Giriş
Soru: Bir limited şirketim vardı ve başıma büyük dertler açtı. Ortağımı bulamadığımdan tasfiye yapamadım. Şirketim Mart 2003’te açıldı. 2006’da vergi dairesi beyanname ödenmeyince kapanış yapmış. Bundan benim haberim yoktu. Yalnız bu arada ben babamdan emekli maaşı alıyordum. Müşavirim bana, bu maaşın kesilmeyeceğini, benim hakkım olduğunu söylemişti. 2005’te maaşım kesildi. Anladığım kadarıyla ben devlete borçlu oldum. Şimdi babamdan olan bu maaşı bağlatmak istiyorum. Ticaret odası beni faaliyette gösteriyor. Vergi dairesinden kapanmış olduğuna dair bir yazı alırsam, babamdan maaşımı tekrar bağlatabilir miyim? Çok zor durumdayım. Ameliyat olmam gerekiyor ve geçimimi hiçbir şekilde sağlayamıyorum. SEMA Cevap: Bağ-Kur sigortalısı olan kız çocukları, ana ve babalarından dolayı, SSK veya Bağ-Kur’dan yetim aylığı alamazlar. Limited şirket ortakları zorunlu Bağ-Kur sigortası kapsamında. Limited şirket ortağı olarak Bağ-Kur sigortalısı olduğunuzu tespit ettiklerinde yetim aylığınızı kesmişler. Babanızdan dolayı tekrar yetim aylığı bağlatmak için öncelikle Bağ-Kur sigortanızı kapatmanız gerekiyor. Bunun için de ya şirket hissenizi devredeceksiniz ya da şirketi tasfiyeye sokacaksınız. Vergi dairesinden alacağınız yazı ile yetim aylığı bağlatamazsınız.
Askerlik borçlanması bir yıl erken emekli eder
Soru: 1 Şubat 1967 doğumluyum. 1 Ekim 1992 Bağ-Kur girişim var. 12 yıl 11 ay Bağ-Kur ödemesi yaptım. Sonra 1 Ocak 2008’de Tarım Bağ-Kur’una geçiş yaptım. 2 yıl 4 ay 30 gün prim ödedim. 14 Mayıs 2010’dan bu yana sigortalı olarak çalışıyorum. Askerliğimi sigortaya başlama tarihinden önce yaptım. Bu şartlarda ne zaman emekli olabilirim? Doğan UÇAN Cevap: 14 Mayıs 2010’dan itibaren çalışarak 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. 1260 günden sonra prim ödemeseniz de 53 yaşınızı dolduracağınız 1 Şubat 2020’de emekli olabilirsiniz. Başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerliğinizi borçlanarak 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün.
Geçmişe dönük prim ödenmiyor
Soru: 6 Ekim 1957 doğumluyum. 1989’da sigortalı oldum. Aralıkta primim ödenmeden sadece giriş yaptım. 1.5 yıl isteğe bağlı ödedim. Sadece 1997’de 2 ay sigortalı çalıştım. İsteğe bağlı ne kadar prim ödersem emekli olabilirim? Geçmişe dönük primlerimi nasıl ödeyebilirim? Vahide İNKÜN Cevap: Geçmişe dönük olarak borçlanma yoluyla prim ödemeniz ve gün kazanmanız mümkün değil. Yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 3000 gün daha prim ödeyerek, 600 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (Ara vermeden prim öderseniz Ocak 2019’da)
Vergiye tabi tutulmayacak çocuk yardımı 14 TL
Soru: Vergiden müstesna tutulan çocuk zammı tutarı kaç lira? Bu tutar nasıl hesaplanıyor? Çocuk zammı ve vergi dışında tutulan çocuk zammında çocuk sayısında bir kısıtlama var mı? Nilüfer BEKTAŞ Cevap: 0-6 yaş arasındaki çocuklara, 1 Temmuz-31 Aralık 2010 arasında ödenen ve vergiye tabi tutulmayan çocuk zammı tutarı 28.72 TL, diğer yaş grubundaki çocuklar ilişkin vergiye tabi tutulmayan çocuk zammı tutarı ise 14.85 TL’dir. Çocuk zammı tutarı memur maaş katsayısının (belirtilen dönemde 0.059445) 0-6 yaş grubundaki çocuklar için 500, diğer çocuklar için 250 gösterge rakamıyla çarpılması suretiyle hesaplanmaktadır. Dolayısıyla memur maaş katsayısına bağlı olarak 6 ayda bir artmaktadır. 2 çocuk ile sınırlı olarak uygulanmakta olan çocuk zammı uygulaması, 5944 sayılı 2010 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile çocuk sayısı dikkate alınmadan uygulanması öngörüldüğünden, 2010’da çocuk sayısında sınırlama olmadan uygulanmaktadır.
Çalışan emeklinin izin süresi yeni çalışmasına göre hesaplanır
Soru: Emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmasını destek primi ödeyerek devam ettiren birinin yıllık ücretli izin süresi nasıl hesaplanacak? Eski çalışmalarının üstüne emekli olduktan sonraki çalışma süreleri ilave edilecek mi? ZEYNEP Cevap: Kıdem tazminatını alarak emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışma yeni bir iş sözleşmesine dayanarak sürdürülür. Dolayısıyla emekli olup aynı işyerinde çalışmasını sürdürenin kıdemi yeniden başlamış olacağından, yıllık ücretli izin hesabında ve eski çalışmaları dikkate alınmaz. Başka bir ifade ile emeklilikten önceki çalışma süresinin üstüne emekli olduktan sonraki çalışma süresi ilave edilerek, kıdem tazminatı ve yıllık ücretli izin hesabı yapılmaz. Emekli olduktan sonraki çalışma süresine göre izin hesabı yapılır. Örneğin emekli, bir yıl çalışma süresini doldurmadan yıllık ücretli izine hak kazanamaz.
1 Ekim 2008’den önce üç ay prim ödenmediğinde isteğe bağlı kapatılıyordu
Soru: 1 Aralık 2001’de annem Bağ-Kur’a kayıt yaptırmış. Ancak ödemelerini yapamadığı için ‘Terk Etmiş Sigortalı’ olarak görünüyor. Borçlarını ödeyerek emekliliğe hak kazanabilir mi? Yani emekliliği 2001’den itibaren mi geçerli olur? 1949 doğumlu ne zaman emekli olabilir? Arzu Kalay ÖZPOLAT Cevap: Anneniz muhtemelen isteğe bağlı sigortalıydı. Belirttiğiniz dönemde isteğe bağlıya üç ay prim ödenmediğinde sigortalılık en son prim ödenen ay sonundan, hiç prim ödenmemişse tescil tarihi itibarıyla sonlandırılıyordu. Anneniz isteğe bağlı sigortalıysa tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı sonlandırıldığından, ödeyeceğiniz prim borcunuz yok. Dolayısıyla sigortalılık süresi de yok. Yani 2001 başlangıç sayılmaz. Annenizin emekli olabilmesi için, isteğe bağlı olarak 4/b sigortasına (eski adıyla Bağ-Kur) en az 5400 gün (15 tam yıl) prim ödemesi gerekiyor.
