Giriş
Bacak krampları neden olur? Tedavisi ve önleme yöntemleri
Bacak krampları veya spazmları, yoğunluk ve süre açısından farklı olurlar, aniden ortaya çıkarla ve genellikle ne zaman ortaya çıkacağı öngörülemez. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Turan Uslu bacak kramplarının nedenleri, tedavi yöntemleri ve bacak kramplarını önlemenin yolları hakkında bilgi verdi.
Kramp, bir kasın ani, kontrolsüz bir kasılmasıdır. Bu, vücudun başka bir yerinde ortaya çıkabilir, ancak en sık alt ekstremitelerde (bacaklarda) görülür. Bacak krampları veya spazmları, yoğunluk ve süre açısından farklı olurlar, aniden ortaya çıkarla ve genellikle ne zaman ortaya çıkacağı öngörülemez.
İki eklemi geçen kaslar kramp için en uygun kaslar gibi görünüyor. Bunlar baldır (ayak bileği ve diz geçişi), hamstring (diz ve kalça geçişi) ve kuadriseps (ayrıca diz ve kalça geçişi) kaslarını içerir.
Belirtiler
Bacak krampları genellikle bir dakikadan az sürer, ancak kasılmalar tamamen geçmeden önce birkaç dakika sürebilir. Tipik semptomlar şunlar:
- Ani ve keskin ağrı (çoğunlukla bacağın arkasında)
- Kasın kontrol edilemeyen kasılması
- Kasta titreme hissi
- Kas gevşemesinden sonra devam eden ağrı ve yorgunluk
Bazı insanlarda kramplar öncelikle geceleri ortaya çıkar ve hastayı uykudan uyandırabilir. Daha şiddetli bacak krampları, kramp oluştuktan birkaç gün sonra bile ağrıya neden olabilir.
Doktora ne zaman gidilir?
Bacak krampları tedavi edilmeden kendi başına düzelir. Şiddetli, tekrarlayan, bilinen bir nedeni yoksa veya şişlik, cilt rengindeki değişiklikler veya kas zayıflığı varsa profesyonel yardım alınız.
Bacak kramplarının nedenleri
Bacak kramplarının kesin nedeni iyi anlaşılmamıştır, ancak katkıda bulunduğu düşünülen bazı risk faktörleri var:
- Yaş: Bacak krampları genç (ergen yaş) ve daha yaşlı (65 yaş üstü) hastalarda daha yaygın.
- Kas yorgunluğu: Ağır egzersiz veya alışılmadık bir şekilde aktif olunmasından dolayı aşırı zorlama krampa sebep olabilir.
- Dehidratasyon: Buna elektrolit dengesizlikleri (özellikle potasyum, magnezyum, sodyum ve kalsiyum dâhildir)
- Aşırı kilolu olmak
- Hamilelik: Kalsiyum seviyesi değişikliklerine veya kilo vermekten kaynaklanan kas yorgunluğuna bağlanabilir.
- Tıbbi durumlar: Tiroid veya sinir rahatsızlığı olan kişilerin bacak krampları yaşadıkları biliniyor.
- İlaçlar ve kimyasal maddeler: Bazı ilaçlar, statin ilaçları ve prednizolon gibi kortikosteroidler yan etki olarak kas spazmlarına neden olabilir.
Tedavi
Kasılan kasın gerilmesi çoğu zaman işe yarar.Ayrıca
- Cildi soğuk, nemli bir bezle soğutma
- Daha fazla sıvı içmek
Atletik katılımdan bir bacak krampını sürdüren insanların büyük çoğunluğu, doğrudan tedaviye yönelik özel bir test gerektirmiyor. Ve sporcuların büyük çoğunluğu için, izole kas krampları ataklarını tedavi etmek için ilaçlar kullanılmamalı.
Tehlikeli kas hasarının bir uyarı işareti olabilir, özellikle ciddi kramp veya kas yaralanması olayını takip eden saatlerde koyu idrar varsa dikkatli olunmalı. Bu durum, yaralı kas dokusunun öldüğü ve kan dolaşımına girdiği ve sonunda böbreklere zarar verdiği nadir bir durum olan rabdomiyoliz belirtisi.
Şiddetli kas krampları ve ardından idrarın koyulaşması olan herkes derhal tıbbi yardım almalı.
Önlemek için neler yapılabilir?
Bacak kramplarını her zaman önleyemeseniz de, risklerini önemli ölçüde azaltmak için yapabileceğiniz şeyler vardır:
- Susuz kalmayın: Dehidrasyonun, sizi bacak kramplarına yatkın hale getirdiği bilinmektedir. Her gün yatmadan önce en az üç bardak su için. Ayrıca egzersizden önce, egzersiz sırasında ve egzersizden sonra bol miktarda sıvı için.
- Yiyecekleri akıllıca seçin: Elektrolit içeren içecekler elektrolit seviyenizi sabit tutmanıza yardımcı olabilir, ancak potasyum veya magnezyum açısından zengin yiyecekler yemek de yardımcı olabilir. Bunlar muz, tatlı patates, fasulye/baklagiller ve avokadodur.
- Germe egzersizleri: Germe kas liflerini gevşetir. Egzersiz yaparken iyi bir egzersiz sonrası germe rutini krampları önlemeye yardımcı olabilir. Egzersiz yaptıktan sonra soğumaya dikkat edin ve uykudan hemen önce egzersiz yapmayın.
- Yavaş yavaş egzersiz yapın: Aktivitede ani artışlardan kaçının. "yüzde 10 kuralı" iyi bir kuraldır: Haftalık egzersiz yükünüzü bir önceki haftaya göre asla yüzde 10'dan fazla artırmayın. Uzun mesafe koşucuları gibi bacak krampları olan çoğu sporcu bunu yapar.