Vergilendirmeye olayların gerçek mahiyeti esastır

Soru: Projeden alıp şimdi satmayı düşündüğüm mülkümün Gelir Vergisi hesabı açısından, iktisap tarihinin ve satın alma bedelinin hangisi olacağına karar veremediğim 3 tapu var elimde. 1) İlki 16 Ocak 2006 tarihli tapu, henüz projeyi yapan firmanın adının geçtiği kat irtifakı tapusu. Satış sürecinde kredi işlemleri için verilmişti. 2) İkincisi 26 Ekim 2007 tarihli kat irtifakı tapusu ve üzerinde 18 bin lira bedel yazıyor. 3) Üçüncüsü 27 Mart 2008 tarihli kat mülkiyeti tapusu. Ve üzerinde satış bedeli yazmıyor. 4) Bunların tamamen dışında bir de faturalanma tarihi ve fatura bedeli var. Şimdi satışta oluşacak (tarihe göre oluşmayabilir) Gelir Vergisi hesabı yönünden geçerli iktisap tarihi ve bedeli ne olmalıdır? KVC Cevap: Muhtemelen inşaatı devam eden bir binadan daire aldınız. Müteahhit kat irtifaklı arsa payı tapusu verdi. İnşaat bittiğinde de iskânını alarak kat mülkiyeti kurdurup, faturanızı düzenleyerek dairenizi teslim etti. Medeni kanuna göre, gayrimenkul mülkiyeti her ne kadar tapuya tescille hüküm ifade etse de vergilendirmeye olayların gerçek mahiyeti esastır. Bu açıdan gayrimenkul satış kazancınızın hesabında, tapu tarihi ve tapuda yazan bedelden ziyade, daireyi fiilen teslim aldığınız tarih ve daire için satın aldığınız kişi veya kuruma ödediğiniz satın alma bedeli önem taşıyor. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre fatura, malın teslim tarihinden itibaren 7 gün içinde düzenlenmesi gerekiyor. Fatura düzenlendiği tarihte veya en geç geriye doğru 7 gün içinde dairenizi teslim almış olmalısınız. Bu durumda daireyi alış tarihinizin fatura tarihi, faturadaki bedel de gayrimenkulü satın alma bedelinizdir. Fatura tarihinizi belirtmemişsiniz. Ancak, fatura tarihi üstünden 5 yıl geçmediği de açık. Dairenizi satın alma tarihinden itibaren 5 yıl içinde elden çıkaracağınızdan, elde edeceğiniz kazanç, değer artış kazancı kapsamında Gelir Vergisi’ne tabi bulunuyor. Vergilendirilecek kazancı, daire satış bedelinden, daire alış bedelini düşerek bulacaksınız. Varsa, satış nedeniyle üstlendiğiniz giderleri (ilan, emlak komisyoncuya ödenen bedel gibi) ile ödediğiniz vergi ve harçları da kazancınızdan indirmeniz mümkün.

Babanız eski yasa şartlarına tabi

Soru: Babam 4 Haziran 1957 doğumlu. Şubat 1976’da SSK’lı oldu. 58 gün prim ödedi. Sonraki dönemde 7 yıl 2 ay 7 gün tarım Bağ-Kur’dan prim ödemesi var. Haziran 2009’dan beri SSK’lı olarak çalışmaya devam ediyor. SSK’dan ne zaman emekli olabilir? Aytekin ARSLAN Cevap: Babanızın, 8 Eylül 1999 itibarıyla 23 yıldan fazla sigorta süresi olduğundan, babanız bu tarihte yürürlüğe konan ve emekli olmayı zorlaştırdığından toplumda ‘mezarda emeklilik’ yasası olarak adlandırılan 4447 sayılı yasaya tabi olmadan, eski kanun şartlarıyla emekli olacak. Babanız eski kanuna göre yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta süresi, 3600 gün prim ve 55 yaş şartlarına tabi. Ancak primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurumdan emekli olunduğundan, babanız 1 Haziran 2009’da başladığı sigortalı çalışmasına ara vermeden devam ederek, prim ödemesini 1260 güne tamamlayacağı 1 Aralık 2012’de emekli olabilir.

