Giriş
Bu alışkanlıklara dikkat! Spermde DNA hasarına neden oluyor
Spermlerde DNA hasarı bulunması erkek kısırlığının temel sebeplerinden birisidir. Embriyo oluşumunu engelleyen başlıca faktörlerden biri olan DNA hasarı, spermlerin taşıdığı DNA zincirinde yapısal bir bozukluk olması anlamına gelir. Spermde DNA hasarı onarılabilir./Posta Özel
Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Bülent Erol; “DNA hasarları bazı rahatsızlıklardan kaynaklanabildiği gibi sigara-alkol kullanımı, yüksek doz kafein tüketimi, doktor önerisi dışında ilaç içilmesi ve bilgisayar-cep telefonu gibi cihazların uzun süre kullanımı da sperm hasarına yol açan faktörler arasındadır. Sperm DNA hasarının tedavisi genellikle DNA bozukluğuna yol açan faktörün ortadan kaldırılması ve erkeğe çeşitli takviyeler verilmesiyle uygulanır. Bu süreçte erkeğin doğal ve dengeli bir beslenme programı uygulaması da tedavinin başarılı şekilde ilerlemesine yardımcı olur” şeklinde konuştu.
HAMİLELİĞİN OLUŞUMU İÇİN YUMURTA VE SPERMDE SAĞLIKLI DNA ZİNCİRİ OLMASI GEREKİR
Hamilelik, erkekten gelen spermlerin kadında bulunan olgunlaşmış yumurtalardan birini döllemesiyle gerçekleşir. Yumurtanın döllenmesi ve hamileliğin gerçekleşmesi için hem spermde hem de yumurtada sağlıklı bir DNA zinciri bulunması gerekir.
Sperm DNA hasarı, çeşitli faktörlerden oluşabilen bir sağlık sorunudur diyen Prof. Dr. Bülent Erol; “DNA hasarları çeşitli kötü alışkanlıklardan ve rahatsızlıklardan da kaynaklanabilir. Sperm DNA hasarına yol açan hastalıkların başında testisin toplardamarlarının genişlemesi ve testiste toksik maddelerin birikimine neden olan Varikosel hastalığıdır. Sperm hasarına yol açan diğer önemli faktörlerin başında sigara, alkol ve madde kullanımı yer alır. Sağlığa zararlı bağımlılıklar spermlere ciddi oranda zarar verir. Yüksek doz kafein tüketimi de spermlerde hasara yol açabilir.
Çeşitli ilaçların doktor gözetimi olmaksızın kullanılması da spermlerdeki DNA zincirinde bozulmalara sebep olabilir. Spermlerde hasara yol açan faktörlerden biri de radyasyondur. Cep telefonu, bilgisayar, kablosuz internet modemi gibi cihazlara ve bunlardaki elektromanyetik radyasyona çok fazla maruz kalınması DNA yapısında sorunlar oluşmasına neden olabilir. Zehirli kimyasal maddelere uzun süre maruz kalmak da DNA hasarıyla sonuçlanan sağlık sorunları doğurabilir” diye ifade etti.
DOĞAL VE DENGELİ BESLENMEK TEDAVİNİN BAŞARISINA KATKI SAĞLAR
Spermlerde bulunan DNA hasarları yalnızca hasar tespit testleriyle ortaya çıkar. Sperm morfolojisinin kontrolü için yapılan testler spermlerin yoğunluğunu, hareketliliğini ve sayısını kontrol eder. DNA hasarları ise morfolojisinde ve hareketliliğinde herhangi bir eksiklik bulunmayan spermlerde bile oluşabilir. Bu nedenle sperm motilitesini ve şeklini analiz eden testlerin olumlu şekilde sonuçlanması spermlerde DNA bozukluğu bulunmadığı anlamına gelmez. Bu yüzden kısırlık şüphesi bulunan ve tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı olan erkeklerde DNA hasar testi yaptırmaları ve spermlerinde DNA bozukluğu bulunuyorsa derhal tedaviye başlaması tavsiye edilir diye konuşan Prof.Dr. Bülent Erol; “Sperm DNA hasarına yönelik tedavi ağırlıklı olarak DNA bozukluğuna yol açan faktörün ortadan kaldırılması ve erkeğe çeşitli takviyeler verilmesiyle uygulanır. Bu süreçte erkeğin doğal ve dengeli bir beslenme programı uygulaması da tedavinin başarılı şekilde ilerlemesine yardımcı olur. Bu noktada tüketilecek gıdaların yalnızca destek olduğunu ve DNA hasarını gideren asıl faktörün tedavi yöntemi olduğunu unutmamak gerekir. Tedaviye ek olarak tüketilebilecek yiyecekleri organik et, tavuk, balık, yeşil yapraklı sebzeler, portakal, greyfurt, çilek gibi C vitamini içeren meyveler, kırmızı biber, brokoli, brüksel lahanası, yumurta, kuruyemiş, kuru fasulye, karnabahar ve pancar olarak sıralayabiliriz” dedi.
PROBLEMİN KAYNAĞINA GÖRE TEDAVİ ŞEKLİ BELİRLENİR
Sperm DNA hasarı tedavisinde ilk olarak problemin kaynağı tespit edilir. Eğer DNA hasarı sigara, alkol, kimyasal madde gibi belirgin bir sebepten kaynaklanıyorsa soruna yol açan maddenin tüketimi bırakılır ve bu sayede doğal yollarla hasarsız sperm üretimi desteklenir diyen Prof. Dr. Bülent Erol; “Sperm DNA hasarında tercih edilen en etkili tedavi yöntemlerinden biri varikosel ameliyatıdır. Varikosel varlığında uygulanan ve en etkin ameliyat yöntemi olan mikroskopik varikosel ameliyatı sperm kalitesini yükseltir ve DNA hasarlarını büyük oranda giderir.
Eğer testislerde herhangi bir problem tespit edilemiyorsa antioksidan tedavisi ile DNA hasarı giderilebilir. Spermlerdeki DNA’ların yapısal bozukluğa uğramasının temel sebepleri arasında enfeksiyonlar da bulunur. Enfeksiyonların yol açtığı sperm DNA hasarlarının giderilmesi için antibiyotik tedavisi tercih edilir” şeklinde konuştu.