Boşanmış babalar dayanışması

Röportaj: Figen Onur Ertan

Pek çok kadın aldatılma ve terk edilmenin acısıyla 'çocuğunu silah' olarak kullanır. Amacına da ulaşır, babadan intikam alır, canını acıtır ama çocuğunun da canını acıttığını fark etmez bile. İşte 30 bin takipçisi olan boşanmış babalar platformu da 'canı acıyan bu babalar' için kurulmuş.

Platformu kuran bir zamanlar bu sıkıntıyı yaşamış olan Necil Beykont ile boşanma durumunda ebeveynlerin ve çocukların yaşadıkları üzerine bir röportaj yaptık. “Babalarından zorla kopartılmaya çalışılan çocukların haklarını korumaya çalışıyorum” diyen Beykont aslında Bilgi Üniversitesi ile Bahçeşehir Üniversitesi'nde lisans ve lisansüstü dersleri veriyor ve bu işi gönüllü olarak yapıyor.

Böyle bir işe kalkışmak nereden aklınıza geldi?

Ben de 2004 ile 2006 yılları arasında böyle bir dönem yaşadım. Diğer ülkelerdeki benzeri oluşumlar ile ilgili araştırma yaparken platformu kurma fikri geldi aklıma. Yetişkinler bu travmayı birkaç yılda atlatabiliyorlar. Ancak henüz gelişme çağındaki çocukların zorla babasız bırakılması, onlarda kalıcı hasarlara neden olabiliyor. Böylece 2006 yılı başlarında çocuklarımızı babalarından bilerek veya bilmeden uzaklaştıran bazı anneler ve bazı bilinçsiz yargıçlar ile mücadele etmek üzere platformu kurdum. Bazı diyorum, çünkü her iki grup için de genelleme yapmadığımı vurgulamak istiyorum. “Bilerek” ifadesinin nedeni de şu: Bazı anneler eski eşlerine karşı öfke, kin, intikam duygularını atlatamadıkları için bu işi ‘bilerek’ yapıyorlar. Bazı hakimler de kadın tarafından gelen duygusal sömürüye kendilerini fazlaca kaptırıveriyorlar ve ‘bilerek’ babayı cezalandırmak için adil olmayan kararlar veriyorlar.

Peki bilmeden nasıl oluyor?

Bazı anneler boşanma sonrasında eski eşe değil aslında kendi çocuklarına büyük kötülük yaptıklarını bilmiyorlar. Çocuğun baba ihtiyacının önemini ve yaptıkları şey ile çocuklarının hayatını nasıl kararttıklarını bilseler böyle davranmazlar. Aynı şekilde hakimler de bazı annelerin intikam duygusuyla hareket ettiğini anlayamıyor. Aksi takdirde boşanma sürecindeki anne ile babanın bir uzman denetiminden geçmesini isterler.

‘Boşanınca baba çocukları da boşuyor’, öyle mi?

Ne yazık ki çocuğun kaderi hakkında karar verecek olan yargıçlarımız da bu söz ettiğiniz genel kanı ile hareket ediyorlar. Bu genel kanının nedenini bilemem. Ancak şunu iyi biliyorum ki Aile Mahkemeleri yargıçlarının ‘tüm babaları’ aynı kategoriye sokmaya hakkı yoktur. Zaten platformumuzun amacı da bu haksız uygulamaya dikkat çekmek ve anne babası boşanan çocuklarımızı korumak. Bu genellemeye girmeyecek babalar da olabileceğini düşünemeyen yargıçlardan korumak. Boşanma davalarına bakan hakimin anlattığım konular hakkında bilgisi olmayan ve “tüm anneler haklı ve mağdurdur, zaten tüm babalar da çocukları boşar” önyargısına sahip bir hanım olma ihtimali maalesef çok çok yüksek. Anne ve baba da bir süre sonra hayatlarını yeniden kuruyor, burada önemli olan çocuk.

Genelde hakimler kadınlara pozitif ayrımcılık mı yapıyor?

Hukuk sistemi, insan hakları, hatta çocuk hakları konularında bizden çok daha ileride olan bu ülkelerde de benzer sorunlar yaşanıyor. Yani boşanma sonrası çocuğun babadan zorla uzaklaştırılması, babasına duyduğu sevgi ve saygının köreltilmesi veya koparılıp atılması oralarda da var. Bu durumun bili “çocuğa yapılan duygusal taciz” diyorlar.

Anne intikam için bilmeden çocuğuna duygusal taciz yapıyor diyebilir miyiz?

Tercümesi tam olarak böyle. Ama bizde maalesef hiç bilinmiyor. Psikologlar, pedagoglar, çocuk gelişim uzmanları bizde bunları bilmediği için durum tespiti yapamıyorlar. Zaten bilseler bile faydasız, çünkü bizim aile mahkemeleri yargıçlarımız boşanma sırasında “çocuk hakları” konusuna sadece şu iki yönden bakmaya alışmışlar; çocuğun anneye ihtiyacı ve babanın maddi katkısı. Yani, çocuğun baba ihtiyacını düşünemiyorlar.

