Giriş
İnsanız, bazen her şeyde olduğu gibi borçta da dengeyi kaçırıyoruz. Acaba sizin de borcunuz fazla mı? Gelin beraber inceleyelim...
AYLIK BORÇ TUTARI
Her ay nereye, ne kadar borcunuz var? Elinize geçen nakit parayı yönetmeniz için aylık ödeme gücü en önemli konu. Kredi kartı, ev, tüketici kredisi… Aylık ödemelerinizi toplayın. Aylık toplam borç ödemelerinizi aylık toplam gelirinize bölün.
SONUÇ
■ Yüzde 30 ve altı: Her ay bu borcu rahatlıkla ödeyebildiğiniz sürece sağlıklı. Finansal huzurunuzun devamı için değeri artacak şeyler için borçlanabilirsiniz.
■ Yüzde 31-50: Ev ve araba borcunuz olmadan sizin borç seviyesi gelirinizin yarısına geliyorsa tehlike var demek. Hayat stilinizde değişim zamanı gelmiş.
■ Yüzde 51 ve üzeri: ‘Zor karar anı’. Ya bir şey satın, ailenizin yanına taşının ya da bir şeylerden feragat edin. Kaktüs moduna geçin. Bu geçiçi bir dönem.
YÜZDE 50'DEN FAZLAYSA NE YAPMAMALISINIZ?
KAKTÜS MODU: Bir süre sadece temel ihtiyaçlar için harcama yapın. Artırdığınız her kuruşu borç ödemek için kullanın. Gelirinizin yarısından fazlasının borç ödemelerine gittiği bu durumda, ek gelir elde etmek en iyi çözüm. Bu geçici dönemi organize edin.
● ACİL DURUM FONU: Beklenmedik durumlara karşı en az üç aylık giderleriniz kadar nakit, kolay ulaşılabilir, diğer banka hesaplarınızdan ayrı bir hesapta olmalı.
● KREDİ KARTI SİGORTASI: İş kaybı, vefat gibi beklenmeyen durumlarda kredi kartı borçlarınızı her ay ödeyeceğiniz prim tutarları ile güvence altına alabilirsiniz.
● EV VE OTOMOBİL: Ev borcunuz gelirinizin yüzde 40’ından fazla olmasın. Otomobil borcu gelirinizin üçte birini aşmasın. Araba ve ev için aynı anda borçlanmayın.
KANAL TEDAVİSİ
Fazla borç diş ağrısına benzer. neden oluştuğunu iyi anlamak lazım. Bazen ‘kanal tedavisi’ yani derinlere inmek gerekebilir.
KONUT KREDİSİ
SORU: Babamın üzerindeki evin tapusunu kendi üzerime almak istersem bunun için konut kredisi kullanabilir miyim? ● Şükran
CEVAP: Bankalar akrabalar arasında yapılan konut satışına konut kredisi vermiyor.
HER ŞEYİN İLACI ZAMAN
SORU: Borcumu kapatmış olmama rağmen kredi kartım kredi raporumda idari takipte görünüyor. Sicil affından yararlansam silinir mi? ● Rıza
CEVAP: Zaman her şeyin ilacı. Takibe alınan kredi kapatılsa dahi 5 yılın sonunda risk raporundan çıkar. O zamana kadar kredi notunu etkiler. Kredi sicilin sıfırlandığında, kredi notunu yükseltmek için bankalarla ilişki kurmaya başla.
ÜNLÜLERİN PARA KARAKTERLERİ: OYUNCU ŞARKICI İŞ İNSANI WILL SMITH
"MIŞ GİBİ YAŞAMAYIN"
★ Net malvarlığı: 260 milyon dolar.
★ Çocukluk hayali: Rapçi olmak için dünyanın en iyi üniversitelerinden MIT’den burs kazanmasına rağmen gitmedi.
★ Rap yıldızı: Oyunculuğu ön plana çıksa da birçok prestijli müzik ödülüne sahip.
★ Genç milyoner: 20 yaşından önce milyoner oldu.
★ Çok çalışıyor: Filmlerde rolünün hakkını verebilmek için, setten ayrılmayıp çekim sonrasında da çalışıyor.
★ Gişe başarısı: Forbes Dergisi tarafından ‘yaptığı filmlerle en çok gişe hasılatı getiren oyuncu’ seçildi.
★ Evi: Kendine ait gölü olan 25 bin metrekarelik kale modelindeki evinin değeri 20 milyon dolar.
Hayat müşterek: En popüler olduğu zamanlarda çocuklarının bakımına yardımcı olabilmek için işlerine ara verdi. ★ Tır ev: 1.8 milyon dolar harcayarak tır ev yaptırdı.
★ Otomobil tutkusu: 2.5 milyon dolarlık otomobil koleksiyonuna sahip.
★ Melek yatırımcı: Teknoloji girişimlerine yüksek meblağlı yatırımlar yapıyor.
★ Baba bank: Oğlu rapçi Jaden’in çevre dostu su markası kurmasına maddi destek verdi.
★ Finansal hata: 1990’da imzaladığı sözleşmeler onu zora soktu, iflasın eşiğine geldi.
★ Yardımsever: Eşiyle kurdukları vakıf; sanat, eğitim, sağlık, sosyal güçlendirme konularında destek veriyor.
★ Yolda kaldı: Cüzdanını evde unuttuğu bir gün, benzini bitip yolda kaldı. Selfie çektirmek isteyen bir kişiden 10 dolar alarak benzin doldurdu.
★ Diyor ki: “İnsanları etkilemek uğruna ihtiyacımız olmayan eşyalara para harcıyoruz.”
PARA NOTU:Geçmişte yaşadığı finansal zorluklardan ders almış. Geleceğin teknolojide olduğunun farkında ve buna yatırım yapıyor. Parayı gerektiği kadar önemsiyor. 8
