Yunanistan'ın bu krizden çıkması çok zor

Dünyada gelişmek, büyümek ve zenginleşmek için temel bazı kurallar var. Çin ve Hindistan gibi ülkeler son 20 yılda yaptıkları büyük kalkınma hamlesiyle küresel ekonominin çok güçlü ülkeleri arasına girdiler. Uluslararası rekabete sunabildikleri ucuz ancak nitelikli iş gücü, küreselleşme çağında bu ülkelerin öne geçmesine yardımcı oldu. Sadece üretim merkezi olmayıp belli oranda sermaye birikimi de sağladılar.
Geçmişte Çin denince, halkına zar zor pirinç temin edebilen, sadece ucuz oyuncaklar ve ıvır zıvır üreten bir ülke akla gelirdi. Oysa bugünün dünyasında Çin’in katılmadığı herhangi bir ekonomik ya da siyasi kararın alınabilmesi çok zor. Hindistan da öyle. Bu iki ülkeden çıkan iştahlı yatırımcılar otomotivden tekstile kadar ne kadar dev firma varsa satın alıyor. İngiltere ve İsveç gibi sanayileşmenin lokomotifi olmuş ülkelerin otomotiv kuruluşları Çin ve Hindistan’ın eline geçti.
Türkiye, Brezilya, Rusya, Endonezya ve Meksika da dünya ekonomisinin önde gelen aktörleri arasına girdi. 2050 tahminleri özellikle Brezilya ve Türkiye’nin belli başlı oyunculardan biri olacağını Avrupa’nın kimi dev ülkelerini bile geride bırakacağını gösteriyor.
Dünyada bir başka grup ülke var ki onlar da küçük nüfuslu ve kıt kaynaklı olmalarına rağmen bilim, teknoloji ve araştırma geliştirme alanlarında liderlik etmeyi başardılar. İrlanda, Finlandiya, Singapur, Kore gibi ülkeler bugün özellikle bilişim ve elektronik alanında kendilerinden hiç beklenmeyen derecede yüksek bir performans gösteriyor.

Yatarak zengin olma dönemi bitti
Gelişme yolunda gerekli adımları atamayan bazı ülkeler ise bugün ağır bir ekonomik krizle boğuşuyor. Bunların başında Yunanistan geliyor. Yunanistan’ın bir dizi büyük sorunu var. Sermaye birikimi çok yetersiz. Ekonomi büyük oranda dış ticaret, turizm ve gemicilik gibi sınırlı üç sektörün üzerine inşa edilmiş durumda. Bununla birlikte Yunanistan’ın sanayi üretimi yok denecek kadar az. Uluslararası ölçekte öne çıkan markaları yok.
Çalışma hayatıyla ilgili şartlar yatırımcıları ürkütecek kadar ağır. Dünya yatırım çevrelerinde Yunanlılar çok çalışmayı sevmeyen, bol tatil yapıp, kısa sürelerle işleriyle ilgilenen insanlar olarak tanınıyor. Çalışanlar için cennet gibi görünen bu model maalesef yılların birikimiyle şişti ve patladı.
Prof. Arman Kırım’ın da söylediği gibi öğleden sonra Yunanistan’da herhangi bir işinizi halledebilmeniz, açık bir dükkan bulabilmeniz neredeyse imkansız. İnsanlar mümkün olduğunca işyerlerini erken kapatıp, bürolarından çabucak ayrılmak istiyor.

Turizmde ekmek aslanın ağzında
Dünyada rekabetin çok keskinleştiği bir ortamda böyle bir anlayışla başarı göstermek çok zor. Yunan Başbakanı Yorgo Papandreu, ülkesinin turizmdeki büyük potansiyelinin altını çizmek için geçen gün dünya kameralarına Türkiye’ye çok yakın bir noktadaki Yunan adasından seslendi. Arkadaki fonda güneşli bir hava, güzel evler, balıkçı tekneleri görünüyordu. Bunlar hoş imajlar ancak bundan sonra ne kadar karın doyuracağı kuşkulu.
Çünkü turizmde benzer temaları çok daha ucuza sunan rakipleri var. Hırvatistan, Kıbrıs, Mısır ve Türkiye aynı coğrafyada kimi zaman yarı fiyata benzer tatil seçenekleriyle Avrupalı turistlerin karşısına çıkınca Yunanistan’ın şansı iyice azalıyor. Yunanistan’ın bu aşamadan sonra yapabileceği tek şey acı reçeteyi harfiyen uygulamaya başlamak olmalı. Kemer sıkmanın ilk adımlarını atmaya başladılar ama Papandreu kamuoyunun tepkilerinden endişe ettiği için önlemleri kademe kademe uygulamak istiyor. Çünkü rahata alışmış Yunan halkının, hükümetin beklentilerini karşılayabilmesi imkansıza yakın. Bu durumda olası sokak gösterileri, grevler ve daha başka halk hareketleri Papandreu iktidarını çok zor durumda bırakabilir.
Yunanistan’daki kriz İspanya, İtalya ve Portekiz’e ulaşma işaretleri veriyor. Bu ülkelerin tamamı para birimi olarak euro kullanıyor. Kriz tırmanma ve yayılma eğilimini sürdürürse Avrupa’nın tek kurtarıcısı görünümündeki Almanya’nın da nefesi tükenebilir. Bu durumda Avrupa Birliği topyekun iflasın eşiğine gelebilir. Üstelik bu ihtimal şu anda çok yüksek görünüyor