Giriş
Soru: Eşim Bağ-Kur sigortalısı. 14’üncü basamaktaydı. Eylül ayında basamağını artıracaktım, ancak yeni kanuna göre basamak sistemi kalkmış. Kazanç beyan etmemi istediler. Eşim 7 Ekim 2016’da emekli olacak. Ne kadar kazanç tutarı üstünden prim ödemeliyim ki eşim emekli olduğunda yüksek aylık alsın. Hami ÖZTOPALOĞLU Cevap: 1 Ekim 2008’den itibaren Bağ-Kur’da basamak sistemi kalktı. Sigortalılar prime esas kazancın alt sınırı (asgari ücret olup yıl sonuna kadar 693 TL’dir) ile üst sınırı (asgari ücretin 6.5 katı olup yıl sonuna kadar 4.504.50 TL’dir) arasında belirleyecekleri kazanç tutarı üstünden prim ödüyorlar. Eşinizin emekli olduğunda yüksek tutarda aylık alması için prime esas kazancın üst sınırı üstünden (4.504.50 TL’den), prim ödemeniz gerekir.
Ölüm halinde süreler 3 ay uzar
Soru: Ticaretle uğraşan biri öldüğünde, ticari işletme açısından mirasçıların vergi yükümlülükleri nelerdir? Soner KARATAŞ Cevap: Mirasçılar, ölen kişiye ait ticari işletmenin, dönem başından ölüm tarihine kadar olan dönem için, ticari kazancını hesaplamaları ve ölen kişi adına, ölüm tarihinden itibaren dört ay içinde beyan etmeleri gerekiyor. Ayrıca, ölen kişiye ait son dönem KDV, Muhtasar, Geçici Vergi beyannamelerini de ölen kişi adına vermek zorunlulukları var. Ancak, ölüm nedeniyle mirasçılara geçen ödevlerden bildirim ve beyanname verme sürelerine üç ay eklendiğinden (VUK. Md. 16) ölüm tarihinden önceki dönem için ölen kişi adına verilecek olan KDV, Muhtasar ve Geçici Vergi beyanları, beyan sürerlindeki üç aylık uzamada dikkate alınarak yapılabilir. Ayrıca, ticari işletme, mirasçılar tarafından aynı şekilde işletilecekse, mirasçıların vergi dairesine başvuru yaparak mükellefiyet tesis ettirmeleri gerekmektedir.
İsteğe bağlıya 7 aydan fazla prim ödemeniz gerekiyor
Soru: 7 Şubat 1964 doğumlu bayanım. SSK girişim 12 Ekim 1982 olup, 1 Kasım 1984 tarihine kadar 735 gün prim ödedim. 1 Ağustos 1998’den 30 Ekim 2003’e kadar isteğe bağlı olarak SSK’ya prim ödedim. 1 Ekim 2003 ve 30 Temmuz 2005 tarihleri arasında 631 gün isteğe bağlı olarak Bağ-Kur’a prim ödedikten sonra, 1 Ağustos 2005’ten itibaren tekrar SSK’ya isteğe bağlı prim ödemeye başladım. Ve halen prim ödemeye devam etmekteyim. Bağ-Kur’a geçiş yapmadan SSK’dan emekli olabilmem için daha ne kadar prim yatırmam gerekiyor? Gülseven YELEKÇİ/KIRKLARELİ Cevap: 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren SSK’ya ödediğiniz isteğe bağlı primler, Bağ-Kur’a sayılıyor. Ancak bu sizin için sorun teşkil etmiyor. Çünkü emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 40 yaş şartlarına tabisiniz. 1 Kasım 2009’dan itibaren 185 gün daha prim ödeyerek, 1 Ekim 2009 tarihi itibarıyla 4815 gün olan prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız 6 Mayıs 2010 tarihinde emekli olabilirsiniz. Primi ödenmiş son yedi yılda SSK’dan fazla prim ödediğinizden, Bağ-Kur şartlarına tabi olma riskiniz yok.
