Cahit Arf kimdir?
Kendi adıyla anılan “Arf Kapanışları”, “Arf Sabiti”, “Arf Halkaları” terimlerini matematik ve bilim dünyasına kazandıran Cahit Arf dünyaca ünlü Türk matematikçidir. Alman Matematikçi Helmut Hesse ile birlikte Hesse-Arf Teoremi’ni geliştiren Cahit Arf, internette sıklıkla aratılan konular arasında. Peki Cahit Arf kimdir? İşte Cahit Arf hakkında detaylar…
Cahit Arf, kendi adıyla anılan “Arf Kapanışları”, “Arf Sabiti”, “Arf Halkaları” terimlerini matematik ve bilim dünyasına kazandıran dünyaca ünlü Türk matematikçidir. Matematiği bir meslek olarak değil yaşam tarzı olarak gören Cahit Arf matematiği sanat olarak görmüştür. Peki Cahit Arf kimdir? İşte çalışmaları ve hayatına dair detaylar...
CAHİT ARF KİMDİR?
Cahit Arf, 1910 yılında Selanik’te doğmuş, Türk matematikçi ve dünyaca ünlü bilim adamıdır. Cahit Arf, ilkokulu “Sultani” adı verilen liselerin ilk kısmında okumuş, daha beşinci sınıftayken tanıştığı genç bir öğretmen onun matematikle ilgilenmesini sağlamıştır. Lisenin orta kısmına geldiğinde artık okul arkadaşlarının çözemediği matematik sorularını çözen Cahit Arf’ın bu yeteneği ailesi ve hocalarının ilgisini çekmiş ve Paris’teki St. Louis Lisesi'nde okumak üzere ailesi tarafından Fransa’ya gönderilmiştir. Üç yıllık lise tahsilini iki yılda bitirip Türkiye’ye geri dönen Cahit Arf, Türk hükümeti tarafından sınavla Avrupa’ya gönderilecek aday öğrenciler arasına alınmıştır.
Yükseköğrenimini Fransa'da Ecole Normale Superieure'de 1932'de tamamladı. Daha sonra Galatasaray Lisesi'nde matematik öğretmenliği yaptıktan sonra İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'nde çalıştı. Doktorasını yapmak için Almanya'ya gitti. 1938 yılında Göttingen Üniversitesi'nde doktorasını tamamladı.
Türkiye'ye döndüğünde İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'nde önce profesör daha sonra ordinaryüs profesörlüğe yükseldi ve 1962 yılına kadar çalıştı. Daha sonra Robert Koleji'nde matematik dersleri vermeye başladı. 1964 yılında Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ilk bilim kurulu başkanı oldu.
Cahit Arf, cisimlerin kuadratik formlarının sınıflandırılımasında ortaya çıkan ve kendi adıyla anılan “Arf Sabiti“, “Arf Halkaları” ve “Arf Kapanışları” gibi terimleri bularak, matematik ve bilim dünyasına önemli katkılarda bulundu. Alman matematikçi Helmut Hesse ile birlikte, Hesse-Arf Kuramı’nı geliştirdi.
Daha sonra gittiği Amerika Birleşik Devletleri’nde araştırma ve incelemelerde bulundu; Kaliforniya Üniversitesi’nde konuk öğretim üyesi olarak görev yaptı. Türkiye’de yaşamak istemesi üzerine kendi isteğiyle 1967 yılında Türkiye’ye döndü. Döndükten kısa bir süre sonra Kanada ve Amerika’daki üniversitelerden konuk öğretim üyesi olarak teklifler aldı. Ancak kendisi bu tekliflere cevap veremeden Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nden gelen telefon bu üniversiteye atandığını ve uçak biletinin yolda olduğunu söylüyordu ve artık Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nde göreve başlamıştı. 1980 yılında emekli oldu. Emekliye ayrıldıktan sonra TÜBİTAK’ın geliştirilmesinde çok emeği geçti ve TÜBİTAK’a bağlı Gebze Araştırma Merkezi’nde görev aldı. 1983-1989 yılları arasında Türk Matematik Derneği başkanlığını yaptı.
Arf, İnönü Armağanı’nı (1943) ve TÜBİTAK Bilim Ödülü’nü kazandı (1974). Bu ödülü alırken yaptığı konuşmada “Bilim insanının amacı anlamaktır” hemen ardından “ama büyük harflerle anlamaktır” sözüyle kendine göre bilim insanını açıklamıştır. Onuruna yapılan cebir ve sayılar teorisi üzerine uluslararası bir sempozyum, 1990′da 3-7 Eylül tarihleri arasında Silivri’de gerçekleştirilmiştir. Halkalar ve geometri üzerine ilk konferanslar da 1984′te İstanbul’da yapılmıştır. Arf, matematikte geometri kavramı üzerine bir makale sunmuştur. Cahit Arf, 1997 yılının Aralık ayında İstanbul’da ağır bir kalp hastalığı nedeni ile vefat etti.
Cahit Arf, matematiği yaşam tarzı olarak görmüş, öğrencilerine “matematiği ezberlemeyin, kendiniz yapın ve anlayın”diyerek tavsiyelerde bulunmuştur. Arf; “Matematik esas olarak bir sabır olayıdır. Belleyerek değil, keşfederek anlamak gerekir” der. “Matematik, resim, müzik ve heykel gibi bir sanattır” diyen Cahit Arf matematiğin sanatsal bir yönü olduğu üzerinde durur. Cahit Arf’ın ölüm ile ilgili görüşleri ise hayli ilginçtir; “Matematik endüktif (tümevarımsal) bir bilimdir ve bu endüktif bilim sonsuz kümeler için geçerli. Bu sonsuzlukları endüktif bir şekilde kavrıyoruz ve kavradığımız zaman da o sonsuzluğu hissediyoruz. Sınırsızlığı... Ve bu bize mutluluk veriyor çünkü ölümü unutuyoruz... Herkes ölümsüz olduğunu hissettiği alanda çalışmak ister. Ben de matematikte kendimi ölümsüz hissettim”.