Giriş
Bir babanın çocuk gelişimindeki 8 önemli rolü!
Babalar günü gelirken, çocuk gelişiminde baba figürünün ne kadar önemli olduğuna değinmek gerekiyor. Her ne kadar "çocuk gelişimi’ denildiğinde aklımıza ilk olarak anneler gelse de babanın varlığının bu süreçte önemi çok büyük. Her kız çocuğunun ilk oyuncağının bebek olmasının yanı sıra kardeşler ile kuzenlerin bakım süreçlerine dahil edilmesi gibi etkenler nedeniyle çocuk bakımı ve gelişiminde anneler daha ön plana alınıyor. Ancak babaların çocuğun gelişiminde çok önemli rolleri var. Baba figürü çocuğun duygusal gelişimini desteklerken, akademik başarısından sağlıklı partner ilişkisine kadar her yönüyle çok önemli. İşte bir babanın çocuk gelişimindeki 8 önemli rolü!
‘Çocuk gelişimi’ denildiğinde aklımıza ilk olarak anneler geliyor. Bunun nedeni ise hamilelik, doğum ve emzirme gibi süreçlerin anneye ait olması. Ama aynı zamanda toplumsal cinsiyet rolleri de etkili oluyor kuşkusuz. Her kız çocuğunun ilk oyuncağının bebek olmasının yanı sıra kardeşler ile kuzenlerin bakım süreçlerine dahil edilmesi gibi etkenler nedeniyle çocuk bakımı ve gelişiminde anneler daha ön plana alınıyor.
Uzman Psikolog Sena Sivri, çocukların zihinsel ve ruhsal gelişiminde aslında anneler kadar babaların da önemli bir yere sahip olduğuna işaret ederek, “Baba ile çocuk arasında kurulan hatalı ilişki çocuğun hayatını olumsuz yönde etkileyebiliyor. Öyle ki cinsel kimliğini geliştirmesi, dünya üzerinde kendini güvenli ve değerli hissetmesi, otorite ve sınırları kabulü, akademik başarısı, sosyal ilişkileri ile kendilik algısı üzerinde problemlere ve gelişimsel aksamalara yol açabiliyor. Sağlıklı kurulan baba - çocuk ilişkisi ise tüm gelişimsel, sosyal ve akademik alanlarda çocuğun kendilik algısının güçlenmesini ve sağlıklı gelişimini destekliyor” diyor.
Üstelik son yıllarda annelerin çalışma hayatına daha fazla katılmaları, aile yapılarında oluşan değişim ile boşanmaların artması gibi etkenler nedeniyle babalık rolü çok daha önemli bir noktaya ulaştı. Psikolog Sena Sivri, babanın rolünün annenin hamileliğiyle beraber oluştuğunu belirterek, “Bu rolün ve kurulan ilişkinin doğum sonrası sağlıklı bir şekilde devam etmesinde annenin babayı bu sürece dahil etmesi, ona alan tanıması ve ilişkiyi desteklemesi büyük önem taşıyor” diyor. Acıbadem Fulya Hastanesi’nden Uzman Psikolog Sena Sivri, sağlıklı baba-çocuk ilişkisinin çocukların gelişimi üzerinde sağladığı 8 önemli faydayı anlattı.
1. BABA FİGÜRÜ ÇOCUĞUN DUYGUSAL GELİŞİMİNİ DESTEKLİYOR
Babasının sevgisini gösterdiği, bunu sözel ile davranışsal yollarla ifade ettiği, sorunlarında onu dinlediği ve desteklediği çocukların duygusal gelişimleri daha sağlıklı oluyor. Öyle ki çocuklar kendilerini güvende ve değerli hissediyorlar. Bu duygular da hayat boyu kuracakları ilişkilerin temeli için belirleyici bir rol üstleniyor.