2012’de emekli olabilirsiniz

Soru: 1964 doğumluyum. 11 Ağustos 1986’da SSK’lı oldum. 1984’te askerliğimi yaptım. 18 ay olan askerliğimi borçlanarak bedelini ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? DİLEK Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerliği borçlanmanız, sigorta başlangıç tarihinizi 18 ay geri götürerek, 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 5225 gün prim ödemiş olmanız şartıyla 2012’de 48 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Mirası reddettiğinizden aylığınıza haciz konamaz

Soru: Eşim 11 Nisan 2010’da vefat etti. Eşim Bağ-Kur emeklisiydi. Ayrıca çiçekçilik dükkanı işletiyordu. Eşimin vergi dairesine vergi borcu vardı. Ben ve çocuklarım eşimin borçlarından dolayı reddi miras yaptık. SSK’dan emekliyim. Reddi miras yaptığımdan eşimin aylığının bana bağlanmaması gibi bir şey söz konusu olabilir mi? Ayrıca vergi dairesi, rahmetli olan eşimin vergi borcundan dolayı maaşıma haciz koyabilir mi? MELEK Cevap: Sosyal güvenlik hakkı, vazgeçilmez ve devredilemez haklardan. Eşinizin mirasını reddetseniz de dul aylığı alabilirsiniz. Mirası reddettiğinizden eşinizin vergi borcundan dolayı almakta olduğunuz aylığa haciz konamaz.

Ekim 2010’da emekli olabilirsiniz

Soru: 22 Ekim 1962 doğumluyum. 10 Ekim 1980 tarihinde SSK’lı olarak işe başladım. SSK’da 535 günüm vardır. Askerlik borçlanmasını 18 ay üzerinden ödedim. 1 Ocak 1987’den itibaren memuriyete devam etmekteyim. Memuriyete askerlikten sonra başladım. Ne zaman emekli olabilirim? Osman AKDENİZ Cevap: Askerlik borçlanması ve SSK prim ödemenizi memuriyet başlangıç tarihinizi 1075 gün geri götürerek, memuriyette emekli olmak için, 25 yıl fiili hizmet süresi ve 48 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 48 yaşınızı dolduracağınız 22 Ekim 2010’da emekli olabilirsiniz.

Kıdem tazminatı için 15 yıllık sürenin yanında 3600 gün de prim gerekiyor

Soru: 1 Mart 1995’te sigortalı oldum. SSK’da 15 yılımı doldurdum. Bildiğim kadarıyla, SGK oluruyla tazminatımı alıp işten ayrılabiliyorum. Peki, bu durum ileride Emekli Sandığı’nda işe başlamama bir engel teşkil eder mi? Cevdet YILDIZ Cevap: Kıdem tazminatını alarak işinizden ayrılabilmeniz için 15 yıl sigorta süresinin yanında 3600 gün de prim ödemiş olmanız gerekiyor. Şayet 3600 gün de prim ödemeniz varsa, yaş haddinden emeklilik için aranan yaş dışındaki şartları yerine getirmiş olduğunuzdan kıdem tazminatınızı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Bu durum ileride Emekli Sandığı’na tabi bir işte veya özel sektörde başka bir işyerinde hatta ayrıldığınız işyerinde tekrar çalışmaya başlamanıza mani değil.

Üç ayda bir yayımlanacak KEY ödeme listelerini takip etmeniz gerek

Soru: Ödenmeyen KEY’lerim için bağlı olduğum emlak bankasına gönderilen yeni kayıtların bir dökümünü aldım. Bu kayıtlarda 1987 ve 1991 yıllarına ait olan 1.596.000 liralık KEY’im bulunmaktadır. Son ödemelerde çıkmayan bu KEY’imin dikkate alınmasını sağlamak için, izlemem gereken yol ne olmalıdır? Mahmut ÇALISKAN Cevap: KEY ödemeleriniz emlak gayrimenkul yatırım ortaklığına bildirildiğine göre, ortada sorun yok gibi görünüyor. İşlemlerinizin 21 Mart 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan KEY ödeme listelerine yetişmediği anlaşılıyor. İşlemleri tamamlanan hak sahiplerine ilişkin olarak her üç ayda bir KEY ödeme listesi yayımlanacak. Şayet sonraki listede de isminiz çıkmazsa, KEY ödemelerinize ilişkin olarak SGK’dan almış olduğunuz kayıtlarla dava açtığınızda KEY ödemelerini faiziyle birlikte yargı yoluyla alabilirsiniz.