Giriş
Soru: Af Kanunu ne zaman çıkıyor? Vergi borcunun ne kadarı silinecek. Aftan nasıl yaralanacağız bilgi verebilir misiniz? MUSA Cevap: Af Kanunu’nun TBMM Genel Kurulu’nda görüşmeleri devam ediyor. Şubat ayı içinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor. Af Kanunu’ndan, Kasım 2010 (bu ay dâhil) ve öncesine ait beyannameler üzerine tahakkuk etmiş olan ve Af Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarihe kadar ödenmemiş olan vergiler yararlanıyor. Ancak vergi aslında silinme söz konusu değil.
[[HAFTAYA]]
Silinen, vergi aslına bağlı olan cezalar ve gecikme zamları. Aftan şu şekilde yararlanacaksınız: Af Kanunu’nun yayımlandığı tarihi izleyen 2’nci ay sonuna kadar yazılı olarak vergi dairenize başvurarak aftan yararlanmak istediğinizi bildireceksiniz. Vergi aslı ile vergi aslına vade tarihinden Af Kanunu’nun yayımlandığı tarihe kadar enflasyon oranında hesaplanacak olan gecikme zammını, Af Kanunu’nun yayımlandığı tarihi izleyen 3’üncü ay sonuna kadar ödemeniz halinde, vergi aslına bağlı kesilen cezaların tamamı ile gecikme zammının tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Vergi borcunuzu her iki ayda bir olmak üzere 12 ay içinde 6 eşit taksitte ödemeniz halinde yüzde 5, 18 ayda 9 eşit taksitte ödemeniz halinde yüzde 7, 24 ayda 12 eşit taksitte ödemeniz halinde yüzde 10, 36 ayda 18 eşit taksitte ödemeniz halinde ise yüzde 15 gecikme faizi ödemeniz gerekiyor. Gecikme faizi vergi aslı ile enflasyon oranında hesaplanan gecikme bedelinin toplamına uygulanacak ve bulunan tutar borca ilave edilerek, toplam borç taksit sayısına bölünerek ödenecek taksit tutarı belirlenecek.
İlk defa sigortalı olduğu tarihte hastalığı ve rahatsızlığı olan malulen emekli olamıyor
Soru: 1964 doğumluyum. 2003’te SSK’ya girişim var. 8 Aralık 2010’da işten çıkarıldım. 1700 gün primim var. SSK’dan yüzde 80 engelli raporum var (aşırı nefes darlığından). Malulen emekli olabilmem için ne yapmam gerekir? Fevzi USTA Cevap: Malulen emekli olmak için 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 işgücü kaybı aranıyor. Ancak, sigorta başlangıç tarihinden önce hastalığı ve rahatsızlığı olanlar, malulen emekli olamıyor. İlk defa sigortalı olduğunuz tarihte rahatsızlığınız yoksa, yüzde 60 işgücü kaybı raporu almanız halinde, 100 gün daha prim ödeyerek, toplam prim ödemenizi 1800 güne tamamlamanız şartıyla, 2013’te 10 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte malulen emekli olabilirsiniz.
280 gün askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olabilirsiniz
Soru: 29 Aralık 1964 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Mart 1986, prim ödeme gün sayım 8226. Halen çalışmaktayım. Askerliğimi ödersem, emekliliğim kaç yıl geri gelir? Ne zaman emekli olurum? Veya kaç gün ödersem emekliliğim 1 yıl geri gelir? Sami DOLEN Cevap: Askerlik yaptığınız tarihi belirtmemişsiniz. Şayet sigorta başlangıç tarihinden önce askerlik yapmışsanız askerlik sürenizin 280 gününü borçlanmanız halinde emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 48 yaşınızı dolduracağınız 29 Aralık 2012’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi borçlanmazsanız, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olarak 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Torba yasa emekli olma şartlarını değiştirmiyor
Soru: 7 Aralık 1970 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 2 Ocak 1988. Toplam 6750 gün prim ödemem var. Yeni çıkacak torba kanuna göre ne zaman emekli olabilirim? Yusuf BOZAY Cevap: Torba yasa siz ve sizin durumunuzda olanlara erken emeklilik getirmediği gibi emeklilik şartlarınızı da değiştirmiyor. Başka bir ifadeyle torba yasada emekliliğinize ilişkin bir düzenleme yok. Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 50 yaşınızı dolduracağınız 7 Aralık 2020 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Annenizin 5975 gün prim ödeyip 55 yaşını doldurması gerekiyor
Soru: Annem 5 Temmuz 1966 doğumlu. Toplam 4397 gün prim ödedi. 1998’de sigortalı oldu. Ne zaman emekli olabilir? Zeynep YAĞIZ Cevap: Anneniz emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi. 1578 gün daha prim ödeyerek 4397 gün olan prim ödemesini 5975 güne tamamlaması şartıyla 55 yaşını dolduracağı 5 Temmuz 2021 tarihinde emekli olabilir. Ayrıca annenizin bundan sonra prim ödemese de 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak, 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olması da mümkün.
İki-üç yıl önce emekli olsanız daha fazla, bir-iki yıl sonra emekli olsanız daha az aylık alırdınız
Soru: Yeni SSK’dan emekli oldum. Ancak bağlanan maaş 653 TL. 5019 günden emekli oldum. Son 6 sene sigorta primim asgari ücretin üstünde yattı. Maaşımın az bağlandığını düşünüp araştırdığımda, benim 1977-1990 yılları arasındaki kazançlarımın az olduğunu söylediler. Çalıştığım iş yerleri giriş-çıkış yapmışlar. Gün ödemeleri az olmuş. Toplam benim devlete kazandırdığım 77.000 TL’dir. Yalnız, aldığım bilgilere göre normal emekli yatışları 560 TL’dir. Benim maaşımın daha yüksek olması gerekmez mi? Fidan DAĞDAŞ Cevap: Aylığınız, taban aylık üstünden bağlanmış. Prime esas kazancın üst sınırı veya üst sınıra yakın tutar üstünden prim ödemeyenlerin emekli aylıkları yasa gereği gittikçe düşüyor. Bir yıl, iki yıl, üç yıl önce emekli olsaydınız bugünkünden daha fazla aylık alacaktınız. Bir yıl çalışıp gelecek yıl emekli olsaydınız aylığınız daha da düşük olurdu. Bu durumu sigortalıya anlatmak zor. Sigortalı da haklı olarak bu durumu anlamakta zorlanıyor. Maalesef bu durum yasadan kaynaklanıyor. 6 yıl primi asgari ücret üstünden ödemiş olsaydınız da aynı tutarda aylık alacaktınız. Aylığınızda yanlışlık yok. Aylıkların geneli düşük. Yetkililerin açıklamalarından, aynı gün sayısı üstünden prim ödeyen ve farklı aylık alanların aylıklarının uyumlaştırılması için çalışıldığı anlaşılıyor. Muhtemelen önümüzdeki dönem emekli aylıkları arasındaki bu dengesizlik giderilecektir.
