Giriş
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar sinsice ilerliyor!
Konuşulmaya hatta bu nedenle hekime gitmeye bile çekinilen hastalıkların başında cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) geliyor. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Hakan Kutlu, bu enfeksiyonların tedavi edilmediği takdirde çok ağır sonuçlar doğurabilen komplikasyonlar yarattığına dikkat çekiyor.
Birçok kişide belirti vermiyor
Cinsel ilişki sırasında bir kişiden diğerine geçebilen enfeksiyonlar sadece riskli kişileri değil, eşlerini ve çevresindekileri de etkiliyor. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde cinsel ilişki başlama yaşının düşmesi nedeniyle cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) toplumsal bir sorun oluşturuyor. Konuyla ilgili yapılacak en önemli çalışma ise gerekli önlemleri almak. Böylelikle kişinin sadece kendisini değil, çevresindekileri de koruyabilmesi mümkün olabiliyor. Bu hastalıklar yaygın olmakla birlikte birçok kişide belirti vermeden ilerleyebilmesi sorunun ciddiyetini artıyor. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Hakan Kutlu, cinsel yolla bulaşan hastalıklara neden olabilecek riskli davranışlar ve çözüm önerilerini anlattı.
Hastalıklara, 30’dan fazla mikroorganizma neden oluyor
Başlıca geçiş yolunun korunmasız cinsel ilişki olduğu bu gruba giren enfeksiyonlara neden olabilen 30’dan fazla mikroorganizma bulunuyor. Ancak en sık gonore, klamidya, sifiliz (frengi), HPV, hepatit B, HIV görülüyor. Ayrıca bazı cinsel yolla bulaşan mikroorganizmanın HIV yayılımını kolaylaştırması bu enfeksiyonların kontrolünün ve önlenmesinin önemini de artıyor.
Çoğunlukla sinsi ilerliyor
Dr. Hakan Kutlu, en sık rastlanan mikroorganizmaların neden olduğu enfeksiyonların genellikle belirti vermediğini söylüyor. Dolayısıyla toplumda belirlenmeleri ve hastalık sıklığının ölçümü kolay olmuyor. Belirtisi olmayan grubun çoğunluğunu kadınların oluşturduğunu bildiren Dr. Hakan Kutlu şu bilgileri veriyor: “Klamidya enfeksiyonlu erkeklerin yüzde 30’u, kadınların ise yüzde 80-90’u, gonore enfeksiyonlu erkeklerin yüzde10’u, kadınların yüzde 50-70’i belirtisiz seyrediyor. HPV enfeksiyonu ise kadın ve erkeklerde klinik olarak tanınmayabiliyor. Bu enfeksiyonlarda tanı ancak laboratuvar testleriyle konabiliyor.”
Bu belirtiler varsa dikkat!
Belirtisiz enfeksiyonlar kolaylıkla diğerlerine bulaşabildiği gibi özellikle kadınlarda ciddi komplikasyonlara neden oluyor. Örneğin kadınlarda tedavi edilmeyen bazı enfeksiyonlar pelvik enfeksiyonu ve infertiliteye kadar ulaşabilen sonuçlar doğurabiliyor. Bu nedenle erken tanı son derece önem taşıyor.
Son bir ay içerisinde korunmasız ve riskli bir cinsel ilişki sonrasında; genital bölgede ağrı, cilt altında ağrılı veya ağrısız şişlikler, akıntı, kaşıntı, idrar yaparken zorlanma, yanma, erkeklerde testislerde ağrı, şişlik, kızarıklık, cinsel organlarda yeni ortaya çıkan yara varlığında mutlaka bir enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurmak gerekiyor. Çünkü, enfeksiyon belirti ve bulgusu olmasa da hızlı ve doğru tanı koymak, hem hastayı hem de cinsel eşini tedavi etmek çok önem taşıyor.
Geçiş riskini artıran davranışlar
Gelişmekte olan ülkelerde kadınların sağlıklı yaşam süresini azaltan nedenlerin başında erken doğum, düşükler, anne karnında ölüm gibi gebelik ve doğum sürecinde karşılaşılan sorunlar geliyor. İkinci sırada ise cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar ve komplikasyonları geliyor. CYBE’nin geçişinde birinci sorumlu yol cinsel ilişki olmasını karşın, son bir yıl içinde geçirilmiş CYBE öyküsü ya da vajinayı kurutucu ajanlar kullanmak gibi riskli davranış olarak tanımlanan bazı davranış biçimleri hastalığın geçiş riskini artıyor. Kişi riskli davranışlar göstermese bile eğer cinsel eş/eşlerinin riskli davranışları varsa CYBE’ye maruz kalabiliyor.
Toplumumuzun bilgileri eksik veya yanlış
Ülkemizde bu konuda kültürel ve toplumsal eksiklerin ve alışkanlıkların giderilmesinin önemine dikkat çeken Dr. Hakan Kutlu, “CYBE'ler konusunda toplumumuzun bilgileri eksik veya yanlış olup özellikle güvenli cinsel ilişkinin önemini vurgulanmalıdır. Kondom kullanımının arttırılması ve belli aralıklarla cinsel yolla bulaşan enfeksiyon ajanları için taramalar yapılması önemlidir” diyor.
Tedavi edilmezse oluşabilecek komplikasyonlar
-Kadınlarda kronik pelvik ağrı ve infertilite
-Yeni doğanlarda körlüğe kadar gidebilen göz enfeksiyonları ve pnömoni
-Prematürite, düşük doğum ağırlığı, ölü doğumlar
-Kadınlarda sepsis, ektopik gebelik ve servikal kansere bağlı ölümler
-Erkeklerde üretral darlık ve infertilite
-Psiko-sosyal sonuçlar