Giriş
Sizi duyuyorum, “Para var mı ki biriktirelim” diyorsunuz. Bu köşeye başlayalı neredeyse 10 yıl olacak. Bu soruya alıştım. Ama biliyor musunuz, biriktiren de biriktiriyor. İşte “Kenarda param olsun istiyorum ama bir türlü beceremiyorum” diyenlerin yaptığı 10 finansal hata.
Para biriktirebilmek bir alışkanlık. Aynı diş fırçalamak gibi. Bünyeye bir girdi mi değiştirmesi zor. Bir yaşam şekli haline geliyor.
1 - Birkimin adresi: Durup dururken birikim yapılmaz. Birikimin amacı yani paranın gideceği bir adresi olmalı. Bu finansal hedef kişiden kişiye değişebilir. Ev peşinatı, araba taksidi, yaz tatili, kredi kartı borcumu kapatmak gibi net olmalı.
2 - Önceliklendir: İstediğiniz her şeye sahip olabilirsiniz ama aynı anda değil. Hedeflerinizi önce listeleyin, sonra önem ve aciliyete göre sıralayın.
3 - Hayal ürünü: İhtiyacınız olan parayı ne kadar zamanda biriktireceğinizi hesaplayıp yazın. Hayal ve hedef arasındaki en büyük fark işte bu plan.
4 - Yağlı alan: Gıda, kira, faturalar, sağlık... Bir sürü harcama kalemi var bütçede. Kimileri istek kimileri ihtiyaç. Hedefe gitmek için bir yerlerden kısıntı yapacaksınız. En kolay olan, en fazla yaptığınız istek harcamalarınızı bulmak. Bunu kilo vermek gibi düşünürsek, en yağlı alan neresi? Buna karar verin.
5 - İlk İş: Para en güzel harcarken birikir. Siz yeter ki elinize para geçer geçmez İLK olarak hedef için bir kenara ayırın.
6 - Satın almadan önce kendine sor: Almadan önce kendine sor: Seçtiğim şeyleri kasada bırakıversem hayatım değişir mi? Aldığım ‘şey’ benim için önemli mi, yoksa hedefime engel mi?
7 - Güvence: Hayat bu, yarın ne olacağı belli değil. Ani durumlar için en az üç aylık zaruri giderleriniz kadar biriktirmiş olmak, sizi güvende hissettirir.
8 - Otomatik: Maaşınız yatar yatmaz, otomatik olarak başka bir hesaba aktarılsın ve oradaki paraya dokunmayın. Hatta en iyisi siz o parayı unutun.
9 - Birikimci arkadaş: İnsan en çok vakit geçirdiği 5 kişinin ortalaması olurmuş. Siz de çevrenizi birikim yapan arkadaşlarla donatın. Kimseyi bulamazsanız bana yazın, ben yanınızdayım.
10 - Cepteki para avı : Cep telefonu, internet, TV üyeliği, akıllı telefon uygulamaları... Kullanmadığınız bazı hizmetlere para ödüyor olabilirsiniz. Ekstreleri kontrol edin. Yanlış çekilmiş tutar veya iade edilmeyen ücretler olabilir.
BİR FORMÜL
Gelirinizin yüzde 60’ını ihtiyaçlar, yüzde 30’unu istekler, yüzde 10’unu birikim için ayırın.
BÜTÇE
Devletler, belediyeler, apartman yönetimleri bütçe yaparak yönetiliyor. Siz niye yapmıyorsunuz?
GELECEK OYUNU
■ Ömür uzadı, 120 yaş konuşuluyor.
■ O zamanlar da emekli maaşı yetmeyecek. Çünkü ileri yaşlarda beden değişse de ruh değişmiyor.
■ Hem bugünlerde hayal edemeyeceğimiz sağlık, güzellik teknolojileri gelişiyor.
■ O zamanlar EN AZ şimdiki gelirinizin 3/4’ü kadar paraya ihtiyacınız olacak.
■ E nereden gelecek bu para?
İDEAL ORAN
İş hayatına atılmış, ailesiyle birlikte yaşayan gençler, aylık gelirinin dörtte birini biriktirebilmeli. Geri kalan herkes gelirinin en az yüzde 10’unu.
KARTINI DONDUR
SORU: Aylık gelirim 4300 TL. 1200 TL ev kredisi, 750 TL ihtiyaç kredisi ödüyorum. 11 bin TL kredi kartı borcum var. Yetişmekte zorlanıyorum. Ne yapayım? ● Sadi
CEVAP: Panik yok, her borç ödenir. Önce kredi kartı sayını ikiye düşür. (Biri bozulursa diğerini kullanırsın.) Kartlarının limitini düşür ve bir ay için su dolu kapta buzdolabına kaldır. Harcamalarını banka kartından yapmaya çalış. Bankacına danışıp, ihtiyaç kredisi ve kredi kartı borcunu tek kredi altında toplayabilirsin.
BANKA KREDİSİYLE BİRİKİM OLMAZ
SORU: Kredi çekip vadeli mevduata yatırıp birikim yapmak istiyorum. ● Osman
CEVAP: Kesinlikle HAYIR. Kredi kullanınca masraf dahil yıllık faiz oranı yüzde 28-29 civarında. Mevduata para koysanız, size verilen yıllık faiz yüzde 16-17. Birikimi kendi iradenizde yaptığınızda maliyet sıfır. Kolay olanı değil, doğru olanı yapın.
