Giriş
20 gramlık altın bilezik için 5 ton kaya işliyorlar
Balıkesir’in Sındırgı ilçesindeki bir altın madeninde yer altından çıkarılan 1 ton cevher kayasından ortalama 4 gram altın elde ediliyor
1997 yılından bu yana yapılan bilimsel çalışmalar sonucunda Türkiye’nin toplam altın potansiyelinin tahmini 6 bin 500 ton olduğu tahmin ediliyor.
Sosyal yapısı ve altına dayalı gelenekleri gereği Türkiye, dünyada kişi başına en fazla altın satın alan ülkeler arasında ilk sıralarda yer alıyor.
Son 23 yılın verilerine göre, Türkiye’nin yıllık altın talebi yaklaşık 150 ton civarında. Söz konusu altın talebinin yaklaşık yüzde 15’ini Türkiye kendi kaynaklarından üretirken, geri kalanı ithal ediliyor.
Halen aktif olan 14 altın madeni, yılda ortalama 21 ton altın üreterek, bu talebi karşılamaya çalışıyor. Bu işletmelerden birisi olan Sındırgı ilçesindeki Zenit Madencilik AŞ, 2017 yılında 40 milyon dolar yatırımla kurduğu tesiste günde ortalama 500 ton cevher işleyerek, 2 kilogram altın çıkarıyor.
Sondajlar yapılarak cevher tespit edilmesinin ardından delici makineler aracılığıyla yerleştirilen dinamitlerle patlatılan kayalar, kamyonlarla entegre tesise taşınarak, işleme ünitelerine giriyor. Burada işlenen 1 ton kayadan ortalama 4 gram altın elde ediliyor. Haftalık olarak döküm işlemleri ile külçe haline getirilen altınlar, ülke ekonomisine kazandırılıyor. Elde edilen altın ve gümüş karışımından oluşan ve ’dore’ olarak adlandırılan külçeler, önce altın rafinerisine gönderilerek yüzde 99 saflığa kavuşturulup, sonra da borsada işlem görerek milli ekonomiye giriyor.
Külçeleri alan altın takı üreticileri de bunları işleyip kuyumcular aracılığıyla tüketiyice ulaştırıyor. 20 gramlık burma bilezik, bir kadının koluna gelene kadar yaklaşık 5 ton kaya işleniyor, günler süren birçok aşamadan geçiyor.
Zenit Madencilik Halkla İlişkiler Müdürü Jeoloji Mühendisi Çoşkun Kuzum, kurdukları tesisin 10 yıl cevher ömrüne sahip olduğunu söyledi.
Bu alanda yaklaşık 1 milyon 400 bin ton cevher potansiyelinin tespit edildiğini belirten Kuzum, başka alternatif damar tespitlerinin de yapıldığını ve tesisin ömrünün uzatılması için çalışmalarının sürdüğünü dile getirdi.
Kuzum, buradaki alanda entegre bir tesis kurduklarına dikkati çekerek, "Cevher dolu kayalar, toprak altından çıkarıldıktan sonra kırım işlemi uygulanıyor. İlk olarak 10 santimetre küçüklüğe indiriliyor. Bir sonraki aşamada bir santimetreye kadar kalınlığa düşüyor. Buradan değirmenlere giderek, 100 mikron civarına kadar taş unu şeklinde öğütülüyor."
"Burası tamamen kapalı sistem. Bir kimya fabrikası gibi çalışıyor ve açıkta hiçbir şey göremezsiniz. Tankların içinde siyanürlü çözelti içinde hava verilerek, büyük pervanelerle karıştırılarak, altın ve gümüş metallerinin iyonize edilerek alınması söz konusu. Daha sonra bu altın, aynı tankların içinde aktif karbona yüklenir, filtrasyon yapılır ve döküm çamuru dediğimiz kek şeklinde parçalar elde edilir. Bu parçalar ergitme yoluyla döküme tabi tutularak, altın ve gümüş karışımı dore adı verilen bir külçe elde edilir.
Buradan rafinelere gider ve yüzde 99 saflığa kavuşturularak devlet kontrolünde damgalanarak borsaya girer." Kuzum, üretimin ardından kalan atıklara kontrollü bir şekilde müdahale edildiğini vurguladı. Atıkların kapalı bir boru sistemiyle atık havuzuna gönderildiğini aktaran Kuzum, "Buraya gönderilmeden önce serbest siyanürü doğada çözünmeyen kararlı bileşikler haline getiren ’İnco’ yöntemi denilen bakır sülfat ve hava ilavesiyle serbest siyanür riski ortadan kaldırılır ve havaya veya suya karışması tamamen engellenir." ifadelerini kullandı.