Ağrı sırasında ışıktan rahatsız oluyorsanız migren! (Hangi yiyecekler migreni tetikler?)

Şiddetli ve başın tek tarafını tutan ağrılarla kendini gösteren migren, nörolojik bir beyin hastalığıdır. Kadınlarda erkeklere oranla 3 kat daha fazla görülen migreni birtakım yiyecekler, kokular tetikleyebilir. Hatta ıslak saçla dışarı çıkıp başı ağrıyanların büyük çoğunluğu migren hastasıdır. Migren ile ilgili bilinmesi gerekenleri Nöroloji Uzmanı Prof.Dr. Mustafa Ertaş sıraladı Baş ağrısıyla karakterize bir beyin hastalığıdır. Sebebi tam olarak bilinmiyor. Migrenlilerin beyni, sinir sistemleri daha hassastır. Migren sık görülen bir hastalık, Türkiye’de her 5 kadından ve her 10 erkekten birinde migren var. Baş ağrıları içinde kişinin hayatını en çok engelleyen hastalık migrendir. Migren çoğunlukla şiddetli baş ağrısı yapar. Öyle ki şiddetli ya da orta şiddette baş ağrısı çekmemiş hastaların oranı sadece yüzde 1. Bunun anlamı şu: Migrenlilerin yüzde 99’u ya işini gücünü engelleyen bir ağrıyla karşılaşıyor ya da hiç iş yapamaz hale geliyor. Migrenli insanlar çok fazla fırsat kaçırabiliyor. Örneğin üniversite sınavı var ama o gün migren krizi geldi. Migren bu kişi için hayatında dönüşü olmayan bir fırsat kaybına yol açıyor. Ağrının en önemli özelliği ataklar halinde ortaya çıkması. Migren ağrısı hafif de şiddetli de olsa genellikle belirli bir süre devam eder. Haftalarca süren bir ağrıdan söz edemeyiz ama en az 4 saat en fazla 3 gün devam eder. Hasta uyuduğunda çoğunlukla ağrısı azalır. Çoğu kez ağrı tek taraflıdır ya da bir tarafta daha yoğun hissedilir. Ağrı sıklıkla göze vurur. Hasta ağrı sırasında sesten, ışıktan rahatsız olur; karanlık bir yere gitmek ister. Ağrı sırasında bulantı olabilir. Bazı hastalarda migren ağrısına kusma eşlik eder. Hatta bazen hasta kusunca ağrısının geçtiğini söyler. Migrende başın hareketi ağrıyı artırır. Öyle ki hasta başını oynatmak istemez. Kadın hastaların çoğunda baş ağrısı adet dönemiyle ilinti gösterir. Adetten 1-2 gün önce ortaya çıkabilir ya da atak adetle birlikte başlayabilir. Kişiden kişiye değişir. Eğer hasta, ‘Parfüm kokusu başımı ağrıtıyor’ diyorsa ya da rüzgârda ağrıları fazlalaşıyorsa bu büyük olasılıkla migrendir. Islak saçla dışarı çıkıp başı ağrıyanların büyük çoğunluğu migren hastasıdır ama maalesef sinizüt yanlış teşhisi alırlar. Migreni tetikleyen bir başka etken aydınlık ortamdır. Mesela çok güneşe çıkmak ya da floresanla aydınlatılmış çok parlak bir iş yeri ortamı migren ağrısını tetikleyebilir. Ayrıca mevsimsel değişiklikler de migrenin tetikleyicisidir. Migren her hastada aynı belirtilerle seyretmiyor. Mesela hastalar bize şunu çok sık söyler: “Annemin migreni var ama bendeki ağrı migren değil.”Neden böyle düşündüklerini sorunca şöyle cevap verirler: “Annemin migren krizi sırasında midesi bulanıyor, kusuyor, migreni uyumadan geçmiyor ve 3 gün sürüyor. Halbuki benim baş ağrım yarım gün sürüyor ve kusturmuyor.” Bu yanlış bir inanış. Çünkü migren çok farklı şekillerde seyredebilir. Belirtiler hastadan hastaya çok değişiklik gösterebilir. Ama ortak karakteristiği tekrarlayıcı olması. Ağrının belli koşullarda, belli uyaranlarla ortaya çıkması gerekir. Yoksa bize hayatında ilk defa migren tipi bir ağrıyla başvurmuş bir hastaya migren tanısı koymayız. Pekala onun altından bir sürü hastalık da çıkabilir. Migren tekrarlayıcı ataklar şeklinde giden bir hastalık. Yani ağrı geçtiğinde hastanın hiçbir şeyi kalmaz. Baş ağrısı bazen kıymetli bir hastalık habercisi, her zaman önemsenmeli. Çünkü beyindeki bir tümörün, damar balonlaşmasının veya migreninin işareti olabilir.Eğer uzun süreden beri ağrınız varsa, zaman zaman baş ağrısı ataklarınız oluyorsa bu bizi korkutmaz.Baş ağrısı krizi hafif olabilir ya da bazen kişiyi yatağa düşürebilir. Yarım saat de 3 gün de sürebilir. Ama kriz aralarında hastanın ağrısı yoksa bu durumun bir başka hastalığın belirtisi olma ihtimali düşük. Yakın zamanda başlamış, başladıktan sonra gittikçe şiddetlenen, her gün olan ağrılar bizi korkutur. Böyle bir ağrının altında beyinde ciddi bir hastalık olup olmadığı araştırılmalı. Baş ağrısı nedeniyle doktora başvuranların yüzde 80’inden fazlası migren hastası. Son 3 ay içinde en az 2 kez baş ağrınız olduysa, baş ağrısı sırasında ‘Acaba doktora gitsem mi?’ diye düşündüyseniz aşağıdaki testi yaparak migren olup olmadığınızı test edebilirsiniz. ✔ Ağrı sırasında bulantı veya midede rahatsızlık hissi yaşadınız mı?✔ Ağrı sırasında ışıktan rahatsız oldunuz mu?✔ Ağrı nedeniyle işten güçten kaldığınız oldu mu ya dagünlük işleriniz aksadı mı?Bu 3 sorunun en az 2’sine ‘Evet’ diyorsanız yüzde 90 ihtimalle migrenlisiniz.HAZIRLAYAN: ÖZGÜR GÖKMEN ÇELENKozgur.celenk@posta.com.tr