Aspir yağı, ayçiçeğine rakip olabilir

Anadolu’da "diken" adıyla bilinen aspir bitkisi Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde ıslah edilen ve "Balcı" adı verilen çeşidiyle, Türkiye’nin yağ ihtiyacında en çok tercih edilen ayçiçeğinin verimine yaklaştı.

Enstitü Müdür Vekili Yakup Karaman, enstitüde aspir ile ilgili çalışmaların 1930’lu yıllara dayandığını söyledi.

O dönemlerde aspirin yerel yağhanelerde çıkarılan yağının gıdada kullanıldığını belirten Karaman, 2000’li yıllarda yapılan araştırmalarla bu bitkinin biodizel üretimi konusunda gündeme geldiğini vurguladı.

Karaman, Türkiye’de ciddi oranda yağ açığı olduğunu ifade ederek, şöyle konuştu:

"Aspirin yağ kalitesi üzerine, çeşitli kuruluşlarla araştırma yaptık. Araştırmalarımızda, aspir yağının gıdada kullandığımız yağlardan hiçbir farkının olmadığı sonucuna ulaştık. Ayrıca, ayçiçeği ve diğer yağ için kullanılan bitkiler sulak alanlarda yetişiyor. Ancak aspir bitkisi kuru alanlarda da yetişebiliyor. Dolayısıyla bu bitkinin yağ sektörüne girmesi için elimizden gelen gayreti gösteriyoruz. Yağ sanayisindeki açığı bu şekilde kapatabiliriz."

-"Ayçiçeği ile aynı oranda yağ veriyor"-

Enstitü tarafından daha önce yağ oranı yüzde 28 ve yüzde 32 olan 2 çeşit ıslah ettiklerini anlatan Karaman, şöyle devam etti:

"Yeni geliştirdiğimiz ve ’Balcı’ adı verilen çeşidin yağ oranı yüzde 40’a ulaştı. Şu an ayçiçeğinin yağ oranı yüzde 45, biz aspirde yüzde 40’a ulaştık. Yani aspir neredeyse ayçiçeği ile aynı oranda yağ veriyor. Ayrıca, aspir çiftçilere fazla ekipman gerektirmiyor. Normal biçerdöverle hasadı yapılabiliyor. Bunun yanında devletimizinde aspir ekimine ciddi desteği var. O yüzden çiftçilerimizin bu fırsatı değerlendireceğini düşünüyoruz."

-Yağ ürecilerine çağrı-

Karaman, aspir yağının insan sağlığına faydasının vatandaşlara anlatılması halinde bu bitkinin çok geniş alanlarda üretilebileceğini dile getirerek, şunları kaydetti:

"Yeni çeşitle beraber üretimin artacağını düşünüyoruz. Önceden aspir için yağ standardı da oluşmamıştı. 2010 yılında yağ standardı çıkarıldı. Artık yağ sanayisinin bu bitkiyi işlememesi için bir neden kalmadı. Özellikle bu konuda yağ üreticilerine seslenmek istiyoruz; Bunları denemelerini istiyoruz. Yağ oranı ve kalitesini kendi laboratuvarlarında da inceleyebilirler. Aspir bitkisinin diğer yağ bitkilerinden birçok üstün özellikleri var. Bunun değerlendirilmesi gerekiyor."

Sinan Balcıkoca - AA