Az su, bağırsakları tembelleştiriyor

Az su içenlerde bağırsak şikayetlerinin daha fazla olduğunu belirten Gastroenterolog Doç. Dr. Duygu İbrişim, ancak alınan tüm önlemlere karşı ani gelişen ve giderek artan kabızlıkta mutlaka bir uzmana başvurmak gerektiğini söyledi.

Kabızlığın en sık karşılaşılan sindirim sistemi problemi olduğunu belirten İbrişim, bağırsak tembelliğinin, bireysel yatkınlıkla ilişkili olabileceği gibi diyabet, hipotiroidi gibi metabolik olayların bir belirtisi veya kolon kanserinin sonucu olarak da ortaya çıkabildiğine dikkat çekti.

Bazı ilaçların ve nörolojik hastalıkların da kabızlığa yol açtığını vurgulayan İbrişim, gün içinde tuvalete gitme sayısının kişiden kişiye değişebildiğini belirtti ve “Bazı kişiler için günde iki defa tuvalete gitmek normalken; haftada 3-4 defa giden bir kişinin de bağırsakları gayet sağlıklı olabilir. Haftada 3’ten daha az veya zorlanarak bağırsakları boşaltmak, çıkımda tıkanıklık ve tam boşalamama hissi oluyorsa kabızlıktan bahsedilebilir” dedi.

SAĞLIKLI BESLENME VE YÜRÜYÜŞ ÇOK ÖNEMLİ

Kabızlık çeken kişilerde beslenme ve tuvalet alışkanlıklarının düzenlenmesinin önemine dikkat çeken İbrişim, şunları kaydetti: “Yeterli sıvı tüketiminin sağlanması, sulu-yumuşak ve lifli gıdaların tüketiminin artırılması, düzenli ve ara öğünleri de içeren bir beslenme ve özellikle yürüyüş gibi bir fiziksel aktivitenin yapılması çoğu vakada yararlıdır.

Genellikle aynı saatlerde ve ertelenmeden tuvalete gidilmesi, stresin yönetimi de olumlu katkı sağlar. Unutulmamalıdır ki; beynimizle sindirim sistemimiz arasında çok sıkı bir ilişki vardır ve duygusal durumumuz mide ve bağırsakları etkileyebilir. Dönem dönem tuvalet alışkanlıklarını düzenleyici tedavilere gerek duyulabilir. Ancak bu tedaviler mutlaka doktor önerisi ile alınmalıdır.”

ANİ GELİŞEN VE ARTAN KABIZLIK TEHLİKELİ

Uzun süredir kabızlık sorunu yaşanmasından çok, ani gelişen veya gittikçe artan kabızlığın daha kaygı verici olduğunun altını çizen İbrişim, “Beraberinde ‘alarm belirtileri’ denilen, kilo kaybı, halsizlik karın ağrısı, kansızlık, makattan kanama gibi bulguların da eşlik etmesi halinde mutlaka doktora gidilmeli” uyarısında bulundu.

DÜZENLİ KOLONOSKOPİ YAPTIRIN

Kolon kanserinin değerlendirilmesinde kolonoskopinin altın standart olduğunu söyleyen Doç. İbrişim, “Kolon kanserleri genellikle bağırsakta polip dediğimiz ve bu aşamada iken çoğunlukla iyi huylu olan küçük et beni gibi kabarıklıklar şeklinde başlar ve yıllar içinde büyüyüp kanserleşirler. Bu nedenle hiçbir yakınması olmasa dahi 50 yaşına gelmiş herkese tarama amaçlı kolonoskopi yapılması, polip tespit edilirse kolonoskopi işlemi sırasında çıkarılarak kanser gelişiminin önlenmesi ve bulgulara göre belli aralıklarla işlemin tekrarı tüm dünyada kabul edilmiş bir yaklaşımdır. Ailesinde kolon kanseri olanlarda daha erken yaşlarda taramaya başlamak gerekir” diye konuştu.

KABIZ OLMAMAK İÇİN BUNLARA DİKKAT

Uzman Diyetisyen Şefika Aydın Selçuk ise bağırsak tembelliğini önlemek için beslenme önerilerini şöyle sıraladı:

• Öğün saatlerine dikkat edilmeli. Özellikle sabah kahvaltısını geç yapan ve öğünleri aksayan kişilerde bağırsak tembelliği daha sık gözlenir. Bu açıdan sabah 07-09 arası kahvaltı, 12.00-14.00 arası öğle öğünü yapılmalı, en geç saat 20.00’de de akşam yemeği yenmelidir.

• Her öğünde salata yemek gerekir. Kahvaltı; çiğ domates, salatalık ve özellikle biber söğüş şeklinde olabilir. Yemeklerde de en az 1 çorba kasesi kadar 1 yemek kaşığı zeytinyağı eklenmiş salata hem tokluğu hem de lif alımını arttırır.

• Günde 10 bardak su içilmeli. Az su içenlerde bağırsak şikayetleri daha fazla olur.

• Sabah uyanır uyanmaz aç karnına ılık bir bardak su bağırsakları hızlandırır.

• Şeker hastası olmayanlar uyandıklarında ılık suyun içerisine 1 tatlı kaşığı kayısı veya erik marmelatı koyarak içebilir.

• Lokmalar iyice çiğnenerek tüketilmeli. Yavaş ve iyi çiğneme de sindirim sisteminin düzenli çalışmasında iyi etki sağlar.

• Haftada 1-2 gün kuru baklagillerden oluşan yemekleri tüketmek posadan zengin beslenmeye birebir etki gösterir. Kuru fasulye, nohut, yeşil mercimek, barbunya ve börülce bu grubun en lifli besinleridir.

• Günde en az 2 porsiyon meyve tüketilmeli. Şeftali ve muz dışında diğer tüm meyveler şeker ve posa içeriği sayesinde bağırsak tembelliğinde faydalıdır. Kabukları ile tüketmeye özen gösterilmeli. Sadece meyve suyu içmek taze de olsa bağırsakları çalıştırmayacaktır.

• Koyu çay ve kahve tüketimi özellikle kabızlık şikayeti olanlarda sınırlandırılmalı.

• Günlük yürüyüş yapmak, asansör kullanmamak, adım sayısını artırmak kabızlık tedavisinde her zaman olumlu sonuç vermektedir. Haftada 4 gün spor yapan kişilerde bağırsak tembelliği daha az sıklıkta gözlenmekte.