ne gibi işlem yapmalıyım? Vedat Cevap: Otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerlerine ait Motorlu Taşıtlar Vergisi’nin yıllık tutarı, Türkiye Sigorta ve Reasürans Birliği tarafından her yılın ocak ayında ilan edilen kasko sigorta değerinin yüzde 5’inden fazla olanlar, vergi tarifesindeki aynı yaş grubuna ait bir alt kademedeki taşıtlara isabet eden vergiyi öderler. Motor silindir hacmi 2000 cc olan 1998 model Honda marka otomobilinizin 2010 vergi tutarı 486 liradır. Kasko sigorta değeri 12 bin 550 lira olup, kasko değerinin yüzde 5’i olan 625 lira, vergi tutarınızdan fazla olduğundan, vergi tarifesinde aynı yaş grubuna ait bir alt kademede bulunan taşıtlar için belirlendiği üzere 322 lira ödemeniz gerekir. Bunun için yapmanız gereken, bir sigorta acentesine onaylatacağınız taşıtınızın kasko değerini gösteren formu, bir dilekçe ekinde vergi dairesine sunmaktır.
Prim yeterli 48 yaşı doldurmanız gerek
Soru: 29 Ekim 1967 doğumluyum. 1 Aralık 1983’te SSK’lı oldum. Ne zaman emekli olabilirim? Recep BİROL Cevap: 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Sorunuzdan 5225 gün prim ödediğiniz anlaşılıyor. Bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 48 yaşınızı dolduracağınız 28 Ekim 2015’te emekli olabilirsiniz.
Emekli olmanız için 630 gün daha prim ödemeniz gerek
Soru: 5 Ocak 1960 doğumluyum. 27 Mayıs 1988’de Bağ-Kur’lu oldum. 600 gün askerlik borçlanması yaptım ve bedelini ödedim. Askerlik borçlanması, Bağ-Kur başlangıcımı askerlik sürem kadar geri alır mı? 4170 gün Bağ-Kur’a prim ödedikten sonra, SSK’ya geçiş yaptım. 630 gün SSK prim ödemem var. 3.5 yılı tamamlayacağım. Askerlik borçlanması dahil hesabıma göre 5400 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? İbrahim KONUK Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız (yaptığınız anlaşılıyor) borçlanma, başlangıç tarihinizi 600 gün geri götürür. 630 gün daha prim ödeyerek Bağ-Kur’dan sonra SSK’ya yaptığınız 630 gün prim ödemenizi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. SSK’ya prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (ara vermeden prim öderseniz Kasım 2011’de).
Doğum borçlanması için yasada olmayan 300 gün şartı aranıyor
Soru: 1964 doğumluyum. 1 Mart 1983’te SSK’lı oldum. 3610 gün prim ödedim. Biri 30 Haziran 1990, diğeri 1 Ağustos 1992 doğumlu iki çocuğum var. Doğum nedeniyle 10 Temmuz 1989’da işimden ayrıldım. 1 Ocak 1995’e kadar da çocuklara bakmak için çalışmadım. Doğum borçlanması yaparak emekli olabilir miyim? Saniye Cevap: 1 Ekim 2008’de yürürlüğe konan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, doğum nedeniyle çalışamayan kadınların, sosyal güvenlik haklarının kaybını önlemek için ‘doğum borçlanması’ adı altında yeni bir borçlanma hakkı getirdi. Nasıl ki erkek sigortalıların askerlik yaptığı sürede sosyal güvenlik hakkından mahrum kaldıkları süre askerlik borçlanmasıyla önleniyorsa, kadınlar da doğum sonrası, çocuğa bakmak için çalışmadığı sürenin 2 yılını (en fazla iki çocuk için 4 yılını) borçlanabiliyor ve sosyal güvenlik haklarında mahrum kalmıyor. Yasa, doğum borçlanması için sigortaya tescil, doğumdan sonra 2 yıl süresince sigortalı çalışmama, çocuğun yaşaması ve borçlanma bedelinin bir ay içinde ödenmesi şartlarını arıyor. En çok iki doğum için borçlanma yapabilen kadın sigortalı 4 yıl (1440 gün) kazanabiliyor. Yasaya göre doğum borçlanması yapabilmeniz gerekir. Ancak, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), doğum borçlanması için, yasada olmadığı halde, işten ayrıldıktan sonra 300 gün içinde doğum yapma şartı arıyor. İşten ayrıldığınız tarihten 350 gün sonra doğum yaptığınızdan SGK’ya göre, doğum borçlanması yapamazsınız. Ancak, iş mahkemesine dava açmanız halinde, iki çocuğunuz için de doğum borçlanması yaparak 1440 gün kazanacağınız kanaatindeyiz. Doğum borçlanması yaparak 1440 gün kazanmanız halinde, 20 yıl sigorta, 5000 gün prim ve 40 yaş şartlarına tabi olarak, borçlanma bedelini ödediğiniz tarihi takip eden ay başından itibaren emekli olabilirsiniz.
Başlangıçta 18 yaşın önemi kalmadı
Soru: 4 Kasım 1965 doğumluyum. 1 Aralık 1982’de SSK’lı oldum. Sigorta başlangıcım 18 yaşından önceydi. 8000 gün prim ödedim. Hangi tarihte emekli olabilirim? Mehmet ÖZTÜRK Cevap: 8 Eylül 1999’da yürürlüğe konan ve emekli olmak için aranan prim sayısını artıran ayrıca yaş şartı getiren düzenlemelerden sonra, sizin gibi bu tarihten önce sigortalı olanlar için başlangıç tarihinin 18 yaştan küçük olmasının bir önemi kalmadı. Emekli olmak için 25 yıl sigorta, 5150 gün prim ve 47 yaş şartına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 4 Kasım 2012’de emekli olabilirsiniz.
5075 günle 2013’te, 3600 günle 2023’te emekli olabilirsiniz
Soru: 14 Aralık 1965 doğumluyum. 6 Mayıs 1986’da SSK’lı oldum. 3903 iş günüm var. Şu anda çalışmıyorum. Emekliliğim için ne yapmam lazım? Nazmiye Zerrin YEŞİN Cevap: 20 yıl sigorta, 5075 gün prim ve 42 yaş şartlarına tabisiniz. 1172 gün daha prim ödeyerek, prim ödemenizi 5075 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (ara vermeden prim öderseniz Mayıs 2013’te). Ayrıca, 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olarak, bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız 14 Aralık 2023’te de emekli olabilmeniz mümkün.
Dairenin kullanma hakkına sahip emekli de Emlak Vergisi ödemez
Soru: Emekli aylığından başka geliri olmayanlar, tek daireleri için Emlak Vergisi ödemiyor. Emekli aylığından başka geliri olmayan ve konut olarak kullandığı 100 metrekarelik intifa hakkına sahip olduğu daire için, Emlak Vergisi ödenmesi gerekiyor mu? Cevdet BİRGÜL Cevap: Emekli aylığından başka geliri olmayan ve Türkiye sınırları içinde brüt alanı 200 metrekareyi aşmayan tek meskene sahip olanların, Emlak Vergisi (bina vergisi) oranı Bakanlar Kurulu’nca sıfıra indirildiğinden, vergi ödemiyorlar. Sıfır oranlı Emlak Vergisi uygulamasından, meskenin intifa hakkına (kullanma hakkı) sahip olanlar da yararlanır. Emekli aylığından başka geliri olmayan, 100 metrekarelik dairenin intifa hakkına sahip olan emekli, sıfır oranlı Emlak Vergisi uygulamasından yararlanarak Emlak Vergisi ödemez.
