Giriş
Soru: 2004’ten beri bir şirkette part-time çalışıyorum. Çıkacak af kanununa göre; ay içinde 30 günden eksik günlerimi borçlanabileceğimi duydum. Bu doğru mu? Kanun çıkınca borçlanma yapabilecek miyim? Cemali Cevap: Af kanununun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki sürelere ilişkin olmak üzere, sizin gibi kısmi süreli iş sözleşmesiyle (part-time) çalışanlar, kısmi süreli çalıştıkları aylardaki 30 günden eksik süreleri borçlanarak 30 güne tamamlayabilecek. Borçlanılan süreler 4/a olarak dikkate alınacak. Kısmi süreli çalışması sırasında genel sağlık sigortası primini 30 güne tamamlayanlar borçlanmada yüzde 20 prim ödeyecek.
[[HAFTAYA]]
TBMM’de görüşmeleri devam eden af yasa tasarısı bu haliyle yasalaşırsa, geçmiş günlerinizi borçlanamazsınız. Yasa yürürlüğe girdikten sonraki ay içindeki 30 günden az olan sürelerinizi borçlanabilirsiniz. Ancak, bu durum adil değil. Tasarının TBMM’de görüşülmesi sırasında, düzenlemenin yürürlük tarihi af kanununun yayımlandığı tarih değil, kısmi çalışma usulünün getirildiği 10 Haziran 2003 olarak değiştirilmesi çok daha adil olur.
SSK avantajlı
Soru: 1959 doğumluyum. 1976’da SSK’lı oldum. 662 gün prim ödemem mevcut. Daha sonra askere gittim. Askerlik borçlanması yapmadım. Geldikten sonra kendi işyerimi açtım. 1995’e kadar kendi işyerimde çalıştım. Maliye kayıtlarım mevcut. Fakat Bağ-Kur veya SSK yaptırmadım. Sonrasında 2005’te Bağ-Kur ödemeye başladım. 6 yıl Bağ-Kur ödemem bulunuyor. Ne zaman emekli olabilirim? Kürşat USLU Cevap: Sigorta başlangıcınızı tarih yerine yıl olarak vermişsiniz. Şayet sigortanız 8 Eylül 1976’dan öncesi bir tarihte başlamışsa, 8 Eylül 1999’da uygulamaya konan, emekli olmayı zorlaştırdığından dolayı kamuoyunda ‘mezarda emeklilik’ olarak adlandırılan yasaya tabi olmadan, eski yasa şartlarıyla emekli olabilirsiniz. Eski yasaya göre yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 4/b sigortasını (Bağ-Kur) kapatıp sigortalı bir işe girerek en az 1260 gün prim ödemeniz şartıyla, 2014’te 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1976’dan sonraki bir tarihse, 3600 günle 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 4/b’ye (Bağ-Kur) devam ederseniz, 5400 gün prim ödemeniz şartıyla 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 4/a (SSK) daha avantajlı.
Af kanunu prim borcunda indirim yapıyor
Soru: Res’en salınan idari para cezaları ve primler çıkarılacak af yasasına göre silinecek mi? Ödenecek mi? Faik ÖZKAN Cevap: TBMM’de görüşmeleri devam eden kamuoyundaki bilinen adıyla ‘af yasa tasarısı’ ile prim borçlarının aslından bir silme söz konusu değil. Af kapsamında olan 30 Haziran 2010’dan önceki aylara ilişkin prim borcuna işletilen gecikme cezası ve zammı siliniyor. Yerine vade tarihinden, af kanununun yayımlandığı tarihe kadar enflasyon oranında gecikme zammı hesaplanıyor. 31 Temmuz 2010’dan önceki döneme ilişkin olup, tahakkuk ettirildiği halde af kanunun yayımlandığı tarihe kadar ödenmemiş olan idari para cezalarının yüzde 50’si ile işletilen gecikme cezası ve zammı siliniyor. Prim aslı gibi vade tarihinden af kanununun yayımlandığı tarihe kadar enflasyon oranında gecikme zammı hesaplanıyor. Ayrıca, belirtilen şekilde hesaplanan borcun: ikişer aylık dönemlerde 12 ayda 6 eşit taksitte ödenmesi halinde yüzde 5, 18 ayda 9 eşit taksitte ödenmesi halinde yüzde 7, 24 ayda 12 eşit taksitte ödenmesi halinde yüzde 10 ve 36 ayda 18 eşit taksitte ödenmesi halinde yüzde 15 faiz uygulanıyor.
500 gün askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olabilirsiniz
Soru: 6 Haziran 1964 doğumluyum. 1984-1985 yıllarında askerlik görevimi yaptım. 10 Ekim 1986’da SSK’lı oldum. 6000 gün primim var. Askerlik borçlanmamı ödersem, ne zaman emekli olurum? Mehmet ÇELİK Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerlik sürenizin 500 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 500 gün geri gider. Emekli olmak için 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 48 yaşınızı dolduracağınız 6 Haziran 2012’de emekli olabilirsiniz.
Yüksek aylığın tamamını, düşük aylığın yarısını alırsınız
Soru: 1958 doğumluyum. 1978’de askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanmadım. 12 Haziran 1984’te SSK’lı oldum. 3746 gün prim ödedim. 1990’da iş kazası geçirdim. 105 lira malullük aylığı alıyorum. Şimdi şirket hissedarı oldum. 8 aydan beri Bağ-Kur işliyor. Ne yapmam gerekiyor? Ejder ALTUNBAŞ Cevap: İş kazası neticesinde sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış. Bu aylığınızı alırken, şirket ortağı olarak 4/b’ye (Bağ-Kur) prim ödemenizde bir sakınca yok. 4/b’den bağlanacak olan emekli aylığının tamamını, iş kazasından dolayı bağlanan aylığın yarısını alırsınız.
Babanız askerliğini borçlanıp 1239 gün prim ödemeli
Soru: Babam 3 Nisan 1957 doğumlu. 22 Nisan 1977’de SSK’lı oldu. 1099 gün primi var. 1 Şubat 1995’te Bağ-Kur’a geçti. 1 yıl 10 ay 2 gün Bağ-Kur hizmeti bulunuyor. 20 ay askerlik yapmış, bu süreyi daha hizmet yılı olarak aktarmadık. Babam nasıl ve ne zaman emekli olabilir? Erkan YILDIZ Cevap: Babanız 4/a’da (SSK) yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi. Askerliğini borçlanıp, 1239 gün prim ödeyerek, toplam ödemesini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 3 Nisan 2015’te emekli olabilir.
