Giriş
Maymun çiçeği virüsü anne karnındaki bebeğe bulaşır mı?
Uzmanlar, maymun çiçeği virüs hastalığının tanısına yönelik olarak yeni başlayan deri lezyonları ile ateş, kırgınlık ve vücudunun çeşitli yerlerinde lenf düğümlerinde büyüme olabileceğine dikkat çekerek, özellikle gebeleri dikkat etmeleri konusunda uyardı. Ayrıca virüsün anne karnındaki bebeğe de ulaşabilme riski olduğu vurgulandı ve bu hastalardaki yaralara dokunulmaması, tükürük ve kan örneklerine temas etmemeleri ve hastaya ait çarşaf, havlu gibi malzemelere kesinlikle dokunmamaları gerektiğini belirtildi!
Maymun çiçeği vakalarının Türkiye'de görülmesinin ardından akıllara "Maymun çiçeği virüsü anne karnındaki bebeğe ulaşabilir mi?" sorusu geldi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Türkiye’de ilk maymun çiçeği vakasının tespit edildiğine dair açıklaması sonrası gözler, virüs ile ilgili bilinmeyenlere döndü. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanları Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu ve Prof. Dr. Levent Doğancı önemli uyarılarda bulundular.
Prof. Dr. Şerefhanoğlu, maymun çiçeği virüs hastalığının tanısına yönelik olarak yeni başlayan deri lezyonları ile ateş, kırgınlık ve vücudunun çeşitli yerlerinde lenf düğümlerinde büyüme olabileceğine dikkat çekerek, özellikle gebeleri dikkat etmeleri konusunda uyardı. Prof. Dr. Şerefhanoğlu, virüsün anne karnındaki bebeğe de ulaşabilme riski olduğunu vurgulayarak, bu hastalardaki yaralara dokunulmaması, tükürük ve kan örneklerine temas etmemeleri ve hastaya ait çarşaf, havlu gibi malzemelere kesinlikle dokunmamaları gerektiğini belirtti. Derideki yaraların öncelikle ciltte düz bir lezyon olarak başladığını belirten Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu, sonrasında bunun kabarması, ardından içi su dolu keseciklerin iltihaplanmasıyla pik yaptığını ve son olarak kabuklanma ile iyileştiğini anlattı.
Hastalığın Afrika ülkelerinde endemik olarak sürekli bulunduğunu hatırlatan Prof. Dr. Şerefhanoğlu, “Şu an dünyada 50’den fazla ülkeye yayılmış durumda. Özellikle Avrupa ülkelerinde vakalar giderek artıyor. İlk vakanın nasıl olduğu konusu bilinmemekle birlikte, ülkeler arası seyahatlerdeki artışının etkili olduğu düşünülebilir. Şu an seyahat öyküsü bulunmamış kişilerde de hastalık görülüyor ve kişiden kişiye bulaş söz konusu” değerlendirmelerini yaptı.
Şu an COVID-19 pandemisinin de henüz sonlanmadığını vurgulayan Prof. Dr. Şerefhanoğlu, vaka sayılarının yaz mevsimiyle düşüşe geçmesi ile birlikte son haftalarda tekrar artmaya başladığını, buna son Omicron varyantlarının bulaşıcılığının yüksek olmasının neden olmuş olabileceğini hatırlattı. Sonbahar da özellikle okulların açılması sonrasında durumun belirsizliğini koruduğuna işaret ederek, şimdiden kesin bir şey söylemek mümkün olmamakla birlikte, maske kullanımının tekrar gündeme gelebileceğini dile getirdi.
ÖLÜM ORANI YÜZDE 3
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Levent Doğancı ise Maymun Çiçeği virüsünün kalabalık, düşük hijyen ve çok eşliliğin yaygın olduğu bölgelerde sürekli olarak hem insanlarda hem de maymunlar dahil birkaç hayvan türünde görülebildiğini belirtti.
Hastalığın çoğu zaman kendiliğinden iyileştiğini, ancak bakımsız veya başka bir hastalığı olan insanlarda ölüme yol açabildiğine de dikkat çekti. Ölüm oranları hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Levent Doğancı, son salgının, 2017’de Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde görüldüğünü ve tanı konulan 200 hasta insanın %3’ün hayatını kaybettiğini dile getirdi. Son 50 yılda Batı Ülkelerinde hastalığın sessiz sedasız seyrederken, virüsün kaçak ekzotik hayvanlar ve göç yoluyla gelerek hastalığı yaydığı ve bunun bir “pandemi “olabileceği korkusuna neden olduğunu ifade etti.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ HAKKINDA NE DİYORLAR?
COVID-19 pandemisinin hız kaybetmeye başlamasıyla, toplumun rahat bir nefes almaya başladığı bir dönemde ortaya çıkan “maymun çiçeği salgını”, yeni bir pandemi mi başlıyor korkularını da beraberinde getirdi. Dünyada Mayıs ayında görülmeye başlayan maymun çiçeği hastalığının, geçen hafta Türkiye’de de ilk vakası tespit edildi. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın sosyal medya hesabından duyurduğu haber, hastalık Türkiye’de yayılacak mı endişelerini de yeniden canlandırdı.
"MAYMUN ÇİÇEĞİNİN COVID-19 YAYGINLIĞINA ULAŞMASI ZOR"
Maymun çiçeği virüsünün, COVID-19’a neden olan SARS-CoV-2’nin aksine, bir DNA virüsü olduğunu vurgulayan Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, “DNA virüslerinin mutasyona uğrama olasılığı RNA virüslerine kıyasla daha düşüktür” dedi. Yine de bu durumun, virüsün hiç mutasyon geçiremeyeceği anlamına gelmediğini söyleyen Prof. Dr. Şanlıdağ, “Son zamanlardaki mevcut vakalarda görülen tipik olmayan bulaşma eğilimleri, virüsün farklı özellikler kazanmış olma ihtimalini ortaya çıkarıyor. Bu durum, virüsün genetik materyalindeki değişimlerin tespit edilmesine yönelik araştırılmalarla belirlenecek. Yakın zamanda araştırma sonuçlarının bilim dünyasıyla paylaşılacağını bekliyorum” ifadelerini kullandı.
NASIL BELİRTİ GÖSTERİYOR?
Virüsün, kuluçka döneminde bulaşıcı olmadığını da söyleyen Prof. Dr. Şanlıdağ, “Virüsün bulaşması için semptomların başlamış olması gerekiyor. Bu nedenle, gözle görülür semptomları olan virüsten kaçınmak daha kolay” diyor. Maymun çiçeğinin döküntü veya lezyonların dışında şişmiş lenf nodülleri, kas ve sırt ağrıları, halsizlik, ateş ve yoğun baş ağrısı gibi semptomları da bulunuyor.