Kıdem tazminatı almak için 15 yıl aynı işyerinde çalışmak şart değil

Soru: 1 Nisan 1967 doğumluyum. 1 Haziran 1991’de sigortalı oldum. Sekiz yıldan beri bir şirkette çalışmaktayım. 4500 gün primim var. Kendi isteğimle işten ayrılsam, kıdem tazminatı alabilir miyim? Aynı işyerinde 15 yıl çalışmak mı gerekiyor? Bekir ÇELEBİ Cevap: Emekli olmak için aranan sigorta süresi, prim ödeme ve yaş şartlarından, süre ve prim şartını yerine getiren ancak yaş şartını yerine getirmeyenler kıdem tazminatını alarak işinden ayrılabilir. 15 yıl aynı şirkette çalışmak şart değil. Buradaki 15 yıl, sigorta süresi yani ilk defa sigortalı olunan tarihin üstünden 15 tam yıl geçmiş olmasıdır. Yaş haddinden emekli olmak için aranan 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim şartlarını yerine getirdiğinizden, kıdem tazminatınızı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken, bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik Kurumu İl veya Merkez Müdürlüğü’nden alacağınız kıdem tazminatı yazısını (15 yıl sigorta süreniz ve 3600 gün prim ödemeniz olduğunu gösteren yazı) işverene ibraz etmektir.

Aranan yaştan gün almak değil, aranan yaşı doldurmak gerekiyor

Soru: 1 Eylül 1964 doğumluyum. 1 Ocak 1983’te Bağ-Kur’lu oldum. 47 yaşımdan gün aldığım tarihte emekli olabilir miyim? Rıza UYAR Cevap: 25 tam yıl prim ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Ara boşluğunuz yoksa prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 47 yaşınızı dolduracağınız 1 Eylül 2011’de emekli olabilirsiniz. Emekli olunacak yaş koşulunu sağlamak için, aranan yaştan gün almak değil, aranan yaş haddini doldurmak gerekiyor. Başka bir ifadeyle aranan yaşın bir üstündeki yaştan gün almak gerekiyor. Emekli olacağınız tarih 47 yaşından gün alacağınız tarih olan 1 Eylül 2010 değil, 47 yaşınızı dolduracağınız, sizin ifadenizle 48 yaşından gün alacağınız 1 Eylül 2011’dir.

Asgariden prim ödemektense ödememek daha iyi

Soru: Bu yılın sonunda prim gün sayım doluyor. Ancak 9 yıl yaşı beklemem lazım. Bu sürede prim ödemeye devam edersem ileride emekli maaşıma olumlu bir katkısı olur mu? Primlerim asgari ücretten ödeniyor. Yaşar KURNAZ Cevap: Taban aylık uygulaması nedeniyle, yaşınızın dolmasını beklerken asgari ücret üstünden prim ödemektense ödememeniz daha iyi. Emekli aylığı tutarınızı yükseltmek için kalan 9 yılda prime esas kazancın tavan tutarı üstünden (4 bin 738 lira 50 kuruş) prim ödemeniz, ortalama aylık kazanç tutarınızı yükseltecek, aylık bağlama oranınızı artıracağından emekli aylığınızı yükseltir.

KDV'ye tabii olmayan kira bedelleri

Soru: Lokanta işletiyoruz. Depo olarak kullanmak üzere, mülkiyeti SSK emeklisi bir kişiye ait depoyu kiralamak istiyoruz. Bu depo için ödeyeceğimiz kira bedeli KDV’ye tabi midir? Zeki ALIÇ Cevap: İktisadi işletmeye kayıtlı olmayan gayrimenkullerin kiralama işlemleri, KDV Kanunu’nun 17/4-d maddesi hükmü ile KDV’den istisna edilmiştir. Mülkiyeti emekli kişiye ait olan kiralayacağınız depo için ödeyeceğiniz kira bedelleri KDV’ye tabi tutulmayacaktır. Ancak, kira bedellerinden yüzde 20 Gelir Vergisi stopajı (kesintisi) yaparak, ertesi ayın 23’üncü günü akşamına kadar muhtasar beyanname ile vergi dairesine beyan ederek 26’ncı günü akşamına kadar da ödemeniz gerekiyor.

Kooperatifin gayrimenkul satış kazancı vergiye tabi mi?

