Giriş
Soru: Ben 2002 yılından bu yana çeşitli bankalarda çalıştım. İlk çalıştığım bankanın özel emekli sandığı vardı. Şu anda çalıştığım bankanın da özel emeklilik sandığı var. Arada SSK’lı olarak da başka bankalarda çalıştım. İlk çalıştığım banka yabancılara satıldı ve adı değişti. Bu isim değişikliğinin buradaki süreleri SSK’ya aktarmamda problem yaratma durumu var mı? Özel emekli sandığında çalıştığım günleri şimdiden SSK’ya aktarmak için bir şey yapmam gerekiyor mu? Hakan SAMSUN Cevap: Bankanın yabancılara satılması, sosyal güvenlik açısından durumunuzu etkilemez. Özel emekli sandığının tüzel kişiliği farklıdır. Günlerinizde bir kayıp olmaz. Zaten özel emekli sandıkları Sosyal Güvenlik Kurumu’na devrediliyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun geçici 20’nci maddesi hükmünce, bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar ve bunların teşkil ettiği birlikler personeli için kurulmuş olan emekli sandıkları, 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren üç yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredilecek (Bakanlar Kurulu’nun üç yıllık süreyi en fazla iki yıl uzatma yetkisi var). Devir tarihi itibarıyla sandık iştirakçileri 4/a sigortalısı (eski adıyla SSK’lı) sayılacaklar. Sandıkların devir işlemleri bittiğinde günlerinizi toplatırsınız. Emekliliğiniz gelmemişse, acele etmenin bir anlamı ve yararı yok. Emekli olmanıza 5-6 ay kalmışsa, aylık bağlama işlemlerinizin uzamaması için, şimdiden hizmetlerinizin birleştirilmesini talep etmenizde yarar var.
Borç yapılandırması borçluyu, Hazine’yi ve belediyeleri rahatlatır
Soru: 1997 yılından itibaren isteğe bağlı Bağ-Kur’luyum. Bu konuyla ilgili af var mı? Yoksa gelecek bir şey var mı? Öztürk BİLEN Cevap: Ortada bir af çalışması yok. Özellikle ödenmeyen sigorta prim borçları, vergi borçları ve belediyelerin topladığı vergiler ve diğer belediye gelirleri borçları için, af kanunu olmasa da yeniden yapılandırma kanunu çıkartılması şart. Çünkü ekonomik kriz nedeniyle çoğu kişi iradesi dışında da olsa prim ve vergi borçlarını ödeyemediler. Bu kişilere borçlarını ödemeleri için bir imkân tanınması gerekiyor. Ceza, yüksek oranlı gecikme zammı ve faiz borçlarının kaldırılarak, yerine enflasyon oranında hesaplanacak gecikme zammının, toplam borcun tutarına göre kademeli olarak taksitlendirilmesine imkân sağlayan bir düzenleme yapılmasında yarar var. Bu düzenlemenin devlete borcu olanları, belediyelere borcu olanları rahatlatacağı gibi, Hazine’yi ve sürekli kaynak sıkıntısı çeken belediyeleri de rahatlatacağına hiç kuşku yok.
Memuriyette 25 yıl hizmet süresini ve 50 yaşı doldurmanız gerek
Soru: Devlet memuruyum. 1 Ocak 1967 doğumluyum. 2 Mayıs 1988’de işe başladım. Ve Emekli Sandığı’na bağlıyım. Ne zaman emekli olacağımı tam öğrenemedim. Yardımcı olursanız sevinirim. Durdu KURNALI Cevap: Emekli olmak için 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2017 tarihinde emekli olabilirsiniz. Emekli Sandığı’ndan aylık alan kız çocuğu yetim aylığı alamaz Soru: Annem babamdan kalan emekli maaşını alıyordu. 83 yaşında 1 ay önce vefat etti. Emekli öğretmenim, aylık maaşım 850 TL ve kocamdan ayrıyım. Acaba babamdan kalan emekli maaşını alma hakkım var mı? E.SAĞLAMOĞLU Cevap: SSK ve Bağ-Kur, emekli aylığı alan kız çocuğuna, ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlamıyor. Emekli Sandığı da kendisinden emekli aylığı alan kız çocuğuna ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlamıyor. Ancak, SSK veya Bağ-Kur’dan emekli aylığı alan kız çocuklarına bağlıyor. Emekli Sandığı’ndan emekli olduğunuzdan, maalesef babanızdan dolayı yetim aylığı alamazsınız. Şayet siz SSK veya Bağ-Kur emeklisi, babanız da Emekli Sandığı emeklisi olsaydı, yetim aylığı alabilirdiniz.
Kıdem tazminatı alıp ayrılabilir 2015’te de emekli olabilirsiniz
Soru: Doğum tarihim 11 Mart 1966, sigortalı işe başlama tarihim 1 Şubat 1988. 18 ay olan askerlik süremi borçlandım. Bugüne kadar 6692 gün prim ödemem var. 16 Temmuz 1998’den beri aynı işyerinde çalışmaktayım. Kendi isteğimle işten ayrılırsam tazminat alabilir miyim? Ne zaman emekli olabilirim? Kemal KILINÇ Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için aranan 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme şartlarını yerine getirip, aylık bağlanması için sadece yaş haddini doldurmadığınızdan kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Askerlik yaptığınız tarihi belirtmemişsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız, askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihiniz 18 ay geri götürür ve emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 49 yaşınızı dolduracağınız 11 Mart 2015 tarihinde emekli olabilirsiniz. Şayet askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yapmışsanız, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olarak, 50 yaşınızı dolduracağınız 11 Mart 2016 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Babanızın askerliği başlangıçtan önceyse 50 gün borçlanmayla bir yıl erken emekli olur
Soru: Babam 5 Ekim 1963 doğumlu. 1 Ağustos 1985’te sigortalı çalışmaya başlamıştır. SSK’ya 2929 gün, Bağ-Kur’a da 4195 gün prim ödemesi var. Son üç yıldır aktif sigortası yatmaktadır. Bu bilgilere göre babam hangi şartlarda ve hangi tarihte emekli olabilir? Erdem ÖZTÜRK Cevap: Sorunuzdan babanızın son üç yıldan beri SSK’ya prim ödediği anlaşılıyor. Babanız 6 ay daha prim ödeyerek, SSK’ya prim ödemesini 3.5 yıla (1260 güne) tamamlaması halinde, SSK’da emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olur. 6 aydan sonra prim ödemese de 49 yaşını dolduracağı 5 Ekim 2012 tarihinde emekli olabilir. Şayet babanız sigorta başlangıç tarihinden önce askerlik yapmışsa, askerlik süresinin 50 gününü borçlanması halinde, 48 yaşını dolduracağı 5 Ekim 2011 tarihinde emekli olabilir.
