Baş dönmesine 10 dakikalık manevra tedavisi

Kulak içi kristallerinin yer değiştirmesi sonucu oluşan baş dönmesi 10 dakika gibi kısa bir sürede bazı hareketlerle tedavi ediliyor. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof.Dr. Haluk Özkaraş anlattı Baş dönmesi şikayeti olan her hasta, kulak kristallerinin oynadığını düşünerek geliyor. Oysa kristal oynaması, baş dönmesi yapan hastalıklardan sadece biri. Hastaların beklentisi ‘Ben gideyim, manevra yapılsın ve geçsin’ oluyor. Maalesef bu beklenti her zaman karşılanmıyor. Teşhiste baş dönmesi yapan hastalıkların ayırıcı tanısını yapmak için ‘videonistagmografi’ dediğimiz özel bir aygıttan yararlanıyoruz. Bu yöntemde hastanın gözüne bir gözlük takılıyor ve gözün hareketlerinden video kaydı alınıyor. Bu cihazın olmadığı yerlerde hasta yatırılıp kaldırılarak yani hastanın şikayetini kışkırtan pozisyonları vererek baş dönmesi oluşturuluyor. Beraberinde gözlerde bir hareket meydana geliyor. O da hastalığın imzası gibidir, gördüğümüz anda tanıyı koyuyoruz. Daha sonra her iki kulakta üçer tane olmak üzere toplam kanaldan hangisine kristal kaçması olduğunu tespit ediyoruz. Hayır, değil. Borunun içine kaçmış bir taş parçacığını çıkarmak için ne yaparız? Boruyu tersine çevirip kaçtığı yerden taşı çıkarmaya çalışırız. İç kulak kristal oynamasında yaptığımız şey aynen bu. Bazı hareketlerle ayrılan kristali koptuğu alandan yerine iade etmeye çalışırız. Buna da pozisyon manevraları denir. 10-15 dakika içinde test biter, tedavisi de yaklaşık 10 dakika sürer. Maksimum yarım saatte tamamlanır. Bazı meslektaşlarım manevrayı yaptıktan sonra hastalara 3 gün oturur pozisyonda uyuyun diyor. Uygulanması çok zor olduğu için ben böyle bir öneride bulunmuyorum. Fakat Yatarken başını 30 derece kadar yükselt, bunun için yüksek bir yastık yeterli, Hasta tarafına yatma, Başını şu şekilde kaldırma gibi bazı tavsiyelerim oluyor. En fazla 1 hafta... Manevra tedavisi yaptıktan 1 gün sonra hastayı çağırıp tekrar teşhis yöntemlerini uyguluyoruz. Baktık ki hasta düzelmiş, o zaman rahatına bakmasını söylüyoruz. Ertesi gün düzelen hastaların oranı yüzde 92.1 hafta içinde düzelebilenlerin oranı yüzde 98.4. Yani oldukça büyük bir hasta grubu 1 hafta içinde düzeliyor. Dolayısıyla hasta iyileştiyse 1 gün önce söylenen önlemleri gevşetiyoruz. Ama 1 hafta boyunca temkinli olmalarını, ters ve ani hareketler yapmamalarını öneriyoruz. Sakıncası yok ama ben çoğunlukla önermiyorum. Bazı hastalar konuşurken başıyla çok fazla hareket ediyor. Örneğin ‘evet’ derken başını aşağı yukarı, ‘Hayır’ derken sağa sola sallayarak konuşabiliyor. Bunu zaten karşılıklı konuşmamızda fark edersek nadiren boyunluk verebiliyorum. Bunun dışında başını çok fazla sağa sola oynatmamasını hatırlatmak için boynuna bir fular takması yeterli. Bunların pozisyonel baş dönmesi yaptığına dair bir kanıt yok. Ama stresin etkilemediği ne var ki... mümkündür, yapabilir. Ama ‘Stresten uzak dur’ önerisini hastalarıma söylemiyorum çünkü maalesef böyle bir dünya yok. Ama kahveden uzak durmaları önemli olabilir. Yaş arttıkça vücuttaki su oranı azalır. Kahve ve çayın fazlası idrar söktürücüdür, yani vücuttan su atılmasına yol açar. Vücuttaki suyu tüketmesi nedeniyle çay ve kahve konusunda dikkatli olun. Her gün 2 litre, temmuz-ağustos aylarında ise 2,5 litre su içmeyi ihmal etmeyin. Vücudumuzdaki su oranının yaşla birlikte azalması kristal oynamasında bir neden olabilir. Bir bebek vücudunda yüzde 70 oranında su ile doğuyor, sonraki yaşamında bu oran giderek azalıyor. Yaş ilerledikçe kulak içindeki bir katmanın içinde suyun azalmasıyla kristaller yerinden kurtuluyor olabilir.