Giriş
Obama yönetiminin Türkiye ile ilişkilerini yakından izleyen bir yetkiliye göre, Başkan’ın büyük hayal kırıklığı Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, tam 45 dakika süreyle ricalarda bulunmasına rağmen İran konusundaki oyunu değiştirmemesi ve İsrail konusunda da son derece sert konuşmalar yapması.
Toronto kentindeki son görüşmenin içeriğini bilen bir diğer Amerikalı yetkiliye göre, bu görüşme iki müttefik arasındaki bir diyalog gibi değil, “birbirine çok kızgın iki eski dostun hesaplaşması gibi sert” geçmiş.
Beyaz Saray’da şu sıralarda Türkiye hiç popüler değil. Oysa Obama yönetime ilk geldiğinde Türkiye’ye öncelik vermişti. “Model ortaklık” deyimini kullanmış, stratejik işbirliği-stratejik ortaklıktan söz etmişti.
Ancak Türkiye’nin İran ve İsrail’e karşı uyguladığı politikalar, ilişkilerin kırılmasına yol açmış durumda.
[[HAFTAYA]]
Bugün artık ne model ortaklık ne de stratejik ortaklıktan söz ediliyor. Türkiye ile ilişkiler sorulduğunda, şöyle nitelemelerle karşılaşıyorsunuz: “...Kaybedilen eski bir dost...”
“...Güvenilmeyen bir NATO müttefiği...”
“...Kendi kafasına göre takılan bir ülke...”
Hiç abartmıyorum.
Duyduklarım içimi kararttı.
Türkiye artık kabına sığamıyor...
Bu duruma gelmenin iki temel nedeni var:
Başta Türkiye’nin eski politikalarının dışına çıkması, kabına sığamaması ve dünyayı eskisine oranla daha farklı görmesi geliyor. Kendini bölgede faal ve sorunlara katkıda bulunan bir güç olarak niteliyor.
Bu hedefe giderken atılan adımlar da Washington’u sinirlendiriyor. Eski büyük abi, bugün küçük kardeşin kendi başına buyrukmuş gibi davranmasını kaldıramıyor. Eski alışkanlıklarını değiştiremiyor. “...PKK’nın ulusal sorununuz olduğunu söylediniz, size yardımcı olduk... İran konusu bizim için ulusal sorundu. Siz ABD’nin koskoca Başkanı 45 dakika süreyle rica etmesine aldırış bile etmeden vetonuzu kullandınız. Bizi yalnız bıraktınız. Bunun neresi müttefiklik? Bu ilişkinin artık tadı kaçtı...” diyen Amerikalı yetkili, Beyaz Saray’daki havayı böyle yansıtıyordu.
Obama yine de, Türkiye projesini bırakmıyor
Tüm kızgınlık ve kırgınlığa rağmen Başkan Obama’nın hâlâ AK Parti iktidarıyla ipi kopartmak istemediği ve özellikle Haziran 2011 seçimlerinin sonrasına kadar da bekleyeceği belirtiliyor. Beyaz Saray’daki Türkiye gerilimini biraz olsun yatıştırmanın yolunu gösteren yetkilinin sözleri ilginçti: “...Başbakan ve Dışişleri Bakanınızın, İsrail konusunda öylesine sert söylemleri var ki... İran konusunda da, burayı ayağa kaldıran öylesine konuşmaları var ki... Biraz olsun sussunlar, seçimlere kadar havadaki elektriği azaltalım... Başkan temkinli olmasa, yönetim bürokrasisi Türkiye’yi parçalayacak. Asıl kızgınlık bürokratlarda var...”
Dışişleri kızgın, Pentagon sessiz...
Peki Türkiye’nin ne zaman başı derde girse hemen kapısını çaldığı eski müttefiklerindeki hava ne? Oralarda da Türkiye’ye kötü gözle bakılıyor.
Dışişleri Bakanlığı bürokrasisini Bakan Hillary Clinton’un bir oranda kontrol altında tuttuğuna dikkat çeken bir diplomat, “Dışişleri geleneksel olarak Türkiye’yi yakın dost olarak görürdü. Özellikle AK Parti’nin iktidara gelişinde ve ilk yıllarında destek verdi. Bugün bazılarımız kişisel bir ihanete uğradıkları görüşündeler. Hillary olmasa, durum çok daha kötü olurdu. Hillary ve Obama, tepkileri bir ölçüde yumuşatıyorlar” derken, Dışişleri’ndeki havanın pek parlak olmadığını söylerken, kişisel tepkilerini de hiç saklamadı.
Savunma Bakanlığı Pentagon deseniz, orada derin bir sessizlik var.
Türkiye tarafından, Irak istilası öncesindeki tezkere olayında arkadan hançerlendiğine dikkat çeken bir kaynağın şu sözleri dikkatimi çekti:
“...Pentagon, TSK’nın başına gelenleri biliyor. Araya girse bu defa TSK’ya tepkilerin artacağı düşünülüyor. Bundan dolayı sessizler... Ancak şunu bilin ki, Pentagon Türkiye’yi yeni değil, tezkere olayında sildi. Bir daha eski ilişkilere dönülmesi söz konusu olamaz... Soğuk ve mesafeli bir ilişki devam eder... Hele PKK konusunda fazla bir beklentiye girmeyin...” Özetle, Ankara için Washington şu sıralarda kapıları kapalı bir başkent. Kimse Türkler’le karşılaşmak istemiyor, hele herhangi bir konuda ricacı olacak Türk yetkililere kapılar kapalı tutuluyor.
YARIN: Yahudi lobisi sırt dönünce her şey değişti
Yahudi lobisi Türkiye’ye resmen dişlerini gösteriyor. Washington onların arka bahçesi. Kongre’de, medyada, üniversitelerde, sivil toplum örgütlerinde hangi kapıyı açsam, şimdiye kadar Türkiye’yi kollayıp koruyan lobinin temsilcileriyle karşılaştım. Ateş püskürüyorlar. Açıkça güç gösterisi yapıyorlar. Amerika başta olmak üzere batı dünyasını nasıl etkileyeceklerini gösteriyorlar. Henüz ipi kesmiyorlar ancak “Eğer daha ileri giderseniz, ipinizi de keseriz” mesajı veriyorlar.