2. BABALAR ZORLUKLARLA BAŞA ÇIKMAYI KOLAYLAŞTIRIYOR
Sağlıklı baba-çocuk ilişkisi çocukların gelişim evrelerinde yaşadıkları zorluklarla kolay başa çıkmalarını sağlıyor. Babanın destekleyici yaklaşımı 6-12 yaşları arasındaki çocukluk döneminde onları cesaretlendirirken, ergenlik çağında duygularını rahat ifade etmelerini, problem çözme becerilerini geliştirmelerini ve negatif duygularıyla başa çıkmalarını kolaylaştırıyor.
3. AKADEMİK BAŞARIYI ARTIRIYOR
Uzman Psikolog Sena Sivri, babayla kurulan sağlıklı ilişkinin çocukların akademik başarısını da desteklediğini belirterek, “Babayla sağlıklı ilişki kurulması ve desteklenildiğini bilmek onların özgüven ile motivasyonlarını güçlendiriyor. Aynı zamanda çocukların sağlıklı bir rol model edinmelerini ve hedef koymalarını sağlıyor. Bunların yanı sıra daha fazla çalışmalarına ve motive olmalarında etkili oluyor. Tüm bunlar da çocukların akademik başarılarını artırıyor.
4. SOSYALLİĞE DAİR GELİŞİMİNİ DESTEKLİYOR
Baba çocuk gelişiminde toplumsal normlar ve kurallar sosyalliği öğretmede etkili oluyor. Uzman Psikolog Sena Sivri, bu nedenle baba ile kurulan sağlıklı ilişki çocukların sosyal ortamlarda kendilerini daha güvenli hissetmelerini sağladığına işaret ederek, “Ayrıca çocuğun daha girişken olmasına ve sağlıklı yeni ilişkiler kurmasına destek oluyor” diyor.
5. CİNSEL KİMLİK VE ROLLERİNİ ÖĞRETİYOR
Sağlıklı baba çocuk ilişkisi, çocuğun kendi kimliğini keşfetmesi için de çok önemli. Babayla kurulan ilişkide çocuğun yaşayacağı problemlerin bu süreci zorlaştırdığına işaret eden Uzman Psikolog Sena Sivri, “Problem yaşayan çocuklar, özellikle erkek çocuklar kimlik bunalımı yaşayabiliyor, bu sürecin gelişmesinde gecikmeler gözlenebiliyor” diyor.
6. PARTNER İLİŞKİLERİNDE KİLİT ROL ÜSTLENİYOR
Çocuklar ilişkilere dair algılarını anne-babalarının ilişkisini gözlemleyerek öğreniyorlar. Rol model olarak seçtikleri ebeveynin davranışlarını modelleyip buna göre kendi tutumlarını belirliyorlar. Babanın anneye ilgili sevgi dolu ve destekleyici yaklaşımını gözlemleyen çocuklar, ileride kendi partnerlerine de benzer şekilde yaklaşıyorlar. Aksi yönde gözlemleyen çocuklar ise ilişkilerinde problemli, uzak ve kaçıngan tutumlar sergileyebiliyorlar.
7. KENDİ BABALIK ALGILARINA DAİR BELİRLEYİCİ OLUYOR
Karşı cinsle olan ilişki rollerinde olduğu gibi erkek çocuklar için babalık rolünü belirlemede de babayla kurulan ilişki önem taşıyor. Sağlıklı baba çocuk ilişkisi ilerleyen yıllarda baba olmayı isteme, sağlıklı babalık algısı ve davranışları geliştirme açısından erkek çocuklarda belirleyici oluyor.
8. OTORİTE VE SINIR KAVRAMLARI GELİŞİYOR
Baba çocuğunu yüreklendiren ve cesaretlendiren olduğu gibi aynı zamanda sınır ve kural koyucudur da. Bu nedenle babayla kurulan sağlıklı ilişki çocuğun hem kendi sınırlarını korumasında ve başkalarının sınırlarına duyacağı saygıda hem de otorite figürlerine dair bakışında büyük önem taşıyor.