Giriş
Soru: 15 yıl sigorta ve 3600 gün primi olan kişinin kıdem tazminatını alarak işinden ayrılabileceğini yazmıştınız. Bu şekilde yalnızca yaşlılık aylığı yani, kısmi emeklilik aylığı hak edildiğini biliyorum. Peki daha sonra çalışmaya devam ederek, normal (tam) emeklilik elde edildiğinde tekrar kıdem tazminatı talep ederek işten ayrılabilinir mi? Yoksa tam emekli olma hakkından feragat edilmiş mi olunuyor? SEVDA TARTAR
Cevap: 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim şartını yerine getirip kıdem tazminatını alarak işinden ayrılan sigortalı, isterse emekli olacağı yaşı çalışmadan bekleyebileceği gibi, isterse başka bir işyerinde, hatta ayrıldığı işyerinde çalışarak da bekleyebilir. İkinci çalışması için de hak ettiği kıdem tazminatını alabilir. 15 yıl ve 3600 günü doldurup kıdem tazminatını aldı diye, bu şartlarla kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olma zorunluluğu yok. Normal emeklilik için aranan şartları yerine getirdiği zaman normal (yaşlılık aylığı ile) emekli olabilir (asgari ücret üstünden prim ödeniyorsa normal emeklilikte de kısmi yaşlılık aylığı ile emeklilikte de aynı tutarda emekli aylığı bağlanır).
Anneniz 12 aylık tutarında çeyiz yardımı alır
Soru: Annem babasından dolayı Emekli Sandığı’ndan yetim maaşı alıyor. Annem tekrar evlenecek. Çeyiz parası alabilir mi? Alabilirse tutarı ne olur ve nereye müracaat edilecek? BESTE ÜLKER
Cevap: Annenize yetim aylığı yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008’den önce bağlanmışsa, evlendiğinde 12 yetim aylığı tutarında çeyiz yardımı alır. Ancak babasının hizmet azlığından dolayı yetim aylığı, yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008’den sonra, yeni yasa kapsamında bağlanmışsa, 24 yetim aylığı tutarında çeyiz yardımı alır. Çeyiz yardımı almak için evlilik cüzdanı ile bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğüne başvuru yapmanız yeterli.
Emekli kız çocuğu SSK’dan yetim aylığı alamaz
Soru: Annem 2001 yılında vefat etti. Babam da sağ değil. Annem ölmeden önce SSK’dan emekli maaşı alıyordu. Evliyim ve bir çocuğum var. Kocamdan 10 yıl önce ayrıldım. Şu anda dulum. SSK emeklisiyim. Acaba annemin emekli maaşını alabiliyor muyum? SEVGİ AYDIN
Cevap: SSK, sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışan, bu kurumlardan kendi çalışmalarından dolayı gelir ve aylık alan dul kız çocuklarına anne veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Kendi çalışmalarınızdan dolayı SSK’dan emekli aylığı aldığınızdan, SSK’dan emekli olan annenizden dolayı yetim aylığı alamazsınız.
Devamı 2.sayfada...
Yetiştirme kursunu kabul etmeyenin işsizlik maaşı kesilir
Soru: Yaklaşık 7 aydır işsizlik maaşı alıyorum. İş bulamazsam 3 ay daha alacağım. Ancak İş Bulma Kurumu’ndan (İşkur) Silahlı Güvenlik Kursu için bir davet mektubu aldım ve gitmezsem kanunen işsizlik ödeneğimin kesileceği söyleniyor. Bu durum yasal mıdır? TANJU BAŞYİĞİT
Cevap: Ülkemizde bir tarafta milyonlarca genç işsiz varken, diğer tarafta da aradığı nitelikte işçiyi bulamayan binlerce işveren var. Bu noktada İşkur, işsiz gençlere verdiği eğitim ve kurslarla gençleri mesleki anlamda reel sektörün aradığı nitelikte kişiler halinde getirmek için, işgücü yetiştirme kursları ve eğitim programları düzenlemektedir. Nitekim sizi de aynı kapsamda düzenlediği kursa davet etmiş bulunuyor. Şayet kursa mazeretsiz olarak katılmazsanız işsizlik ödeneğiniz kesilir. Uygulamanın yasal dayanağını 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 52’nci maddesi oluşturmaktadır.
Geriye dönük borçlanma yapılamıyor
Soru: 20 Ağustos 2003’ten beri vergi mükellefi olarak nakliyeciyim. Ama hiç Bağ-Kur kaydı yaptırmadım. Bağ-Kur’u 2003’ten başlatabilir miyim? Geriye dönük borçlandırma yapabilir miyim? KAZIM
Cevap: Sizin gibi Bağ-Kur’a süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılmaktadır. Bağ-Kur sigortanızın 2003’ten itibaren başlatılması mümkün değil. Geriye dönük borçlanma yaparak gün kazanamazsınız.
Vergi indiriminden 10’dan az 250’den fazla işçi çalıştırmayan yararlanabilecek
Soru: Birleşen KOBİ'lere (küçük ve orta büyüklükteki işletme) vergi indirimi gelmiş. İki küçük işletmemiz var. İkisinde toplam 13 kişi çalışıyor. Bu iki işletmemizi birleştirsek, biz de birleşen KOBİ’ler için getirilen vergi indiriminden yararlanabilir miyiz? ERKAN ÇINAR
Cevap: Maliye Bakanlığı’nca, 13 Ağustos 2009 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan genel tebliğde, vergi indiriminden yararlanacak KOBİ, - 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde kurulan, - Aralık 2008’e ilişkin verilen sigorta bildirgesine göre 10 ile 250 işçi çalıştıran, - 2008 yılı hesap döneminin sonu itibarıyla yıllık net satışları toplamı 25 milyon lirayı geçmeyen veya aktif toplamı 25 milyon liradan az olan ticari işletmeler şeklinde tanımlanıyor. Bu şartları taşıyorsanız, (iki şirkette 13 kişi çalıştığına göre taşımıyorsunuz) iki işletmenizi yasanın aradığı şartlarda birleştirerek Kurumlar Vergisi indiriminden yararlanabilirsiniz.
Meslek yüksek okuluna yapılan bilgisayar bağışı kazançtan düşer
Soru: İlçemizde bulunan meslek yüksek okuluna, bir miktar bilgisayar bağışlamayı düşünüyorum. Bağışladığım bilgisayarları kazancımdan düşebilir miyim? ZAFER TOP
Cevap: 3 Temmuz 2009 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5904 sayılı Kanun ile Yüksek Öğrenim Kanunu’nun 56/1-b maddesinde yer alan ‘nakdi’ ibaresi madde metninden çıkartılarak, ayni bağışlarında kazançtan düşülmesine imkan sağlanmıştır. Yapılan bu değişiklikle, üniversite ve ileri teknoloji enstitülerine yapılan ayni ve nakdi bağış ve yardımların tamamı, beyanname üstünde ayrıca gösterilmek şartıyla, vergilendirilerek kazançtan indirilebilecektir. İlçenizde bulunan meslek yüksek okuluna makbuz mukabili yapacağınız bilgisayar bağışının tamamını, Gelir Vergisi beyannamesi üstünde kazancınızdan düşebilirsiniz. Zaten bu değişiklik, siz ve sizin gibi hayırsever vatandaşlarımızın ayni bağış ve yardımlarının, nakdi bağışlarda olduğu gibi kazançlarından indirmelerine imkan sağlamak için yapılmış bulunuyor.
2