Giriş
Geçen haftaki ergenlik hastalıklarıyla ilgili yazımda en çok dikkat çeken boy kısalığı oldu. Büyüme, sağlıklı olmanın en önemli göstergesi. İlk yaşında hızlı büyüme çizgisi gösteren çocuk, ergenlik çağında da benzer bir süreç yaşıyor. Prof. Dr. Atilla Büyükgebiz anlatıyor: İlk yılda bebekler ortalama 24 cm. uzuyor. Ergenlikte de erkekler 25-30 cm., kızlar 20 cm. uzuyor. Ergenlik kızlarda 10, erkeklerde 12 yaş civarında. Boy uzaması ergenliğin son evrelerinde yavaşlar, kızlarda adetten sonra, erkeklerde 17-18 yaşlarında hemen hemen durur. Boy kısalığı, erken ergenliğe giren ve ergenlik dönemi kısa süren çocuklarda gözleniyor. Tiroid hormonu, büyüme hormonu, seks hormonları, hatta iklim boy uzamasını etkiliyor. Genetik faktörler tek başına yeterli değil. Çocuk, yılda 5 santimden az uzadığında dikkat etmeli.
Büyüme hangi bölgeden oluyor?
* Ergenlikte eller, ayaklar, burun önce büyür, sonra kol ve bacaklarda, ardından da kalça ve gövdede büyüme olur.
* Büyümesi ilk hızlanan, bacaktır. Gövde uzaması bir yıl sonra hızlanır.
* Yüzde de alın, çene, burun büyür.
* Kas dokusu, kızlarda adet görmeyle; erkeklerde boyca uzama atağı ile eşzamanlı olarak en yüksek değerlere ulaşır.
* Deri altı yağ dokusu, iki cinste de ergenliğin ilk yıllarında azalır ve boy uzama atağında en yüksek değere ulaşır.
* İskelet kitlesi, akciğer, kalp, karaciğer, dalak, böbrek büyüklük ve ağırlıklarını ikiye katlar.
