Giriş
Çocuklara masal okurken nelere dikkat edilmesi gerekenler
Bebeklere ve çocuklara masal kitapları okumak ebeveynlerle çocuklar arasındaki bağları güçlendirmenin yanı sıra onları uykuya hazırlamak için de önemli. Ayrıca konuşma ve dil yeteneklerinin gelişmesinde de etkili. Konuşma ve dil terapisti Janet Cooper'a, masal okurken nelere dikkat etmek gerektiğini sorduk.
Ne zaman okumaya başlamak lazım?
Yeni doğan bir bebeğe kitap okumak garip gelebilir fakat Janet Cooper, "başlamak için erken" diye bir şeyin olmadığını, hatta masal okumak için bebeğin doğmasını beklemeye bile gerek olmadığını söylüyor:
"İlla çocuk kitabı okumanıza da gerek yok. Önemli olan, sesinizin ritmini tanımaya başlamaları.
"Masal okumaya başlamak için çok erken, okumayı bırakmak için de çok geç diyebileceğimiz bir zaman yoktur."
Zamanlama her şeydir
Çocuğunuz birkaç günlük veya artık uyumamak için koşarak sizden kaçacak yaşa gelmiş de olsa, masal okumak için doğru zamanı ve yeri bulmak önemli.
Cooper "Doğru anı seçin. Çok yorgun, ilgisiz veya aktif olmak isteyen bir çocuğu o an zorlamayın" diyor ve ekliyor:
"Genellikle dinlenme ihtiyacı duydukları zamanlar iyidir. Bu yüzden yatmadan önce kitap okumak zamanlama açısından mükemmeldir. Fakat gün içinde de birlikte zaman geçirmek ve dinlenmek istedikleri zamanlarda bunu yapabilirsiniz."
Kitap okurken dikkat dağıtacak şeylerden kurtulmak da önemli. Örneğin televizyon veya dikkat dağıtıcı bir müzik açıksa, çocuğunuzun ilgisini çekmekte zorlanabilirsiniz.
Çocukların masalları dinlerken rahat hissetmesi de önemli.
Kitaplarınızda çocuklar için resimler bulunması da olası. Bu yüzden okurken onların da resimleri görebileceği bir pozisyonda oturmaya dikkat edin.
Masal okumayı yalnıza uyku öncesiyle sınırlandırmayın
Çocuğunuz 10 akşam üst üste aynı masal kitabını okumanızı istemesi sizin için sıkıcı olabilir fakat tekrarlar onların gelişiminde etkili.
"Söz dağarcıklarını geliştirip cümle yapılarını anlamaya başlıyorlar" diyen Janet Cooper, çocukların tekrarı neden sevdiğini şöyle anlatıyor:
"Hikayenin nasıl devam edeceğini tahmin etmeye başlamak onlara keyif veriyor. Çocuklar ebeveynleriyle eğlenmeye bayılır, o yüzden hikayeyi artık iyice öğrenmeye başladıkları zaman bazı kelimeleri değiştirerek fark edip etmediklerine bakabilirsiniz.
"Bu dinleme yeteneklerini geliştirmek için faydalıdır."
Cooper, bir hikayeyi kaç kere anlattığınızın hikayenin kendisinden daha önemli olduğunu söylüyor.
Dahası, bu hikayeleri her zaman kitaplardan okumaya gerek de yok.
Bildiğiniz masalları çocuklara ezberinizden de okuyabilirsiniz.
Önemli olan, çocukların sizinle güzel zaman geçirmesi.
Eğlenceli kılın
Masal okurken çocukların eğlenmesini sağlamak için neler yapabilirsiniz?
Gülünç tonlamalar her zaman şart olmasa da hikaye anlatımınıza ritim katmak için işlevsel olabilir.
Janet Cooper "Herkes öyle sesler çıkarma konusunda raht hissetmeyebilir. Ama ses tonunuzu ne kadar kalınlaştırıp inceltirseniz o kadar iyi olur" diyor ve ekliyor:
"Masaldaki karakterlerle bazı ses tonlarını eşleştirebilirsiniz. Örneğin dev bir karakterin sözlerini yüksek sesle okurken bir sincabın sözlerini sesinizi incelterek okuyabilirsiniz.
"Hikayeyi monoton bir şekilde anlatırsanız çocuğun ilgisi kaybolabilir. Çok büyük bir performans ortaya koymanıza gerek yok, ses tonunuzu birazcık değiştirmek bile etkili olur.
"Hikayenin bir bölümünü fısıldayarak anlatmanız da fark yaratır çünkü çocuklar sesinizi alçalttığınızda sizi daha dikkatli dinleyebilirler."
Çocukların dikkatini daha çok çekmek, yeni kelimeleri öğrenmelerini de kolaylaştırabilir.