Giriş
Gebelik hakkında 12 yanlış efsane ve bilimsel gerçekler
"Hamile kadın spor yapamaz, midesi bulanmayanın erkek çocuğu olur, gebelikte cinsel ilişki bebeğe zarar verir, hurma düşüğe yol açar, gebelikte vajinal muayene olmaz!" Bunlardan en az birini çevrenizden duymuşsunuzdur. İletişim çağında hangi bilginin doğru hangi bilginin yanlış olduğu konusu önemli bir sorun. Pek çok anne adayı da bazen bu bilgi kirliliği içinde stres yaşayabiliyor. Gebelik sürecinde; gerek hormonların, gerekse anne olmanın verdiği sorumluluk ile anne adaylarının kafaları yanlış bilgilerle karışıyor. Bu bilgilerin kimisi masum gibi görünse de, temelde gebenin konforunu bozuyor ve strese yol açıyor. Bazıları ise gebenin hamileliğini daha sağlıklı geçirmesini engelliyor. Peki en yaygın hamilelik mitleri neler? Sağlıklı olan anne adayları için gebelik boyunca sağlık açısından risk teşkil etmeyen hangi davranışlar bu mitler nedeniyle engelleniyor?
Gelişen teknoloji ve iletişim çağı ile birlikte her bilgiye ulaşmak çok kolaylaşmışken beraberinde getirdiği sorun hangi bilginin doğru hangi bilginin yanlış olduğu konusu. Pek çok anne adayı da bazen bu bilgi kirliliği içinde stres yaşayabiliyor. Gebelik sürecinde; gerek hormonların, gerekse anne olmanın verdiği sorumluluk ile anne adaylarının kafaları duyulan yanlış bilgilerle karışıyor. Bu bilgiler her ne kadar masum gibi görünse de, hem gebenin konforunu bozuyor hem de strese yol açıyor.
Anne adayları hamilelik haberini aldığı zaman hem heyecanlı hem mutlu bir döneme giriyor. Ortalama 40 haftalık yolculuğun başlamasıyla birlikte hemen hemen pek çok gebe gerek internetten gerek çevresinden hamilelik sürecine ilişkin bilgiler alıyor. Ancak uzmanından alınmayan kulaktan dolma bilgiler zaman zaman yanlış da olabiliyor ve hamilelik ile doğum sürecini olumsuz etkileyebiliyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Şakir Volkan Erdoğan, gebelikte doğru bilinen yanlışlar, gebelik ile ilgili en yaygın efsaneleri ve doğrularını şu şekilde sıraladı:
GEBELİK İLE İLGİLİ YAYGIN EFSANELER VE BİLİMSEL DOĞRULAR
1. "HER GEBE HAMİLELİK BOYUNCA EN ÇOK 7-9 KİLO ALMALIDIR"
Genellikle gebe bir kadın hamilelik dönemini 8-12 kilo alır diye ortalama bir rakam vardır. Ancak gebelik döneminde alınan kilolar gebelik öncesi kadının kilosuna uygun olmalıdır; örneğin kilolu bir anne adayı ile zayıf bir anne adayının alması gereken kilo aynı olmamalıdır. Kilo alımı her kadına göre farklılık gösterebilir. Hamilelikte doktor kontrolünde kilo dengesinin doğru ayarlanması önemlidir.
2. "MİDESİ BULANMAYANIN ERKEK ÇOCUĞU OLUR"
Bilimsel olarak kız bebeklerin anne adayında daha fazla bulantı yaptığı yönünde bazı çalışmalar bulunmaktadır ancak bulantı olmayan her anne adayının çocuğu erkek doğmamaktadır.
3. "GEBE SAÇ KESTİRİRSE BEBEĞİN ÖMRÜ KISA OLUR"
Hamile kadınların saç kestirmesinde bir sakınca yoktur. Saç boyama konusunda ise dikkat edilmesi gereken tek konu boyadaki kimyasal maddelerdir. Bu nedenle saç boyası 12 haftaya kadar yapılmamalıdır.
GEBELİKTE EGZERSİZ İLE İLGİLİ YANLIŞ İNANIŞLAR
4. "BİR GEBE KOLLARINI HAVAYA KALDIRIRSA BEBEĞİN KORDONU BOYNUNA DOLANIR"
Bu da yanlış bir bilgidir. Hamilelerin yaptığı hareketle kordon dolanması gibi bir durum söz konusu değildir. Bilimsel araştırmalara göre uzun kordonu olan bebeklerde kordon dolanması görülmektedir ve bu durum gebenin hareketine bağlı değildir.
5. "HAMİLE KADIN SPOR YAPAMAZ!"
