17 yıl sonra bir ilk

Türkiye, yıllardır cari açıkla mücadele ediyor. Ekonominin yumuşak karnı ‘cari açık’, ülkenin döviz giderleri ile gelirleri arasındaki açık anlamına geliyor. Yani ‘döviz açığı’ demek. Döviz giderlerinde başı ithalat çekiyor. İthalatta ise altın, petrol, doğalgaz, cep telefonu ve otomobil gibi ürünler ilk sıralarda. Döviz gelirlerinde ise lokomotif ihracat ve turizm. İthalat, ihracattan daha hızlı arttığında açık büyüyor.

YILLIKTA POZİTİFE DÖNDÜ

Ancak son aylarda yükselen kurun da etkisiyle ithalat tarafında azalma yaşanırken, ihracat, turizm gelirlerinde ve doğrudan yatırımlarda artış oldu. Bir başka deyişle, döviz girdisi artarken, giderler azaldı. Bunun sonucu olarak cari denge 17 yıl sonra ilk kez fazla verdi. Merkez Bankası’nın dün açıkladığı veriye göre; haziranda 548 milyon dolarlık cari açık oluştu ama Ekim 2002’den beri ilk defa yıllık bazda 538 milyon dolar döviz fazlası oluştu.

2011’DE REKOR KIRMIŞTI

Cari açık 2011’de 74.4 milyar dolarla rekor kırmıştı. O tarihten sonra da açık 35-45 milyar dolar seviyesinde dalgalanmıştı. 2018 sonunda 27 milyar dolara kadar inmişti. Ekonomistler, petrol fiyatlarındaki geri çekilmenin ve buna paralel Türkiye’nin enerji faturasındaki gerilemenin cari açıktaki düşüşü desteklemeye devam edeceğine vurgu yapıyor. Cari dengedeki iyileşme Türkiye’ye yönelik riskleri de azaltıyor.

ENERJİ MALİYETİ DÜŞÜYOR

Ekonomist Haluk Bürümcekçi, “Petrol fiyatlarının son dönemdeki gerilemeyle 2018 ortalaması olan 72 doların altına inmesi cari açığı azaltıcı etki getirmeye başladı. Altın ticaretinde ise geçen yıl ilk altı ayda verilen 7.6 milyar dolar net açık bu yıl aynı dönemde 3.6 milyar dolara geriledi. Turizm gelirlerinin, turist sayısının artış eğilimini koruması ile toparlanma göstermeye devam edeceği bekleniyor. Bu doğrultuda, 2019 sonu cari denge tahminimiz 2 milyar dolar fazla olacağı yönünde” dedi.

'TÜRBÜLANSTAN ÇIKTIK'

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Merkez Bankası tarafından açıklanan Haziran 2019 dönemine ilişkin ödemeler dengesi verileri hakkında Twitter hesabından açıklama yaptı. Albayrak, açıklamasında şöyle dedi:

“Yaşanılan tarihi kur ataklarına rağmen dengelenme sürecini hedeflerimizin de ötesine taşıdık. Türbülanstan çıktık, ithalattaki köpüğü azaltırken, ihracatı artırarak 17 yıllık AK Parti iktidarlarında ilk kez yıllık cari fazla verdik. Katma değerli üretime ve ihracata dayalı ekonomi için dönüşümü sağlayarak, cari fazladaki bu başarıyı kalıcı hale getirmeyi amaçlıyoruz. Sağlıklı ve sürdürülebilir büyüme için gerekli tüm adımları atacak ve ekonomide arzu ettiğimiz seviyeye ulaşacağız.”

Dış ticaret açığı haziranda bir önceki yılın aynı ayına göre 1 milyar 823 milyon dolar azalarak 2 milyar 601 milyon dolara indi. Ocak- Haziran döneminde ihracat 89 milyar dolar, ithalat ise 97.1 milyar dolar oldu. İthalat ilk 6 ayda 22.3 milyar dolar geriledi.