Giriş
Cinsel yolla bulaşan 4 yeni ve tehlikeli hastalık
Yeni hastalıklar her zaman ortaya çıkar. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar da buna bir istisna değil. BBC Türkçe kamu sağlığı için büyük tehdit oluşturan 4 yeni bakteriyi inceledi
1. Neisseria menenjiti
Meningokok olarak da bilinen Neisseria menenjiti beynin ve omurganın koruyucu zarlarının enfeksiyonuna neden olan ölümcül bir hastalık. Bu hastalık gittikçe ürogenital enfeksiyonların nedeni olarak görülüyor.
1970'li yıllarda bir araştırmada kendisine oral seks yapan erkek bir şempazenin burun ve boğazından bir bakteriyi penisine geçirmesi incelenmişti. Araştırmada "Bu hayvan sıklıkla kendisiyle oral-genital temasa giriyor" denilmişti.
Yetişkin insanların yüzde 10'unda burun ve boğaz arkasında neisseia menenjit mikrobu bulunuyor. Araştırmalar bu kişilerin cinsel partnerlerine oral seks, dillerin kullanıldığı öpüşme ya da enfeksiyonlu damlalarla temasla bulaştırabildiklerini gösterdi. Araştırmacılar bu bulaşma yollarından hangisinin Avrupa, Kanada ve ABD'de eşcinsel ve biseksüel erkeklerde hastalığın yayılmasına neden olduğundan emin değil.
Ancak heteroseksüel erkekler üzerinde yapılan araştırmalarda bu hastalığın oral seks yoluyla bulaştığı anlaşıldı.
Bilim insanları 2015 yılında bir kaç ABD kentinde görülen hastalığın DNA'sını aldıklarında Neisseria belsoğukluğu mikrobunun bir akrabası olduğunu fark ettiler. Bu mutasyon cinsel yolla bulaşan enfeksiyonun yayılmasını hızlandırdı. Neisseria menenjitinin beş çeşidi var ancak sadece iki tür aşısı bulunuyor.
2. Mikroplazma genitalium
Bilinen en küçük bakterilerden biri olan mikroplazma genitalium cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında daha çok adı anılır oldu.
1980'li yıllarda bulunan bu bakterinin enfekte ettiği insanların oranı yüzde 1 ya da 2. Özellikle de ergenler ve gençler arasında yaygın.
Bu hastalığın genital bölgelerde tahriş dışında pek bir belirtisi yok ancak klamidya ya da bel soğukluğu belirtileriyle benzerlik gösteriyor.
Kadınların üreme sisteminde pelvis enfeksiyonuna neden olduğu için kısırlık, düşük yapma, erken doğum hatta bebeklerin ölü doğmasına da neden olabiliyor.
Prezervatif kullanımı enfeksiyonu önleyebiliyor ancak mikrop antibiyotiklere karşı direnç geliştirmeye başladı.
Mikroplazma genitalum süper mikrobunu engellemek için daha fazla test yapılması gerekiyor.
3. Shigella flexneri
Shigellosis ya da Shigella dizanterisi insan dışkısıyla doğrudan temasla bulaşıyor.
Enfeksiyon şiddetli karın kramplarına, kanlı ishallere neden oluyor ve bu yolla bakterinin bulaşma şansı artıyor.
Hastalık genel olarak küçük çocuklarda ya da düşük gelirli ülkelerdeki gezginlerde görülüyor. Ancak araştırmacılar shigellosisi 1970'li yıllarda eşcinsel ve biseksüel erkeklerde incelemeye başladı.
Bilim insanları shigella flexnerinin anal-oral seks yoluyla yeni bir yayılma alanı bulduğunu ve dünyada o tarihten bu yana salgınlar görüldüğünü açıkladı.
New York City Sağlık ve Akıl Hijyeni bölümünde görevli Demetre Daskalakis cinsel yolla bulaşan bu hastalığın belsoğukluğu için kullanılan azitormicin ilacına direnç geliştirdiğini söyledi.
Kamu sağlığı yetkilileri shigellanın belsoğukluğu mikrobunu bir süper mikroba çevirmesinden endişe duyuyorlar, bu yüzden farklı tedaviler deniyorlar.
4. Lenfogranüloma venerum (LGV)
Bu hastalık klamidyanın sıradışı türlerinden oluşuyor ve korkunç bir enfeksiyona neden oluyor.
ABD'nin San Francisco kentindeki doktor Christopher Schiessl LGV'nin önce genital bölgede geçici bir sivilceye, kabarcık ya da ülsere neden olduğunu sonra vücudun lenfatik sistemini işgal ettiğini söylüyor.
Son 10 yılda LGV Avrupa ve Kuzey Amerika'da özellikle eşcinsel ve biseksüel erkekler arasında salgınlar görüldü.
Klamidyada olduğu gibi LGV de HIV virüsünü kapma riskini artırıyor.
Vajinal ve anal sekste prezervatif kullanmak enfeksiyon riskini azaltıyor ve LGV'de 3 haftalık antibiyotik tedavisi gerekiyor.