Giriş
Kitabın siparişini bu yılın ortalarında vermiştim. Amazon’da görünce Coca Cola’nın efsanevi CEO’larından (üst yönetici) Donald R. Keough’ın ‘The Ten Commandments for Business Failure’ (İş Hayatında Başarısızlık için 10 Emir) adlı kitabının heyecan verici olduğunu düşünmüştüm.
Araya başka kitaplar ve kendi kitabım ‘Yarının Aile Şirketleri’ girince, zaman ayıramadım. Coca Cola’nın CEO’su Muhtar Kent’ten bu kitabı dinleyinceye kadar sadece önsözüne göz atmıştım. Ne zaman ki CEO Club toplantısında Kent’ten dinledim, kitabı tekrar elime aldım.
Kent’in, ‘Mentorum’ diye nitelendirdiği Keough, kitabını, ‘Eğer batmak istiyorsanız, bu 10 emire uyun’ diyor ve aslında tersini öneriyor:
1. Risk almayın bırakın... Rahatınız yerindeyse, risk almayı bırakırsanız bir süre sonra başarısızlık da kaçınılmaz oluyor. Bir alanda başarı gösterdiğiniz zaman bu sadece küçük bir ilerleme dahi olsa risk almayı bırakma eğiliminiz hayli fazladır.
2. Esnek olmayın... Koşullar değişirken esnek olmamayı prensip edinir, yerinizde sapasağlam kalırsanız, başarısızlık garantidir. Esnek olmayanlar, her türlü yeni yaklaşımı reddederler.
3. Kendinizi izole edin... Kocaman ve çok şık bir ofisiniz olsun. Çalışanlarla aranıza barikat koyun. Çalışanlarla etkileşimi ortadan kaldırın. Böylece şirkette olup biteni en son duyarsınız ve başarısızlığı garantiye almış olursunuz.
4. Doğruluktan şaşmayın... Hep sizin dediğiniz doğru olsun ve başkalarının sözlerini de çok dikkate almayın. Sorunlar ortaya çıksa bile, kriz çıkıncaya kadar üstünü örtün... O zaman da suçu başkalarına atın.
5. Oyunu faullü oynayın... Güven faktörü, şirketlerin temel taşlarındandır. Sürekli faul yapanlar bunun önemini bir süre sonra unutur ve yaptıkları doğal gelmeye başlar. Şirketlerindeki küçücük çatlakları umursamayanların sonu hüsrandır.
6. Düşünmeye zaman ayırın... ‘Düşünmek’, bir kişinin sadece şirketi için değil, kendi kariyeri ve yaşamı için de yapabileceği en büyük yatırımdır. Akıl süzgecinden geçmemiş veriler, gerçekleri ustalıkla maskeleyebilir.
7. Kaderinizi emanet edin... İş dünyası her zaman söyleyecek sözü olan danışmanlarla doludur. Ama başarısızlığı garantilemek istiyorsanız, kendinizi onlara emanet edin. Tıpkı bizim ‘New Coke’ projesinde yaptığımız gibi...
8. Bürokrasiyi sevmeye devam... Bürokratik ritüelleri yönetenler, onları yaşamları pahasına korurlar. Değişimin, onların otoritesinin sarsılacağı anlamına geldiğini düşünürler. Akılsız şirketler, bürokrasiyi artırarak çalışanların hayal gücünü yok eder.
9. Çalışanların kafasını karıştırmak istiyorsanız, çelişki mesajlar verin... Çocukluğumuzda, ‘Yemeğini bitirmeden tatlı yok’ denirdi. Ama yemesek de sonunda tatlıyı hak ederdik. Bunun benzeri şirketlerde de yaşanıyor. Çok sayıda şirkette ödüller, hak edilmeden veriliyor.
10. Gelecekten korkun... Ortalık karamsar dolu... Ancak, karamsarların şirketleri bir yere götürmesi mümkün değil. Öyle olsaydı, bugünkü yaşam kalitesine erişmemiz mümkün olmazdı. Gelecekten korkmak, başarısızlığın en önemli nedenlerindendir...
Kent, çok şanslı... Efsane bir ‘mentor’ ile çalışmış... Bunu kitabın sonuna şu cümleden de anlamak mümkün: ‘İş için tutkunuzu kaybettiğiniz de yaşam tutkunuzu da kaybedersiniz.’
Tayfun Bayazıt başkan adayı değil
Arzuhan Doğan Yalçındağ’ın görevini bırakacağını açıklamasından sonra TÜSİAD Başkanlığı’nı kimin üstleneceğine yönelik spekülasyonlar devam ediyor. Son yapılan anketlerde Ümit Boyner, Ferit Şahenk, Ali Kibar gibi isimler öne çıkmış, Yapı Kredi Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Tayfun Bayazıt’a da öneri gideceği ileri sürülmüştü. Ancak, görüşlerini aldığım Bayazıt, bu konuya pek sıcak bakmıyor, o da diğer adayları işaret ediyor:
“TÜSİAD, kurumsallaşma yönünde ciddi adımlar atan, ülkemizin en önemli kurumlarından biri... Ben de daha önce Çalışma Grubu Başkanlığı ve son dönemde yönetim kurulu üyeliği de dahil olmak üzere yaklaşık 10 yıldır bu kuruma aktif gönüllü katkıda bulundum.
Ocak ayında yapılacak olan Genel Kurul’da Başkanlık için adımın telaffuz edilmesi benim için gurur verici olmakla birlikte, bu görev için kesinlikle aday değilim.
Yüksek İstişare Kurulu’nun anket sonuçlarını değerlendirmesi sonrası, yeni başkan ve yeni üyelerden oluşacak yönetim kurulunun bu hizmet yarışında bayrağı taşıyacağına inancım tamdır.”
Tayfun Bayazıt’tan sonra yakın çevresiyle de konuştum. Edindiğim bilgiye göre, Yapı Kredi Bankası, Koç Holding ve Kurumsal Yönetim Derneği’ndeki iş yükü bir hayli yoğun... Yabancılarla ilişkiler de bu yükü artırıyor. Bırakın TÜSİAD başkanlığını, yönetim kurulu üyeliği de yapacak durumda değil. O nedenle genel kurulda yönetim kurulu üyeliğini de bırakmayı planlıyor.