Gebenin çevresindeki kişiler tarafından en sık dile getirilen konulardan biri de anne adayının eğilmemesi, bir yere uzanmaması, koşmaması, dans etmemesi gerektiğidir. Rutin ve iyi giden bir gebelikte hareket kısıtlaması önerilmemektedir.
Genetik olarak sağlıklı ve takiplerinde bir patoloji görülmeyen bir bebek için hareket etmenin sorun oluşturmayacağı bilinmektedir. Riskli gebeliği olan kadınlara da her hareket önerilmez. Genel anlamda dikkat edilmesi gereken gebeliğin ileri haftalarında, özellikle doğuma yakın ağır sporların yapılmasından kaçınılması gerektiğidir.
GEBELİKTE BESLENME HAKKINDA YANLIŞ İNANIŞLAR
6. "HURMA YEMEK DÜŞÜĞE NEDEN OLUR"
Gebelikte hurmanın doğumu başlattığına dair birçok çalışma mevcuttur. Yapılan çalışmalar genelde doğuma yakın dönemde düzenli hurma yenmesi ile ilişkilidir. Araştırmalara göre hurma doğumu başlatmakta etkili bir besindir. Yiyeceklerle ilgili olarak gebeliğe ilişkin söylenebilecek tek şey hiçbir besinin abartılı tüketilmemesi gerektiğidir.
7. "HAMİLE KADIN AŞERDİĞİ BESİNİ YİYEMEZSE, BEBEKTE O BESİNİN İZİ ÇIKAR"
Gebelik boyunca her istenen şey tüketilmez. Örneğin sakatat, ağır metal ihtiva eden deniz canlıları, çiğ süt, çiğ et, çiğ balık ürünleri, sushi gibi besinler tüketilmemelidir. Bu tür gıdaların tüketilmemesi bebekte bir iz oluşturmaz ancak ciddi nöronal ve fiziksel hasarlara neden olabilmektedir.
8. "GEBELİKTE MİDE EKŞİMESİ BEBEĞİN SAÇLARIYLA İLGİLİDİR"
Gebelik sürecinde anne adayında bir takım fizyolojik değişiklikler meydana gelmektedir. Bunlardan bir tanesi de mide içeriğinin özellikle ilerleyen gebelik haftaları ile yemek borusuna geri kaçması durumudur. Reflü adı verilen bu durumda yemek borusunun mideye girdiği yerde yanma ve ekşime hissi olur; bebeğin saçları ile ilgisi yoktur.
GEBELİKTE VAJİNAL MUAYENE VE CİNSELLİK HAKKINDA YANLIŞ İNANIŞLAR
9. "GEBELİKTE VAJİNAL MUAYENE DÜŞÜĞE NEDEN OLUR YA DA DOĞRUMU BAŞLATIR"
Bu bilgi anne adaylarının çok fazla dile getirdiği, jinekoloji uzmanlarının çok sık karşılaştığı bir konudur. Hatta pek çok anne adayı, anne ve bebek hayatının riskli olduğu durumlarda bile vajinal muayene konusunda direnç göstermektedir. Bu bilgi kesinlikle doğru değildir. Vajinal muayene bebeğe ya da anneye zarar vermemektedir, doğumu başlatmamaktadır.
10. "GEBELİKTE CİNSEL İLİŞKİ BEBEĞE ZARAR VERİR"
Cinsel ilişki bebeğe zarar vermez. Fakat vücudumuzun ürettiği prostoglandin maddesi rahim ağzının açılmasına ve kasılmalara neden olan bir maddedir ve bu madde erkek menisinde de bulunmaktadır. Bununla birlikte yapılan çalışmalarda cinsel ilişki ile doğum olayının başladığına dair bir kanıt bulunamamıştır. Bu veriler ışığında güncel bilgimiz cinsel ilişkinin hamileliğe zarar vermeyeceği yönündedir. Ancak gebelikte cinsel ilişki dönemleri konusunda mutlaka doktora danışılmalıdır.
11. "DOĞUM İÇİN ACI EŞİĞİ YÜKSEK OLMAYAN DOĞUM YAPAMAZ"
Doğum, acı eşiği ile ilgili değil, kadın olmak, anne olmayı istemek ve neslin devamını sağlamak ile ilgilidir. Acı eşiği yüksek insanlar tabi ki de acıyı daha az hissedeceklerdir ama bunun doğurabilmek ile ilgisi yoktur.
12. "8 AYDAN KÜÇÜK DOĞAN BEBEK YAŞAMAZ"
Gelişen tıp ve teknoloji ile günümüzde 22-24 hafta üzerindeki; 500 gr ve üzeri bebekler yaşayabilmektedir. Tabi ki bebek anne karnında ne kadar kalırsa ileride sağlıklı yaşama oranı o kadar artar. Erken haftada doğum, bebeğin kuvözde kalacağı süreyi ve bakım ihtiyacını artırmaktadır.