Soru: Sınırlı sorumlu konut yapı kooperatifiyiz. Kurumlar Vergisi’nden muafız. Kooperatifimize yeterli sayıda üye bulamadığımızdan, arsamızın inşaat yapmadığımız kısmını satmak istiyoruz. Arsa satışımızdan sağlayacağımız kazanç, vergiye tabi midir? Ali UÇAR/Ankara Cevap: Kurumlar Vergisi’nden muaf olan konut yapı kooperatifinizin arsa satışından sağlayacağı kazancın yüzde 75’i belli koşulların yerine getirilmesi halinde, Kurumlar Vergisi’ne tabi değil. Kazancın kalan yüzde 25’i için Kurumlar Vergisi ödenmesi gerekiyor. Kazancın yüzde 75’i için Kurumlar Vergisi ödenmemesi için aranan şartları, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesi hükmüne göre şu şekilde sıralayabiliriz: - Arsanın, iki yıl süreyle kooperatifin aktifinde yer alması, - Arsa satışından elde edilen kazancın sermayeye eklenmeyerek, özel bir fon hesabında gösterilmesi,  Hiçbir şekilde ortaklara dağıtılmaması, - Kooperatif amaçlarının gerçekleştirilmesi için kullanılması. Bu koşulları yerine getirmeniz halinde, arsa satışından elde edilen kazancın yüzde 75’i için Kurumlar Vergisi ödenmediği gibi, KDV de ödenmeyecektir.

Eşinizin 18 yaşından önce sigortalı olması sorun yaratmaz

Soru: Eşim 1 Aralık 1985’te sigortalı oldu. Doğum tarihi 15 Aralık 1969 olup, bugüne kadar 5046 prim gün prim ödemesi var. İşe başladığında 18 yaşından küçük olması, emekliliği etkiliyor mu? Ne zaman emekli olabilir? Alper TÜRK Cevap: Eşiniz 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olduğundan, bu tarihte yürürlüğe konan ve emekli olmak için aranan prim gün sayısını artıran ayrıca, yaş şartı getirerek emekli olmayı zorlaştıran 4447 sayılı yasa şartlarına tabi olarak emekli olacak. Sözü edilen yasanın yürürlük tarihi olan 8 Eylül 1999 itibarıyla eşiniz gibi sigortalı olanların, yeni yasaya geçişleri kademelendirmeye bağlandı. Sigorta sürelerine göre yaş şartı getirildi. Yasanın kademeleri belirleyen maddesinde, 18 yaşla ilgili bir düzenleme olmadığından, eşinizin 18 yaşından önce sigortalı olmasının, emekli olmasına olumsuz bir etkisi yok. Eşiniz 20 yıl sigorta, 5075 gün prim ve 42 yaş şartlarına tabi. 29 gün daha prim ödeyerek, prim ödemesini 5075 güne tamamlaması şartıyla, 15 Aralık 2011’de emekli olabilir.

Borçlanmanın faydasını askerlik tarihi belirliyor

Soru: Babam 6 Şubat 1964 doğumlu. 1 Kasım 1985’te SSK’lı oldu. 4861 gün primi var. Askerlik hizmetinin ne kadarını yatırması gerekir? En erken ne zaman emekli olabilir? Fatih Cevap: Babanız 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi. 439 gün daha prim ödeyerek, prim ödemesini 5300 güne tamamlaması şartıyla 6 Şubat 2013’te emekli olabilir. Askerlik borçlanmasının babanızın emekli olacağı tarihi öne çekip çekmediğini askerlik yaptığı tarih belirliyor. Babanızın askerlik yaptığı tarihi belirtmemişsiniz. Şayet sigorta başlangıç tarihinden önce askerlik yapmışsa, askerlik süresinin 160 gününü borçlanması halinde, sigorta başlangıç tarihi 160 gün geri gider ve 25 yıl sigorta süresi, 5225 gün prim ile 48 yaş şartlarına tabi olur. Borçlanmadan sonra 204 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemesini 5225 güne tamamlaması şartıyla, 48 yaşını dolduracağı 6 Şubat 2012’de emekli olabilir. Babanız askerliğini sigorta başlangıç tarihinden sonra yapmışsa, borçlanma prim gün sayısını artırmasına karşın, emekli olacağı tarihi değiştirmeyeceğinden borçlanmasına gerek yok.