Sizin anlattıklarınıza göre aile mahkemeleri bu konuda yeterli donanıma sahip değil sonucu çıkıyor ?

Aile mahkemeleri hakimlerinin, bazı annelerin kin, intikam, öfke hırsıyla dolu olduğu için, boşanmalardan sonra çocuğu babasız bırakma potansiyeli taşıdığını hesaba katmaları lazım. Bunu anlamak için de işi bir psikoloğa bırakmaları gerek. Bir de çocuklar asla duruşma salonuna çıkartılmamalı, büyük travma yaşıyorlar.

Baba sevgisi bilmiyen kız çocuğu şidette meyilli

Boşanmış babalar platformu sayesinde mutlu biten hikayeler oldu mu?

Platformumuzdaki bilgilere ulaşan bazı annelerin davranışlarını değiştirerek çocukları babaya göstermeye başladıklarına dair sevindirici haberler alıyoruz. Medyada sesimizi duyurduk. Gerçi hakimlerin görev başında olduğu saatlerde çıktık ama belki bu hakimlerin bir tanıdıkları bilgileri kendilerine aktarır diye umutlandık. Belki de sizin bu röportajınızı okurlar da bir çocuk daha babasına kavuşur diye düşünüyoruz.

Boşanmış Anneler Derneği ile de işbirliği içindesiniz bir yandan...

Konuya onlar da bizim gibi, yani çocuk hakları açısından bakıyorlar. Web sitelerinde benim yazılarıma yer veriyorlar, basında zaman zaman birlikte yer alıyoruz. Boşanmanın verdiği psikoloji ile eski eşlerini çocuklar üzerinden cezalandırmaya kalkışan anneleri uyardıklarını söylüyorlar. Sanırım aramızdaki fark şu; onlar daha çok boşanma ile mağdur kalan kadınların, biz ise boşanmalarda babasız bırakılan çocukların haklarını korumaya çalışıyoruz. Temel farkımız bu.

Annenin diretmesi yüzünden babasını yeterli iletişimi kuramayacak kadar az gören bir çocuğun psikolojisi ne oluyor?

Babanın çocuğuna en belirgin katkılarından biri de ona erkek bakış açısını ve kendine güven duygusunu kazandırması. Ancak anne ve babanın sağladığı iki farklı dünya sayesinde çocuk, gelişmesi için gerekli olan dengeye kavuşabiliyor. Babasız büyüyen bir çocuk bu dengeyi kuramıyor. Baba sevgisinden yoksun büyüyen kız çocuklarının ise çekici ve arzu edilen biri olduklarını kendilerine kanıtlamak için erken yaşta cinsel ilişkiye girerek, umutsuzca dikkat çekmeye ve değerli olduklarını ispatlamaya çalıştıkları biliniyor. Evlilik dışı çocuk sahibi olma oranı, babadan yoksun büyütülen kızlarda daha fazla. Baba sevgisini bilmeyen kız çocukların ise maalesef ‘şiddete daha toleranslı’ oldukları saptanmış. Baba sevgisinden ve ilgisinden uzak büyütülen kız çocuklar, kendilerine sert davranan, onları itip kakan, belki de dayak atan erkekleri tercih edebiliyorlar.

Erkek çocuk için durum ne?

Babasından yoksun büyütülen erkek çocuklar, sokak kavgalarına karışarak, hızlı araba kullanarak, içki içerek erkekliğini kanıtlamak istiyor. Oysa babasıyla yaşayan çocuklar, babalarından erkek olmanın aslında nasıl bir şey olduğunu kolayca öğreniyorlar. Sert görünmeye çalışarak bir şeyler kanıtlamaya gerek olmadığını anlıyorlar.

Boşanma aşamasında olan ebeveynler için önerileriniz?

Eşleri boşanma kararı almaya iten sebepler ne olursa olsun, boşanma kararını kesin olarak vermeden önce, bazı konuları gözden geçirdiklerinden emin olmaları ve gerçekten “evet” cevabını verebilmeleri gerekiyor:

- Yaşadığım sorunların ve mutsuzluğumun sebebi evliliğim. Başka sorunları evliliğime atfetmiyorum.

-Evliliğimi kurtarmak için elimden gelen her şeyi yaptım.

- Bu kararı uzun sürede ve etki altında kalmadan verdim.

- Eşim de, ben de ilişkimize yeterince zaman tanıdık.

- Çocuğumuz ve ben boşanma olayından etkileneceğiz.

- Boşandıktan sonra ortaya çıkabilecek yeni sorunlarla başa çıkabilecek gücüm var.

- Yalnızca eşimden boşanıyorum,çocuğumdan değil.

-Eşimin de benim de çocuğumuza ihtiyacımız var, çocuğumuzun hem bana hem de eşime ihtiyacı var, o yalnız birimize ait değil.

( 17.06.2012 tarihli Pazar Postası'ndan alınmıştır )