Aylık artışı için fazla umutlanmayın ama gerçekleşirse aylığınız artar
Soru: 1996 senesinin Ağustos ayında emekli oldum. Çalışma bakanımızın aynı prim yatıranla şimdi aynı primle emekli olan arasındaki farkın düzeltilmesini başlatmış. Ben de yukarıdaki senem ve ayımda emekli olduğumda 8000 günde emekli oldum ve en yüksek tavandan oldum şimdi ben bu düzenlemeden faydalanabilecek miyim? 1957 doğumluyum. Dinçer ARSOY Cevap: Çalışma Bakanı aynı kazanç ve aynı prim ödeme gün sayısı üstünden prim ödeyen ancak farklı tarihlerde emekli olduğundan dolayı, farklı tutarda emekli aylığı alanların tespit edilmesi için çalışma başlatacağını ve bu aylıkların uyumlaştırılmasının bütçeye getirdiği yükü hesaplatacağını, ortaya çıkan mali yük, bütçe imkânları ile karşılanabilecek boyutta ise aylıklarının uyumlaştırılabileceğini açıkladı. Henüz sürecin başındayız. Aynı kazanç ve aynı prim gün sayısı ile emeli olup farklı tutarda aylık alan kaç kişi olduğu dahi belli değil. Gerekli çalışmalar sonucunda aylıkların uyumlaştırılmasının getireceği mali yük, bütçe imkânları dâhilinde ise aylıklar uyumlaştırılacak. Sizden önce tavandan emekli olup, sizden az aylık alan olduğu gibi, sizden sonraki yıllarda emekli olup sizin iki katınız kadar emekli aylığı alan da mevcut. Şayet uyumlaştırma yapılırsa, tabi ki sizin aylığınızda artacak. Ve tavandan 8000 gün prim ödeyenlere bugün ne kadar aylık bağlanıyorsa, sizde o kadar aylık alacaksınız. Adil olanı bu. Ancak, tahmin edeceğiniz gibi bunlar bugün için sadece varsayım. Çalışmalar tamamlanıp, yapılacak düzenlemeden sonra daha durumunuz netleşecek. Ancak, fazla da umutlu olmamak gerekiyor. Çünkü yeni bir kaynak bulunmadığı sürece, mevcut bütçe imkânlarıyla uyumlaştırma çok zor görünüyor.
1986’dan çalışma gününüz çıkarsa Şubat 2010’da emekli olmanız mümkün
Soru: Ben 28 Şubat 1962 doğumluyum 17 Nisan 1987’de sigortalı olarak çalışmaya başladım. Bugüne kadar 6500 gün prim ödedim. Askerlik borçlanması yapmam gerekir mi? Gerekirse borçlanma için ne kadar prim ödemem lazım? Bir de 1 Ekim 1986 tarihinde bir sigorta numaram daha var. Ama hizmet göremiyorum. Birleştirme için talepte bulundum. Eğer gün bulursam, askerlik borçlanmasıyla ne zaman emekli olabilirim? Mahir MÖRÖY Cevap: 1 Ekim 1986 başlangıcınızda adınıza prim ödemesi çıkarsa, askerliğinizin (sigorta başlangıç tarihinden önce askerlik yaptığınız varsayılmıştır) 17 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 48 yaşınızı dolduracağınız 28 Şubat 2010 tarihinde emekli olabilirsiniz. Yıl sonuna kadar askerliğinizi borçlanırsanız 17 ay için 3.770 TL borçlanma bedeli ödemeniz gerekir. 1986 başlangıcınızdan gün bulamazsanız, askerliğinizin 5 ayını borçlanmanız halinde, 49 yaşınızı dolduracağınız 28 Şubat 2011 tarihinde emekli olabilirsiniz. 5 aylık borçlanma için yıl sonuna kadar 1.109 TL ödemeniz gerekir.
Kalorifer tamir masrafının tamamı gider yazılabilir
Soru: Şirketin eskiyen kaloriferleri için yapılan tamir bakım masrafları, direk olarak mı? Yoksa amortisman ayırarak mı gider yazılacak?Sinan KANER Cevap: İşyerinin kalorifer tamiri için yapılan harcamaların tamamı, direkt olarak gider yazmak suretiyle, ticari kazançtan indirilebilir.
25 yıllık süreyi dolduracağınız Ekim 2010’da emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Ocak 1960 doğumluyum. 1 Haziran 1987’de sigortalı oldum. 171 gün prim ödedim. 12 Nisan 1988-24 Nisan 2003 arasında Bağ-Kur’a 5412 gün prim ödedim. 25 Nisan 2003’te sigortalı çalışmaya başladım 2009’da işten ayrıldım. SSK’ya 1263 gün prim ödedim. 1995’de 20 ay askerlik borçlanması yaparak bedelini ödedim. Toplam 7446 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? Mehmet ÖZKUL-İZMİR Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızı tahmin ediyoruz. Askerlik borçlanması başlangıç tarihinizi 20 ay geri götürerek emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Ekim 2010 tarihinde emekli olabilirsiniz.
